काठमाडौं । विश्वको सबैभन्दा अग्लो हिमाल हिमालयको चुचुरोले जहिले पनि भूगर्भविद्हरुलाई अचम्ममा पारिरहेको छ । तर, हिमालयको आकाश छुने चुचुरोको जमिन मुनी भने लामो समयदेखि भूमिगत टकराव चलिरहेको छ ।
वास्तवमा भारतीय र यूरेशियन टेक्टोनिक प्लेटहरू बिस्तारै एक अर्काका बिचमा टकरावमा परिरहेका छन्। वास्तवमा ६ करोड वर्षअघि सुरु भएको यो भूगर्भीय टक्करले हिमालयका यी उच्च चुचुराहरू निर्माण भएका थिए ।
तर, हालैको एक अनुसन्धानबाट वैज्ञानिकहरूले भारतीय प्लेट टुक्रिरहेको खुलासा गरेका छन्। यसको सीधा अर्थ भारतको भूमिलाई दुई टुक्रामा विभाजनतर्फ गइरहेको छ भन्न सकिन्छ भन्ने हो । यसअघि पनि अफ्रिकासँग यस्तो घटना भएको थियो, जब अफ्रिका एसियाबाट अलग भएको थियो । त्यस समयमा भारतीय उपमहाद्वीपको केही भाग अफ्रिकासँग जोडिएको थियो।
वैज्ञानिकहरूले यूरेशियन र भारतीय प्लेटहरूको टक्करको परिणामको रूपमा यसको व्यवहारलाई लामो समयसम्म बहस गरेका थिए । बाक्लो समुद्री प्लेटको विपरीत, भारतीय प्लेट जस्ता महाद्वीपीय प्लेटहरू पृथ्वीको आवरणमा डुब्न प्रतिरोध गरिरहेका छन । तर, भर्खरको अनुसन्धानले वैज्ञानिकहरूलाई भारतीय प्लेटका केही भागहरू अलग हुन सक्ने खुलासा गरेका छन् ।
खासमा वैज्ञानिकहरूको यो सिद्धान्तलाई भूकम्पका तरंगहरू र तिब्बती मुहानहरूबाट प्राप्त ग्याँस नमूनाहरूको तथ्याङ्क विश्लेषण गरेर पत्ता लगाएका हुन् । साथै, भुटान नजिकैको एक प्रमुख क्षेत्रमा रिफ्टिङको प्रमाण भेटिएको छ, मेन्टल चट्टानहरू सम्भवतः शून्यमा बगिरहेका छन् भन्ने देखिएको छ ।
हेलियम आइसोटोपका संकेतहरू अनुसार प्लेट पृथकीकरणको कारणले म्यानटल चट्टानहरू उत्पन्न हुँदैछन्। वैज्ञानिकहरू विश्वास गर्छन् कि तातो ढुंगाका सामग्रीले विभाजनले सिर्जना गरेको शून्य स्थान भर्ने काम गर्ने गर्छन ।
उट्रेच विश्वविद्यालयका भूगतिशास्त्री डोभ भ्यानले भने, ‘हामीलाई थाहा छैन कि महादेशहरूले यस्तो व्यवहार किन गरिरहेका हुन सक्छन् तर यी तथ्य र परिणामहरूले यस क्षेत्रमा टेक्टोनिक गतिविधि र भूकम्प जोखिमहरूको बारेमा नयाँ जानकारी प्रदान भने गरेको छ ।’ भारतीय प्लेटको विभिन्न मोटाई र संरचनाका कारण धेरै पटक दरार परिरहेको भौगर्भिकहरू विश्वास गर्छन्।
यो नेपाली भाषाको अनलाइन समाचार संस्था हो । हामी तपाईहरुमा देशविदेशका समाचार र विचार पस्कने गर्छौ । तपाईको आलोचनात्मक सुझाव हाम्रा लागी सधै ग्रह्य छ । हामीलाई पछ्याउनुभएकोमा धन्यवाद । हामीबाट थप पढ्न तल क्लिक गर्नुहोस् ।
फाल्गुन ५ गते, २०८१ - १२:३६
काठमाडौं । विभिन्न स्थानमा ५ जना मृतावस्थामा फेला परेका छन् । केन्द्रीय प्रहरी समाचार कक्षका अनुसार चितवनको भरतपुर महानगरपालिका(३ कमलनगरस्थित टहरामा ...
फाल्गुन ५ गते, २०८१ - १२:३०
काठमाडौं। नेपाल राष्ट्र बैंकका गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीको नियुक्तिविरुद्ध सर्वोच्च अदालतमा परेका रिटको सुनुवाइ सोमबार हुँदैछ। सर्वोच्चका न्यायाधीश ...
फाल्गुन ५ गते, २०८१ - ११:१५
काठमाडाैं । नेकपा (माओवादी केन्द्र)ले फागुन १२ गतेदेखि तराई मधेस जनता जागरण अभियानको सुरु गर्दैछ । तराई–मधेसका २१ जिल्लालाई ‘टार्गेट’ गरेर चलाइने यो ...
फाल्गुन ५ गते, २०८१ - ११:११
काठमाडौं । आइतबार मध्यराति सुनसरीको धरानस्थित किराँत चुम्लुङ हिममा प्रहरी पुगेपछि पहिचानवादी आक्रोशित भएका छन् । उनीहरुले ‘राज्य आतंक’ फैलाइएको आरोपसम...
फाल्गुन ५ गते, २०८१ - १०:४८
काठमाडौं । सोमबार सुनको मूल्य तोलामा १२ सय रुपैयाँ बढेको छ । नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघले यस दिनका लागि मूल्य प्रतितोला १ लाख ६८ हजार ७ सय रुपै...
फाल्गुन ५ गते, २०८१ - १०:४६
काठमाडौ । बलेफी हाइड्रोपावरले आज सोमबारदेखि सेयर लिलामीमा बिक्री खुला गरेको छ । कम्पनीले १७ लाख ९८ हजार ६५६ कित्ता सेयर लिलामीमा बिक्री खुला गरेहको हो...
फाल्गुन ५ गते, २०८१ - १०:४५
सुर्खेत । दैलेखमा चोरीका सुनका गहना बिक्री गर्ने बेला भएको विवादका क्रममा ११ वर्षीय बालकको हत्या भएको खुलासा भएको छ । दुल्लु नगरपालिकाका ती बालकको सोह...
फाल्गुन ५ गते, २०८१ - १०:४३
भोजपुर । रुद्राक्ष भोजपुरका किसानको राम्रो आम्दानीको स्रोत बनेको छ । यहाँका किसानले रुद्राश्र बिक्री गरेर मनग्य आम्दानीसमेत गर्दै आएका छन् । जिल्ला...
फाल्गुन ५ गते, २०८१ - १०:३३
काठमाडौं । कोरोना भाइरस भ्याक्सिन (कोविड भ्याक्सिन) को सम्बन्धमा केही रिपोर्टका अनुसार सो भ्याक्सिनका कारण मानिसको शुक्राणुमा निकै नराम्रो असर परेको ब...
फाल्गुन ४ गते, २०८१ - १६:०३
सुर्खेत । कर्णाली उत्सव कर्णालीलाई चिन्ने र चिनाउने बहस र विमर्शको उत्सव ‘कुडा कर्नाली’ छैटौँ संस्करण भोली बाट सुरु हुने भएको छ । विगत पाँच वर्षदेखि ऋ...
प्रतिकृया लेख्नुहोस्: