मौन पीडामा कालिमायाको याचना : अपाङ्गताको पीडा र राज्यको मौनता

तनहुँ । तनहुँको व्यास नगरपालिका–८ बर्लाचीमा एउटा यस्तो घर छ, जहाँ २६ वर्षीय झलक विक डोरीमा बाँधिएर दिन–रात बिताउन बाध्य छन्। हिँडडुल गर्न नसक्ने, शरीर आफैँ नियन्त्रणमा नरहने र आफ्ना भावनासमेत अभिव्यक्त गर्न नसक्ने झलकको जीवन पीडादायी मौनतामा सीमित भएको छ।

घिस्रिएर मात्र एक ठाउँबाट अर्को ठाउँमा पुग्न सक्ने झलक प्रायः शौच लगाएकै कपडामा रहन बाध्य छन्। उनलाई यसरी बाँधेर राख्नुपर्दाको पीडा झलककी आमा कालिमाया विकका शब्दमा झल्किन्छ।
“देखिहाल्नुभयो, झलकको अवस्था,” कालिमायाले आँखा रसाउँदै भनिन्, “यसरी बाँधेर राख्न मलाई रहर होला ? दुर्घटनामा पर्लान् कि भन्ने डर, उहाँको अनियन्त्रित अवस्था र आफैँ खेतबारी तथा वस्तुभाउको काममा जानुपर्ने बाध्यताले यस्तो गर्नुपरेको हो।”

एकल आमाको संघर्ष

कालिमायाको जीवन आफैंमा संघर्षको कथा हो। झलक चार वर्षका हुँदा उनका श्रीमान्को असामयिक निधन भयो। त्यसपछि कालिमायाले एक्लैले फरक क्षमता भएका छोराको हेरचाह गर्दै आएकी छन्।
“श्रीमान्ले अकल्पनीय रूपमा सदाका लागि छाडेर जानुभयो,” उनले भनिन्, “त्यसपछि छोराको उपचार र हेरचाहका लागि धेरै ठाउँ धाएँ, सहयोगको याचना गरेँ। तर आजसम्म आश्वासन र सहानुभूतिमात्र पाइयो।”

ह्वीलचियर पनि समाधान बनेन

केही समयअघि एक संस्थाले झलकका लागि ह्वीलचियर उपलब्ध गराएको थियो। तर त्यो सहयोग पनि व्यवहारिक हुन सकेन।
“ह्वीलचियरमा चढाउन र झार्न सकिँदैन,” कालिमायाले भनिन्, “लड्ने डर झनै बढी हुन्छ। अहिले त्यो ह्वीलचियर घरको कुनामा थन्किएको छ।”

सानो माग, ठूलो आशा

कालिमायाको माग धेरै छैन। उनलाई चाहिएको छ—झलकका लागि सुरक्षित र व्यवस्थित कोठा।
“बाहिर घाम ताप्न मिल्ने बरन्डा, भित्र सुत्न मिल्ने ठाउँ र शौचालय भए पुग्छ,” उनले भनिन्, “जग्गा म आफैँ व्यवस्थापन गर्छु, तर कोठा बनाउन सहयोग चाहिएको हो।”

झलकको अवस्थाबारे जानकारी पाएपछि अधिकारकर्मी ईश्वर बाँस्तोला र सङ्गीता शर्माले सरोकारवाला निकायसँग समन्वय गरी झलकका लागि कोठा निर्माणमा पहल गरिने आश्वासन दिएका छन्।

झलक र कालिमायाको यो कथा केवल एउटा परिवारको पीडा मात्र होइन, यो राज्य, समाज र सरोकारवाला निकायलाई चुनौती दिने मौन प्रश्न पनि हो—के यस्ता आवाजविहीन पीडामा परेकाहरूको जीवन कहिले सहज बन्छ?