Bullion
Currency
युनिकोड
मौसम
हैजा कसरी लाग्छ ? यी लक्षण देखिए सावधानी अपनाउनु पर्छ
काठमाडाैं । हाल उखरमाउलो गर्मीसँगै पिउने पानीको माग पनि ह्वात्तै बढेको छ । बजारमा उपलब्ध पिउने पानी सबै सफा र सुरक्षित नहुन पनि सक्छ । विगत केही वर्षयता विशेषगरी गर्मी बढ्दै जाँदा पिउने पानीको परीक्षणबाट फेकल कोलिफोर्म (दिसा मिसिएको) देखिने गरेको जानकारी सार्वजनिक हुँदै आइरहेको छ ।
विभिन्न संक्रमण नै झाडापखालाका कारक हुन् । यी संक्रमणहरुमध्ये हैजा सबैभन्दा संवेदनशील र कडा मानिन्छ । छिमेकी देश भारतमा हैजा देखिसकेको अवस्थामा अनि दुई देशबीचको खुल्ला र विना स्वास्थ्य परीक्षणको सहज आवतजावतले हैजाको जोखिम बढेको देखिन्छ । काठमाडौंमा पनि एक हप्तायता हैजाको जस्तै लक्षणसहितको झाडापखालाका बिरामी ह्वात्तै बढेको देखिन्छ । काठमाडौंमा वर्षेनीजसो हैजा देखिंदै आइरहेको अवस्थामा आगामी दिनमा हैजा ढिलो चाँडो नदेखिए भन्न सकिंदैन ।
हैजाका अधिकांश संक्रमितमा लक्षण कडा नहुन सक्छ । तसर्थ समुदायमा हैजा देखिसकेको रहेछ भने पनि परीक्षणको दायरामा आउने सम्भावना कम हुनेछ । तर ती संक्रमितहरुले आफू संक्रमण भएको एकदेखि १० दिनसम्म दिसा मार्फत हैजाको ब्याक्टेरिया फ्याँकिरहेको हुन्छ । यदि व्यवस्थित चर्पी नरहेको वा संक्रमितले आफ्नो हात राम्रोसँग साबुन पानीले नधोइदिंदा हैजा फैलिने अवस्था सिर्जना हुन्छ ।
१० मध्ये एक संक्रमितमा हैजाले कडा रुप लिन्छ । तुरुन्त उपचार नपाए बिरामीको केही घण्टामा मृत्यु समेत हुनसक्छ । नेपालमा विशेषगरी सहरबाहिर हैजा फैलिंदा बिरामीको मृत्यु हुने गरेको विगतका तथ्यांकहरुले देखाउँछन् । तर काठमाडौंमा भने धेरै अस्पताल/क्लिनिकको सहज पहुँचले तुलनात्मक रुपमा मानवीय क्षति कम भएको देखिन्छ । यसबाट पनि समयमा उपचार पाए हैजाबाट हुने मृत्युलाई धेरै कम गर्न सकिने देखिन्छ । तसर्थ हैजाको लक्षण शंका लागे तुरुन्त परीक्षण गर्ने र पुष्टि भएमा उपचार गर्न सहज हुनेछ ।
संक्रमण भएको केही घण्टादेखि पाँच दिनसम्ममा हैजाको लक्षण देखिन सक्छ । चौलानी (चामलको माड जस्तो) पानी जस्तो पखाला लाग्नु, बान्ता हुनु र मांसपेशीका (विशेषगरी खुट्टाको) बौडिनु हैजाका मुख्य लक्षण हुन् । संक्रमित व्यक्तिको दिसा मिसिएको पानी वा खानेकुरा मार्फत यो अर्को व्यक्तिमा फैलिने गर्छ । पछिल्लो पटक काठमाडौंमा देखिएको हैजा संक्रमित बिरामीले साधेको चाउचाउ खाँदा बिरामी परेका थिए जसमध्ये एकजना (दुईमध्ये) केही समय अचेत समेत भएका थिए । अहिले बजारमा ‘स्ट्रिट फुड’ व्यापक देखिन्छ र हैजाको जोखिम न्यूनीकरण गर्न अनुगमन अति आवश्यकता देखिन्छ ।
त्यस्तै हाल जारको पनि व्यापक उपभोग गर्ने भएकाले सोको अनुगमन पनि हुन आवश्यक देखिन्छ । यो लेखकले सन् २०१५ मा पहिलो पटक जारको पानीबाट हैजा फैलिएको भन्दा धेरैले विश्वास गरेका थिएनन् तर पछि यसको पुष्टि भएको थियो ।
समग्रमा, बढ्दो गर्मीसँगै हैजाको जोखिम पनि बढ्दै गइरहेको छ । तर खानेकुरा, पानी र व्यक्तिगत सरसफाइमा ध्यान दिन सक्ने हैजाको फैलावटलाई रोक्न धेरै हदसम्म मद्दत मिल्नेछ । सम्बन्धित निकायले पनि अनुगमनलाई नियमित र कडाइ गर्न आवश्यक देखिन्छ भने परीक्षणको सहजता पनि हुन अति जरुरी देखिन्छ । के तपाईंलाई चौलानी पानी जस्तो दिसा र बान्ता तारन्तार भइरहेको छ ? त्यो हैजा पनि हुनसक्छ है ।
यो नेपाली भाषाको अनलाइन समाचार संस्था हो । हामी तपाईहरुमा देशविदेशका समाचार र विचार पस्कने गर्छौ । तपाईको आलोचनात्मक सुझाव हाम्रा लागी सधै ग्रह्य छ । हामीलाई पछ्याउनुभएकोमा धन्यवाद । हामीबाट थप पढ्न तल क्लिक गर्नुहोस् ।
प्रतिकृया लेख्नुहोस्: