घातरोगको जोखिम बढ्दै

काठमाडौँ । घातरोग (स्ट्रोक) का कारण नेपालमा वर्षेनी कति जनाको अकालमा मृत्यु हुन्छ भन्ने कुनै अध्ययन–अनुसन्धान भएको छैन । विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनले नेपालमा वर्षेनी तीन हजारको सो रोगका कारण मृत्यु हुने प्रक्षेपण गरेको छ । विशेषगरी मस्तिष्कघातको पहिचान र यसको उपचारमा दक्ष र गुणस्तरीय पहुँच नभएका कारण दुर्गम क्षेत्रमा यसको मृत्युदर बढी रहेको बताइन्छ । यसैबीच, घात रोगको उपचारमा कसरी सहयोग पुर्याउने  तथा रोगको उपचारसमेत छिटोभन्दा छिटो कसरी गर्ने भन्ने ध्येयले ‘स्ट्रोक थ्रोम्बोलाइसिस २०१८’ सम्बन्धी तालीम कार्यक्रम आज यहाँ सम्पन्न भएको छ । सिनर्जी कर्पोरेशन र नेपाल स्ट्रोक एशोसिएशनद्वारा संयुक्तरुपमा आयोजित कार्यक्रममा उपत्यका बाहिरका विभिन्न अस्पतालमा कार्यरत ३० जना चिकित्सकको सहभागिता रहेको थियो । कार्यक्रममा सहभागी चिकित्सकलाई घातरोगको व्यवस्थापन र उपचार विधि माथि विज्ञ चिकित्सकले प्रशिक्षण दिएको उपेन्द्र देवकोटा मेमोरियल नेसनल इन्ष्टिच्युट अफ न्यूरोलोजिकल एण्ड एलाइड साइन्सका कार्यकारी निर्देशक डा मधु देवकोटाले जानकारी दिए । घातरोगका प्राध्यापक डा जेपी अग्रवालले शहरी क्षेत्रका समिति घातरोग उपचारको पहुँचलाई ग्रामीण क्षेत्रमा विस्तार गर्न चुनौती रहेको सन्दर्भमा तालीमले सहयोग पुग्ने विश्वास व्यक्त गरे । घातरोगका बारेमा जनचेतना कार्यक्रम आवश्यक रहेकोमा उनले जोड दिए । एशोसिएशनका अध्यक्ष प्रा डा लेखजङ्ग थापाले घातरोगको असर तत्काल देखिने हुँदा तत्काल दक्ष उपचारको आवश्यकता रहेको चर्चा गर्दै चिकित्सा क्षेत्रमा देखिएका नवीनतम् ज्ञान दिन तालीमले सहयोग पुग्ने विचार व्यक्त गरे । विश्वमा कूल मृत्यु मध्ये ८६ प्रतिशत यही रोगका कारण मृत्यु हुने सो अवसरमा जानकारी दिइयो । नेपाल चिकित्सक सङ्घका अध्यक्ष डा मुक्तिराम श्रेष्ठले ग्रामीण समुदायमा घातरोगका बारेमा जनचेतनाका कार्यक्रम आवश्यक रहेकोमा जोड दिँदै स्वास्थ्यकर्मी र स्वास्थ्य संस्थामाथि हुने गरेका आक्रमण एवं तोडफोड हुन नदिन सरकारले विशेष ध्यान दिनुपर्छ भने । कार्यकारी निर्देशक डा देवकोटाले तालीम कार्यक्रमले नयाँ पुस्ताका चिकित्सकको क्षमता अभिवृद्धिमा सहयोग पुग्ने विश्वास व्यक्त गरेका थिए । तालीम कार्यक्रममा विशेषज्ञ डा सञ्जय कार्की, डा मनोज कुमार, डा राम कुमार घिमिरे, डा राजु पौडेल, डा बाबुराम पोखरेल, डा पङ्कज जलान, डा विवेक रौनियार, डा अभिनास चन्द्र, एशोसिएशनका अध्यक्ष डा थापाले प्रशिक्षण दिएका थिए । सन् २०१६ मा सो एशोसिएशन स्थापना भएको थियो । उच्च रक्तचाप, मधुमेह, धुमपान तथा मदिरापान सेवनकर्तालाई घातको बढी जोखिम हुने चिकित्सकले जनाएका छन् ।