एयरपोर्टमा द्वन्द्वका टनेल

रोल्पा । रोल्पाको एक मात्र विमानस्थल अलपत्र परेको छ । २०४५ सालसम्म सेनाको ट्विनटर जहाजले उडान भर्दै आएको थियो । त्यसयता वडाचौर विमानस्थल बन्द अवस्थामा छ । अाजकाे अन्नपुर्णपाेष्ट दैनिकमा याे खबर छ - विमानस्थलमा जहाजको नभई दशबर्से द्वन्द्वको ‘डोब’ देख्न सकिन्छ । जहाज अवतरण गरिँदै आएको चौरभरी द्वन्द्वकालीन बंकर र टनेल बनाइएको अवशेष अहिले पनि छन् । द्वन्द्वकालीन समयको उत्तराद्र्धमा तत्कालीन विद्रोही नेकपा माओवादीले जिल्लाका खुलाचौर र अग्ला डाँडामा सयौं बंकर र टनेल निर्माण गर्न लगाएका थिए । उतिबेला नै विमानस्थलको खुलाचौरमा पनि बंकर र टनेल निर्माण गरिएको हो । सुनछहरी गाउँपालिका–४ सिउरीबासी एवं पत्रकार हर्क घर्ती मगर भन्छन्, ‘एयरपोर्टमा अंग्रेजी सी, ओ, एल र प्लस आकारका बंकर बनाइएको अहिले पनि देख्न सकिन्छ ।’ लामा लामा सुरुङ पनि खनिएको छ । बंकर र टनेलमा अहिले हरियो दुबो उम्रिएको छ । टाढैबाट देख्न सकिने एयरपोर्ट पुग्दा द्वन्द्वकालीन झल्को दिन्छ । स्थानीयका अनुसार द्वन्द्वताका एयरपोर्टमा ‘दुस्मनको हेलिकोप्टर र फौज’ उत्रिन सक्ने भन्दै काठको लिंगो गाड्नसमेत पठाएका थिए । काठको लिंगो ठडिएकाले हेलिकोप्टर बस्न नसक्ने र टनेलबाट फौजी प्रतिरोध गर्ने प्रयोजनले यस्तो संरचना बनाएको तत्कालीन विद्रोही एक नेताले बताए । विमानस्थल सञ्चालनका लागि जनताले पटकपटक माग गर्दै आए पनि नेता र सरकारी तवरबाट सुनुवाइ हुन सकेको छैन । नेताले चुनावका बेला विमानस्थल सञ्चालनको एजेन्डा नबनाएका पनि होइनन् । तर एजेन्डा चुनावी नारामै सीमित भयो । सदरमुकाम लिबाङबाट ३५ किलोमिटरको दूरीमा रहेको विमानस्थल दुई वर्षअघि उपराष्ट्रपति नन्दबहादुर पुनले सुलिचौर–गाम सडकको उद्घाटन गर्न आएका बेला अवलोकनसमेत गरे । राष्ट्रपति पुनसँगै त्यसबेलाकी सभामुख ओनसरी घर्ती, हालका सभामुख कृष्णबहादुर महरा, ऊर्जामन्त्री वर्षमान पुनले बडाचौर विमानस्थलमा हेलिकोप्टर अवतरण गरी अवलोकन गरेका थिए । सरकारका विशिष्ट पदमा भएकाहरूले अवलोकनपश्चात् सञ्चालनमा पहल गर्ने बताएपछि गाउँले हौसिएका थिए । अवलोकनपश्चात् उपराष्ट्रपति पुनले अलपत्र विमानस्थल पुनः सञ्चालनमा ल्याउने बचनसमेत दिएका गाउँले अभैm स्मरण गर्छन् । ‘उपराष्ट्रपति पुनले अर्थमन्त्री रहेका बेला तत्काल दुई करोड छुट्याएर अलपत्र विमानस्थल मर्मत र संरक्षण गर्न निर्देशनसमेत दिएका थिए’, एयरपोर्ट सञ्चालनको पहल गर्दै आएका राप्रपा नेता अमरबहादुर थापा बताउँछन् । विमानस्थलमा उम्रिएका बुट्यान बिरुवा उनकै पहलमा फडानी पनि गरिएको छ । ‘मेरो व्यक्तिगत पहलमा भए पनि ट्विनटर जहाज अवतरण गराएर नेता र सरकारलाई चुनौती दिने सोचमा छु’, अमरबहादुर जोसिँदै भन्छन्, ‘जिल्लामा एउटा विमानस्थल हुनैपर्छ ।’ २०४५ सालसम्म तत्कालीन शाही नेपाल वायु सेवा निगमका ट्विनटर विमानले यहाँ उडान भर्दै आएका थिए । राप्रपा नेता थापाका अनुसार ०३५ सालमा विमानस्थल निर्माण भएको हो । पञ्चायतकालमा पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्री रहेका बालाराम घर्तीमगरले विमानस्थल उद्घाटन गरेका थिए । डोल्पाको डुनै–रोल्पाको बडाचौर–पोखरा र काठमाडौं सातामा एकपटक उडान हुँदै आए पनि बहुदलपश्चात् विमानस्थल बन्द भएको हो । सशस्त्र द्वन्द्वले यहाँका भौतिक संरचना भत्किएका छन्, कार्यालय भवनहरू भग्नावशेष बनेका छन् । पूर्वपश्चिम राजमार्ग भालुबाङदेखि लिबाङसम्म सडक जोडिएपछि र सरकारी बेवास्ताका कारण विमानस्थल बौरिन नसकेको हो । माओवादीका तत्कालीन नेता लोकेन्द्र विष्ट मगर पर्यटन मन्त्री छँदा विमानस्थल बन्ने निकै चर्चासमेत चलेको थियो । नेताहरूले सदरमुकाम नजिकका स्थानमा विमानस्थल निर्माणको सम्भाव्यता अध्ययनको पहलसमेत थालेका थिए । पूर्वीरोल्पालीले अलपत्र विमानस्थल सुचारु गर्न पहल नगरेको र नयाँ विमानस्थलको खोजी भएको भन्दै विरोधसमेत जनाएका थिए । त्यसपछि विमानस्थलको चर्चा सेलाएको हो ।