काठमाडौं । वायु, पानी र ध्वनी प्रदुषणपछि अब नयाँ खतरा बढ्दै गएको छ, त्यो खतरा हो प्रकाश प्रदूषण । प्रकाश प्रदूषणले विश्वको सबैभन्दा ठूलो टेलिस्कोपलाई खतरामा पारेको छ। अन्तरिक्षमा नजर राख्ने विज्ञहरूले पनि यसबारे चेतावनी दिएका छन् । उनीहरू भन्छन्, ‘हाइड्रोजन ऊर्जा आयोजनाबाट निस्कने प्रकाश प्रदूषणले युरोपेली सदर्न अब्जर्भेटरीको भेरी लार्ज टेलिस्कोपका लागि कठिनाइ बढाएको छ ।’
यस्तो अवस्थामा प्रश्न उठ्छ कि प्रकाशले उज्यालो दिने काम गर्छ, त्यसो भए प्रदूषण कसरी सृजना हुन्छ ? प्रकाश प्रदूषण के हो र यसले कसरी खतरा निम्त्याउँछ र यसको प्रभाव के हुन्छ ? यसको कारण पृथ्वीमा बढ्दो कृत्रिम प्रकाश हो। यो यति धेरै बढ्दै गएको छ कि रातको आकाशबाट सौर्यमण्डलका ताराहरू र घटनाहरू हेर्न गाह्रो भइरहेको छ। प्रकाश प्रदूषणले वेरी लार्ज टेलिस्कोपको दक्षता ३० प्रतिशतले घटाउन सक्ने विज्ञहरू बताउँछन् ।
टेलिस्कोपको क्षमता गुमाउँदा खगोलविद्हरूको लागि समस्या उत्पन्न हुन सक्छ। उनीहरूलाई सौर्यमण्डलका घटनाहरू हेर्न र बुझ्न गाह्रो हुन सक्छ किनभने टेलिस्कोपहरूले अन्तरिक्षमा देखिने परिवर्तनहरू र तिनीहरूको प्रभावहरूको भविष्यवाणी गर्न सजिलो बनाउँदछ तर प्रकाश प्रदुषणले भने त्यसबाट काम गर्न रोकिराखेको छ।
टेलिस्कोपको लागि कठिनाई बढ्नुको कारण यसको स्थान हो। युरोपियन सदर्न अब्जर्भेटरीको धेरै ठूलो टेलिस्कोप दक्षिण अमेरिकी देश चिलीमा स्थापित छ। टेलिस्कोप चिलीको अटाकामा मरुभूमिमा छ ताकि आकाशीय घटनाहरू रातमा सजिलै देख्न र बुझ्न सकिन्छ। अमेरिकीन कम्पनी एइएस इनर्जीले चिलीमा ठूलो नवीकरणीय हाइड्रोजन प्लान्ट निर्माण गर्ने योजना बनाएको छ। यो अब्जर्भेटरी रहेको ठाउँबाट केही किलोमिटर टाढा मात्र हुनेछ। यस परियोजनाबाट हुने प्रकाश प्रदूषणले अब्जर्भेटरी र भिएलटी टेलिस्कोपको सञ्चालनमा ठूलो जोखिम निम्त्याउँने बैज्ञानिकहरूले बताएका छन् ।
यो आयोजना ३,०२१ हेक्टरमा फैलिएको छ। यहाँ एक औद्योगिक पार्क छ, जसमा तीन सौर्य फार्म, तीन पवन फार्म, ब्याट्री भण्डारण प्रणाली र हाइड्रोजन उत्पादन सुविधा हुनेछन।
युरोपेली दक्षिणी अब्जर्भेटरीले अनुमान गरेको छ कि यो परियोजनाले लगभग २० हजार मानिसहरूको शहर जत्तिकै प्रकाश प्रदूषण उत्पन्न गर्नेछ। पार्कको भागहरू युरोपेली दक्षिणी पर्यवेक्षकको टेलिस्कोपबाट ५ किलोमिटर टाढा मात्र हुन सक्छ र भविष्यमा हुने कुनै पनि विस्तारले रातको आकाशको लागि प्रकाश प्रदूषण अझ खराब बनाउन सक्छ।
यदि यसो भयो भने टेलिस्कोपलाई यसको क्षमता बढाउन अझ राम्रो टेक्नोलोजी चाहिन्छ ताकि यसले आफ्नो काम राम्रोसँग गर्न सकोस । यसमा थप लगानी गर्नुपर्छ । अन्तरिक्ष जानकारी सङ्कलन वैज्ञानिकहरूको लागि महँगो हुनेछ। त्यसले प्रकाश प्रदुषणले विश्वको सबैभन्दा ठुलो टेलिस्कोप जोखिममा परेको छ ।
यो नेपाली भाषाको अनलाइन समाचार संस्था हो । हामी तपाईहरुमा देशविदेशका समाचार र विचार पस्कने गर्छौ । तपाईको आलोचनात्मक सुझाव हाम्रा लागी सधै ग्रह्य छ । हामीलाई पछ्याउनुभएकोमा धन्यवाद । हामीबाट थप पढ्न तल क्लिक गर्नुहोस् ।
भाद्र ५ गते, २०८२ - २३:०७
दरले दबिँदै निम्न आय भएका परिवार
भाद्र ५ गते, २०८२ - २१:३५
संसारसँग विवाहित पुरुषले कति पनि लड्न सक्छ । अभावसँग, समाजसँग, प्रतिस्पर्धा र परिस्थितिसँग उसले सामना गर्न सक्छ। बाहिर ऊ विजयी देखिन्छ: जिम्मेवारी पूर...
भाद्र ५ गते, २०८२ - १२:४६
काठमाडौं । विद्यालय शिक्षा विधेयकको प्रतिवेदनमा आफ्ना मागहरू बेवास्ता गरिएको भन्दै निजी विद्यालयका सञ्चालक तथा प्रिन्सिपलहरू आज काठमाडौँको माइतीघर मण्...
भाद्र ५ गते, २०८२ - १२:१३
कलाकारहरूको दौड भ्युजमा कि संस्कृतिमा ?
भाद्र ५ गते, २०८२ - ११:१७
काठमाडौं । नेपाल–भारत–चीन त्रिदेशीय सीमा विवाद फेरि चर्चामा छ । लिपुलेक, लिम्पियाधुरा र कालापानी नेपालको अस्मिता र सार्वभौमिकताको संवेदनशील विषय बनेको...
भाद्र ५ गते, २०८२ - १०:५५
काठमाडौं । राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीकी सांसद विना जैसवालले निजी विद्यालयलाई गैरनाफामुलक बनाउने प्रावधानले नेपालको शैक्षिक गुणस्तरलाई थप खस्काउने चे...
भाद्र ५ गते, २०८२ - १०:४८
काठमाडौं । पूर्वराष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले नयाँबानेश्वरस्थित लाखेचौर मार्गमा सम्पर्क कार्यालय खोलेसँगै उनी पुनः सक्रिय राजनीतिमा फर्किँदै गरेको स...
भाद्र ५ गते, २०८२ - १०:३६
बर्दघाट । पश्चिम नवलपरासीको बर्दघाट नगरपालिकामा किसानलाई वितरण गरिएको युरिया मलको बोरा खोल्दा त्यसभित्र सिमेन्टको पिल्लर जस्तो देखिने ठोस ढुङ्गा भेट...
भाद्र ५ गते, २०८२ - १०:१७
बागलुङ । बागलुङको निसीखोला गाउँपालिका–५ स्थित निसेलढोरमा परम्परागत झाँक्री नाच प्रदर्शन गरिएको छ। यस क्षेत्रका विभिन्न मेला–पर्वका अवसरमा झाँक्री नाच ...
भाद्र ५ गते, २०८२ - १०:१४
सर्लाही । सरकारले ल्याउन खोजेको बहुविवाहसम्बन्धी कानुनलाई लिएर सर्लाहीमा सुरु भएको धर्नाले मुलुकभर बहसलाई चर्काएको छ। महिला अधिकारकर्मीहरूले मलंगवामा ...
प्रतिकृया लेख्नुहोस्: