नेपाललाई भूपरिवेष्टितबाट भूजडित बनाउन सीले सहयोग गर्छन्

काठमाडाैं । २३ बर्षपछिको चिनियाँ राष्ट्रपति सीको नेपाल भ्रमण सफल भएको छ । सीको भ्रमणलाई नेपाली जनताले मनमष्तिकबाट अनुमोदन गरिसकेका छन् । नेपाली जनताको मनमुटुछुनेगरी सीले भुपरिवेष्टिक मुलुकबाट भुजडित मुलुक बनाउँछु भनेर नेपालको भावना समेट्ने काम भएको छ । सीले नेपाली जनताले सरहाना गरेका छन् । सीको भ्रमण मुलरुपमा कनेक्टिभिटिमा रहेको छ । चीनसँग जोडिएको विन्भिन्न नाका खुलाएने योजना रहेको छ । अब नेपालमाथि कसैले नाकाबन्दी गर्न नसक्ने अवस्थामा उक्लेको छ । यो सबभन्दा ठुलो उपलब्धी हो । भ्रमणको क्रममा अन्य सहमति पनि भएका छन् । खासगरी नेपालको स्वास्थ्य, शिक्षा र सामाजिक विकासमा चीनले अनुदान बृद्धि गरेको छ । चीन नेपालको एक असल मित्रराष्ट्र हो । चीनको एक नीतिको सवालमा हामी सचेत छौं । चीनको सुरक्षा संवेदनशिलतालाई नेपाल सचेत हुन आवश्यक छ । सहमति कार्यन्वयनमा चुनौति सम्भावना हुँदाहुँदैपनि नेपाललाई छिमेकीसँग सन्तुलित व्यवहार गरी अगाडि बढ्न चुनौतिहरु छन् । पहिला त सकेसम्म नेपालमाथिको चिनियाँ नीतिलाई असफल बनाउने प्रयास दक्षिणी र पश्चिीमीहरुले गर्ने छन् । उनीहरुको दृष्टिकोणमा चिनियाँ प्रभाव नेपालमा बढेको हुनाले त्यसलाई रोक्नु पर्छ भन्ने छ । चीनको कमजोर ठाउँ भनेको तिब्बत हो । त्याहाँ घोच्नु पर्छ । यसकोलागि उर्भर भूमि भनेको नेपाल हो भन्ने कुरा पश्चिमाहरुले बुझेका छन् । पश्चिमाहरु विखण्डबादी र अतिबादीलाई उचाल्न पर्छ भन्ने कुरामा छन् । यस मामिलामा चीन र नेपालबीच मित्रता नचाहनेहरु नै बढि सक्रिय छन् । तिनिहरुबाट अनुचित दवाव आउन सक्ने, शान्ति सुरक्षालाई खलल पार्न सक्ने सम्भावना बढेको छ । बिदेश नीतिमा नेपालले थोरै प्रगति गरेको छ जहाँसम्म इण्डो– प्यासेफिक कमाण्ड छ । नेपालले सैन्य अभ्यासमा जान हुन्न । र, जान्न पनि भनेको छ । यसको अर्थ नेपाल चीनसँग मात्र ढल्केको छ, भन्न मिल्दैन । हामी इण्डो– प्यासेफिक क्षेत्रमा पनि छौं । यस क्षेत्रका परस्पर सहयोगको वातावरण चाहन्छौं । स्वास्थ्य क्षेत्रको अलबा दक्षिणतर्फ जाने ट्रान्समिसन लानइ विस्तार गर्ने कुरामा अमेरिकाले सहयोग बढाएको पनि छ । यस्ता कुरा राम्रो हो । पश्चिमाले नेपाललाई चीनसँग सम्पर्क नबढाउन इण्डो– प्यासेफिक रणनीतिमार्फत आफ्नो प्रभावमा पार्न खोजेको देखिन्छ । दक्षिणतिर प्रसारण लाइनमा लागानी गर्न खोज्नु यसको संकेत हो । नेपाल विदेशीको फुटबल ग्राउण्ड बन्न नदिइ सचेत रहनु पर्छ । सबैसँग सहयोगको हात बढाउन पर्छ । पारिस्परिक सम्बन्ध बढाउने काम गर्नुृपर्छ । अहिलेको नेपाल–चीन सम्बन्ध राम्रो मात्र हो । धेरै राम्रो होइन । चिनियाँ रेल नेपाल ल्याउन सकियो त्यस्तो खालको सम्बन्ध कायम हुन्छ । नेपालको उत्तरी क्षेत्र दुई देशबाटनै उपेक्षामा परेको थियो । नकाहरु खोल्नेर उत्तरी क्षेत्रको पनि विकास गर्ने तर्फ यसपालि ध्यान केन्द्रीत भएको छ । त्यो आवश्यक छ । उत्तरतिर ट्रान्स हिमालयन कोरिडर बनाउने तर्फ सरकारले सोच्नु पर्छ । दुईपक्षिय सम्झौता कार्यन्वयन भयो भने नेपालको भविष्य राम्रो छ । सीले पनि एकप्रकारले सहमति कार्यन्वयन गर्न संदेश दिएर गएका छन् । त्यो इमन्दारिकपूर्वक कार्यन्वयन गर्नुपर्छ । (श्रेष्ठ परराष्ट विद् हुन्)