खुला सिमानाको फाइदा उठाउँदै तस्करी

वीरगञ्ज। नेपाल–भारतबीच रहेको खुला सिमानाको फाइदा उठाउँदै तस्करले दालको तस्करी गर्न थालेका छन् । केही दिनअघि ठूलो परिमाणको मरिच भारततर्फ तस्करी गर्न लाग्दा पक्राउ परेपछि मरिच व्यापारीले दलहन आयातलाई प्राथमिकता दिएर तेस्रो मुलुकबाट दाल मगाउन थालेपछि यसको भारततर्फ व्यापक तस्करी हुन थालेको हो । वीरगञ्जको सिर्सियास्थित सुक्खा बन्दरगाह नाकाबाट गत वर्षको तुलनामा चालू आर्थिक वर्षमा दालको आयातमा समेत उल्लेखनीय वृद्धि भएको छ । मागमा वृद्धि भएपछि दलहनको तस्करी हुन थालेको सुख्खा बन्दरगाहका कर्मचारीकोे ठम्याइ छ । केही दिनयता तेस्रो मुलुकबाट मरिच आयात ह्वातै घटेको छ भने दलहन आयात बढ्न गएको छ । तेस्रो मुलुकबाट आयात भएको दाल भारततर्फ तस्करी कार्यमा लागेका तस्करले पश्चिमी पर्साको जानकी टोला, भिखमपुर, भिस्वा, बुडगाई, अमरपट्टी, प्रसौनी भाटा, इनर्वालगायतका नाकाबाट टायरगाडा ट्र्याक्टर, भ्यानलगायतका सवारी साधनमा लोड गरी भारततर्फ लग्ने गरेको स्थानीयवासीको भनाइ छ । सुक्खा बन्दरगाह भन्सार कार्यालयका सूचना अधिकारी धनबहादुर बडुवालले भने, “अहिले तेस्रो मुलुकबाट मरिचको साटो दाल अत्यधिक मात्रामा आउने गरेको छ ।” चालू आर्थिक वर्षको तेस्रो सातासम्म यो नाकाबाट रु पाँच अर्ब ८२ करोड ८४ लाख मूल्यबराबरको ११ करोड ७६ लाख ९३ हजार ३५३ किलो दाल तेस्रो मुलुकबाट आयात भई नेपाल भित्रिएको छ । गत आवको सोहि अवधिमा रु चार अर्ब ४६ करोड १५ लाख ४० हजार ८२५ मूल्य बराबरको छ करोड ३४ लाख ९० हजार २५० किलो दाल भित्रिएको थियो । अस्ट्रेलिया, क्यानडालगायतका तेस्रो मुलुकबाट भारतको बाटो गरी केराउ, मुङ, रहर, मसुरोलगायतका दलहन बढी आयात भएर नेपाल भित्रिने गरेको सुख्खा बन्दरगाह कार्यालयले जनाएको छ । दालको तस्करी भइरहेको बारे जिज्ञासा राख्दा पर्साका प्रहरी उपरीक्षक रेवती ढकालले अहिले चोरी निकासी नियन्त्रण गरिएको छ तर दाल कुन नाकाबाट तस्करी भई भारत जान्छ आफूलाई थाहा नभएको बताए । भारतले स्वदेशी उत्पादनलाई प्रोत्साहन गर्नका लागि तेस्रो मुलुकबाट दाल आयातमा रोक लगाएपछि नेपाल भित्रिने दाल भारत पुग्दा बढी फाइदा हुने भएकाले यसको तस्करी बढ्न गएको हो । दाल गेडागुडी आयात गर्दा १० प्रतिशतमात्र भन्सार शुल्क लाग्ने गर्छ ।