खनाल–नेपाल पक्षबारे ओलीको यस्तो खतरनाक रणनीति ! के गर्दैछन् दोस्रो पुस्ता ?

काठमाडाैं । नेकपा एमालेले माधव नेपालसहित ११ जना स्थायी समिति सदस्यलाई कार्वाही गरेलगत्तै थप १२ जनालाई स्पष्टिकरण सोधियो ।

स्पष्टिकरण सोधिएकाहरुलाई २४ घण्टाभित्रको समय दिइएको थियो । तर उनीहरुमध्ये कसैले पनि स्पष्टिकरण दिएनन् ।

प्रतिनिधि सभा विघटनविरुद्धको रिटमा हस्ताक्षर गर्ने नेताहरुलाई स्पष्टिकरण सोधिएपछि अर्को कदम भनेको उनीहरुलाई पनि माधव नेपालहरुजस्तै साधारण सदस्यताबाट निस्काषन गर्नु हुन्थ्यो ।

त्यही बेला बसेको स्थायी कमिटी बैठकले सुदूरपश्चिम सरकारमा रहेका मन्त्रीहरुलाई फिर्ता आउन निर्देशन दिँदै सरकारलाई दिएको समर्थन अन्त्य भएको निर्णय समेत गर्यो ।

तर त्यहाँ पनि मन्त्री र स्पष्टिकरण सोधिएका अन्य सांसदले केन्द्रको निर्णय लत्याउँदै पुनर्गठित मन्त्रीमण्डलमा सहभागिता जनाए । लगत्तै प्रदेश कमिटीले उनीहरुलाई स्पष्टिकरण सोध्यो ।

यी घटनाहरु भइरहेको बेला एमालेले यो साता फेरी स्थायी कमिटी बैठक बोलायो । सबैको अपेक्षा पार्टीको निर्णय नमानेका र स्पष्टिकरण सोधिएका नेताहरुमाथि कार्वाहीको थियो । किनभने यसअघि यसरी नै स्पष्टिकरणको प्रक्रिया पुर्याएर साधारण सदस्यताबाट निष्काशन गर्ने निर्णय एमालेले गरेको थियो ।
तर यो सातामात्रै दुई दिन नै स्थायी समिति बैठक स्थगित गरियो । कारण जे सुकै देखाइएपनि यो स्थगत हुनुका पछाडि केही अन्य बस्तुगत कारण थिए ।
यसैबीच मंगलबार बसेको स्थायी कमिटी बैठकले पार्टी एकताका लागि अन्तिमसम्म प्रयास गर्ने निर्णय गर्यो । यो निर्णय हुनुअघि ओली र माधव पक्षका केही नेताहरुबीच यो साताको शुरुआतदेखि नै भइरहेका सघन छलफलहरु मुख्य कारक बनेका थिए ।

एमालेका थप १२ जनामाथि कार्वाही गर्ने अवस्थामा संसदीय अंकगणित र आगामी निर्वाचनमा भोग्नुपर्ने नमिठो पराजयले ओली पक्षलाई झस्काएको थियो ।

यसमा थप मलजल हुने काम देउवा निवासमा भएको विपक्षी दलहरुको बैठकले गरेको थियो । बैठकमा ओली प्रवृत्ति यहीरुपमा कायम रहने अवस्थामा आगामी निर्वाचनमा माधव नेपाल पक्षसहित विपक्षी गठबन्धनले निर्वाचनमा तालमेल गर्नसक्ने सम्मको अनौपचारिक सहमति थियो । अहिले सर्वोच्च अदालतमा प्रस्तुत रिटजस्तै निर्वाचनमा समेत त्यसरी गठबन्धन हुने अवस्था भनेको ओलीका लागि प्रत्युपादक हुने निश्चित नै थियो ।

यो अवस्थामा ओली समूहले एमालेका नेताहरुमाथि कार्वाही गर्नुको साटो सकेजतिलाई फकाएर फर्काउने र माधव नेपाललगायत केहीलाई भने एक्ल्याउने विकल्पमा कसरत गरेको हो ।

यही कसरतस्वरुप ओली पक्षका दोश्रो तहका नेताहरुको दौडधुप निकै चल्यो । यो साता उनीहरुले एकल र सामूहिकरुपमा माधव पक्षका नेताहरुसँग वार्ता गर्न शुरु गरे । माधव पक्षले अघि सारेको जेठ २ मा फर्किने माग समेत मान्न ओली तयार रहेको सन्देश अघि सारे । ओली पक्षका नेताहरुले विगतको सबै तीतोपिरो बिर्सेर एकताबद्ध एमाले सम्भव भएको र त्यसका लागि माधव पक्षले केही सहज वातावरण बनाइदिनुपर्ने आग्रह गरे ।

एकातिर एकताको सन्देश दिने अर्कोतर्फ माधव नेपाललाई चेपुवामा पारेर एक्ल्याउने रणनीति ओली पक्षको भन्ने सहजै बुझ्न सकिन्छ । जेठ २ मा फर्किने शर्तका रुपमा विपक्षी गठबन्धनबाट माधव समूह अलग हुनु मुख्य हुनुपर्ने उनीहरुले राखेका छन् । यो भनेको माधव नेपालहरुले आफ्नो विश्वसनीयता गुमाउनु हो । माधव नेपालहरु विपक्षी गठबन्धनबाट फर्किए र जेठ २ को अवस्था भयो भने ओलीहरुले त्यसमा माओवादीबाट आएकाहरुको समायोजनको अर्को शर्त थप्ने देखिन्छ । यो भनेको स्थायी कमिटी र केन्द्रीय कमिटिको पुनर्गठन हुने अवस्था हो । जेठ २ मा फर्किने तर पार्टीमा बहुमत कायम राख्ने र आवश्यक पर्नेििबत्तिकै आफूसँग सहमत नहुने माधव पक्षका नेताहरुमाथि फेरि कार्वाहीको डण्डा चलाउने उनीहरुको रणनीतिका रुपमा यसलाई बुझ्न सकिन्छ ।
माधव नेपाल यो कुराका लागि नमान्ने अवस्थामा माधव समूहमा समेत विभाजन ल्याउन सकिने आँकलन ओली पक्षकाले गरेका छन् । यसका लागि योगेश भट्टराई, गोकर्ण विष्ट, सुरेन्द्र पाण्डे जस्ता नरमपन्थी नेताहरुलाई शुरुमा आफ्नो पक्षमा ल्याउन सकिने ओली पक्षको ठम्याई छ ।

आफू अप्ठ्यारोमा परेको बेला भावनात्मक कार्ड फाल्ने र समस्याबाट उम्किनेबित्तिकै फरक चरित्रमा उत्रिने ओली पक्षको मुख्य प्रवृत्ति नै हो । विगतमा पार्टी एकतापछि प्रचण्डलाई यही प्रवृत्ति देखाउँदै ओलीले निशानामा ल्याएका थिए । प्रचण्डले आलोपालो सहमतिदेखि स्थायी कमिटीका महिनौंसम्म चलेका बैठकमा ओलीमाथि ओलीले अरुमाथि गर्नेजस्तैगरी कार्वाही गर्न सकेका थिएनन् । यतिसम्म कि ओलीविरुद्ध प्रस्ताव नै पेश गरेपछि पनि प्रचण्डहरुले कमिटीगतरुपमा नै विधानतः नै अघि बढ्ने लचकता अपनाएका थिए । उनीहरुलाई ओली सच्चिन्छन र आत्मालोचना गर्छन् भन्ने भ्रम थियो । तर अप्ठ्यारो परिस्थितिमा ओलीले स्थायी कमिटीको अन्तिम बैठकमा संवैधानिक परिषदमा नियुक्ति भएको छैन भन्ने काम समेत गरेका थिए । जबकि त्यो नियुक्ति भइसकेको कुरा केही दिनमा नै सार्वजनिक भएको थियो ।

प्रचण्डको मनोविज्ञानलाई यसरी उपयोग गरेका ओली अहिले संकट परेको बेला माधव नेपाल पक्षलाई पनि एकताको मनोविज्ञानका आधारमा घुमाउन खोजिरहेका छन् । यसको पुष्टि माधव नेपाल समूहसँग एकताका लागि पहल गर्ने भनेर कार्यदल गठन गर्नु थियो ।

माधव नेपाल पक्षले ओलीको रणनीति बुझ्न नसकी एकताको भावना बग्न पुग्दा धारा ७६ (३) अनुसार कांग्रेसको नेतृत्वमा सरकार बन्न सकेको थिएन । त्यतिखेर एकताका लागि नै भनेर माधव नेपालहरु कार्यदल निर्माणको भुलभुलैयामा फसेका थिए । तर ओलीले भने योजनाबद्धरुपमा नै माधव पक्षलाई फसाएको कुरा पछिल्ला घटनाले पुष्टि गरिसकेको छ ।

अहिले पनि माधव पक्षलाई एक्ल्याउने र उनीहरुसँग समयक्रममा निर्णायक बदला लिने रणनीति ओली पक्षको छ । यसका लागि उनीहरुले पुनः एकताको मनोविज्ञानलाई उपयोग गरिरहेका छन् । यसको मुख्य निशाना माधव नेपाल, भीम रावलहरु बनेका छन् ।

ओली पक्षको अहिलेको यो रणनीति नबुझ्ने हो भने माधव पक्ष फेरी अर्को धोका खानसक्ने घटनाक्रमहरुले स्पष्ट देखाएको छ ।