गुर्जाको पहाडको ‘क्वार्ज’ पत्थर उत्खनन हुन सकेन

म्याग्दी । धौलागिरि गाउँपालिका–१ गुर्जाको पहाडमा रहेको ‘क्वार्ज’ नामक बहुमूल्य पत्थरको खानी उत्खनन हुन सकेको छैन । घुर्म खोलाअन्तरगत गुर्जा हिमालको फेदमा रहेको सो खानी आवश्यक प्राविधिक सहयोग नहुनु र राज्यको बेवास्ताका कारण उत्खनन हुन नसकेको हो । सुन, चाँदी जस्ता धातुका गहनामा प्रयोग हुने हुँदा सो पत्थरको बजारमा अत्यधिक माग रहेको छ । गुर्जा गाउँबाट करिब एक दिनको पैदल दूरीमा रहेको खानीआसपासका पहाड रातको समयमा बत्ती बले जस्तै टल्किने गरेको धौलागिरि गाउँपालिका–१ गुर्जाका वडा अध्यक्ष झकप्रसाद छन्त्यालले बताए । “खानीआसपासका क्षेत्र रातको समयमा समेत टल्कन्छन् । प्रचूर सम्भावना भएपनि राज्यले नै चासो देखाएको छैन”– छन्त्यालले भने । गाउँपालिकाको बजेटमा खानीको खोजीका साथै विभिन्न योजनाकाबारेमा समेत छलफल भएको बताउँदै उनले यसवर्ष खानीस्थलमै पुगेर हेर्ने बताए । बहुमुल्य हिराको खानी हुनसक्ने भन्दै एक दशक अगाडि खानी भएकै स्थानमा पुगेर अवलोकन गरी नमूना ल्याइएको थियो । खानी प्राचीनकालमा उत्खनन गरेजस्तो देखिने र नमूना हेर्दा हिरा खानी हुनसक्ने स्थानीय बूढापाकाको ठम्याइ छ । साँघुरो रहेको खानीभित्र प्रवेश गर्दा उज्यालो देखिएपछि स्थानीयले घरेलु प्रविधिको प्रयोग गरेर निकाल्ने प्रयास गरेपनि सम्भव नदेखिएपछि फर्किएका थिए । ‘क्वार्ज’ नामक ढुङ्गा भएको पुष्टि भएपछि २०६५ सालमा आयोजित म्याग्दी महोत्सवमा प्रदर्शन पनि गरिएको थियो । महोत्सवको आकर्षणका रुपमा रहेको ढुङ्गालाई पहिचान तथा प्रशोधनका लागि भारतसम्म पु¥याइएपनि राज्यको कानुनी प्रक्रिया झन्झटिलो तथा उत्खनन गर्न खोज्ने व्यापारी प्रहरीको निगरानीमा परेपछि अलपत्र अवस्थामा छोडिएको म्याग्दी उद्योग वाणिज्य सङ्घका महासचिव राजेश शाक्यले बताए ।