लुम्बिनीको भ्रमण गर्दै मोदी, होला त बुद्धको जन्मस्थललाई लिएर उत्पन्न विवाद समाधान ?

काठमाडौ । भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी नेपाल भ्रमणमा आउने भएको छन्। प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीलाई युनेस्कोले विश्व सम्पदा सूचीमा सूचीकृत बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनीको भ्रमणका लागि नेपाल भ्रमण गर्ने योजना बनाएको  भारतीय पत्रिका द हिन्दुले लेखेको छ । 

सो अवसरमा नेपालका प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा पनि लुम्बिनी जाने सम्भावना रहेको उल्लेख गरेको छ। 

प्रधानमन्त्री देउवा द्विपक्षीय भ्रमणका लागि भारत गएको एक महिनापछि हुन लागेको भएपनि मोदी काठमाडौं जाने अपेक्षा गरिएको छैन।

कोभिड १९ महामारीको पछिल्लो ओमिक्रोन संस्करणपछि अन्तर्राष्ट्रिय यात्रा पुनः सुरु गरेपछि प्रधानमन्त्रीले मे महिनामा गर्ने तीनवटा भ्रमणमध्येको एक नेपाल भ्रमण हो। 

सन् २०१९ मा पुनः निर्वाचित भएपछि मोदीको यो पहिलो नेपाल भ्रमण हो। आफ्नो अघिल्लो कार्यकालमा उनले चार पटक नेपाल भ्रमण गरेका थिए। 

जसमा दुई पटक २०१४ र दुई पटक २०१८ मा भएको थियो। विगतमा लुम्बिनी भ्रमण गर्ने योजना छ, केही उनले २०१४ मा गर्ने घोषणा गरेका थिए, विभिन्न परिस्थितिका कारण धेरै अवसरमा स्थगित गरिएको थियो। 

सन् २०१५ मा नाकाबन्दी र त्यसपछि २०१९ मा केपी शर्मा ओली सरकारसँगको कालापानी सीमा विवादका कारण दुई देशबीचको सम्बन्धमा तनाव उत्पन्न भएको थियो। 

मे २०१८ मा मोदीले जनकपुर भ्रमण गर्दा त्यस्तै धार्मिक र सांस्कृतिक भ्रमण गरेका थिए। ओलीसँगै मुक्तिनाथ, तर समयतालिका अवरोधका कारण लुम्बिनी भ्रमण स्थगित भएको थियो ।

यस समयमा लुम्बिनी भ्रमणले देउवाको अप्रिल २०२२ मा दिल्ली भ्रमण, चार सम्झौता र धेरै पूर्वाधार परियोजनाहरू शुरू भएपछि सम्बन्धलाई पुनः प्रगाढ बनाइएको छ। 

विदेशमन्त्री एस जयशंकरले बुद्धलाई विश्वका ‘महान् भारतीय’ भनेपछि नेपाल सरकारले बुद्धको जन्मस्थल भएको भन्दै औपचारिक रूपमा विरोध गरेको वक्तव्यले बुद्धको जन्मस्थललाई लिएर उत्पन्न भएको विवादलाई पनि शान्त पार्ने अपेक्षा गरिएको छ।