पाख्रीन दाइको मृत्युको खबर !

हिरासतभित्रै जनवादी गायक एवम् आदरणीय दाजु खुसीराम पाख्रीनको मृत्युको खबरले निकै दुःखी तुल्यायो । उहाँको निधन प्रकाश दाहालको श्रद्धाञ्जली तथा चुनावी–सभामा गीत गाउँदा–गाउँदै हृदयघातका कारण भएको रहेछ । खुसीराम पाख्रीनको निधन एउटा अपत्यारिँदो समाचार थियो । चितवनको भरतपुरमा आयोजित श्रद्धाञ्जली तथा चुनावी–सभामा गाउँदा–गाउँदै असजिलो महसुस भएपछि उहाँलाई अस्पताल लगिएको रहेछ । नारायणी सामुदायिक अस्पताल भरतपुर पु¥याइएका पाख्रीनलाई चिकित्सकहरूले मृत घोषणा गरेका रहेछन् । पाख्रीनले ‘उठ जाग युवाहरू’ बोलको गीत गाएर मञ्चमा बस्नेवित्तिकै ढल्न पुग्नुभएको रहेछ । २०३८ सालदेखि निरन्तर जनवादी गीत गाउँदै आउनुभएका पाख्रीन दाइले माओवादीको बहुचर्चित चुनबाङ बैठकमा प्रचण्डसहितका माओवादी नेतालाई रुवाउने गीत गाउनुभएको थियो । २०४७ सालतिर कञ्चनपुरको बेलौरी र पुनर्वास क्षेत्रमा जनवादी गीत गाएर सुदूरपश्चिममा समेत कम्युनिस्ट चेतना फैलाउन महत्वपूर्ण योगदान पु¥याउने काम पनि पाख्रीनले नै गर्नुभएको थियो । पाख्रीनले आफ्नो जीवकालमा एक सयभन्दा बढी गीतमा आफैँले स्वर दिनुभएको छ भने ५ सयभन्दा बढी गीत लेख्नुभएको छ । ‘सगरमाथाको काखमा नेपाल देश छ’ भन्ने बोलको गीतबाट जनवादी गीत लेख्न सुरु गर्नुभएका पाख्रीनले जनयुद्धको क्रममा कैयौँ गीत लेख्नुभएको थियो । ‘डाँडाकाँडा फुटालेर बाटो बनायो, के पायो नि कुल्ली दाइले ड्राइभरले ट्याक्सी गुडायो’ सहित उहाँका ‘लाल झुपडीका मान्छेहरू’, ‘न्यायपूर्ण युद्धको लहरले’, ‘रक्तक्रान्तिको बेला हो यो’ र ‘लड्दैछाँै मुक्तियुद्ध’ जस्ता दर्जनौँ चर्चित गीतहरू रहेका छन् । खुसीराम पाख्रीन नेपाली प्रगतिवादी साङ्गीतिक आन्दोलनका एक चर्चित र स्थापित संस्कृतिकर्मी हुनुहुन्थ्यो । वर्गचेतना, वर्गप्रेम र वर्गसत्रुप्रति असीम घृणाका साथ वर्गमुक्तिको लागि सशस्त्र वर्गीय युद्धको पक्षमा आफ्नो सिङ्गो जीवन समर्पित गर्नुभएका खुसीराम सरल र इमानदार मानिनुहुन्थ्यो । २००९ साल कात्तिक ९ गते बाबु सिलधर र आमा फूलसानीको कोखबाट जन्मनुभएका पाख्रीनको जीवन गरिबी, अभाव र विपन्नतामा नै बितेको थियो । २०१४ सालमा बसाइ सरेर चितवनमा बसोबास गर्न थाल्नुभएका सहिदपिता पाख्रीनका दुई छोराहरूमध्ये कान्छा छोरा अमर पाख्रीन २०६१ चैत ८ गते लमजुङको पाचोकमा सेन्ट्री बसेको बेला घेरामा परी दोहोरो भिडन्त हुँदा सहिद हुनुभएको थियो । खुसीराम पाख्रीनले २०३६ सालतिर लेख्नुभएको ‘सगमाथाको कोखमा नेपाल भन्ने देश छ । त्यही नै हाम्रो देश रे ! भोका र नाङ्गाको बास छ’ बोलको गीत पहिलो रचना थियो । भारतले सिक्किम खाएको घटनाविरुद्ध उठेको चर्को विरोध, जुल्फिकार अलि भुट्टोलाई निर्ममतापूर्वक दिएको फासि, पञ्चायती व्यवस्थाको अन्याय, अत्याचार, दमन तथा समाजमा धनी वर्गको अन्याय र थिचोमिचोले उहाँलाई जनवादी गीत लेख्न प्रेरित गरेको थियो । उहाँले चितवनमा पहिलो पटक २०३६ सालमा आमसभामा ‘हाम्री चेली बिरानो गाउँमा, नौडाँडापारि, सम्झेर आमालाई रुन्छिन् धरधरी’ बोलको गीत गाउनुभएको थियो । २०३७ सालमा नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीको सदस्यता प्राप्त गर्नुभएका खुसीरामले अखिल नेपाल जनसांस्कृतिक सङ्घको केन्द्रीय उपाध्यक्षको भूमिकामा रहेर पनि काम गर्नुभएको थियो । र याे पनि खान नपाएर भोकै मर्न तयार छु तर छाडा गीत गाउँदिन