सप्तकोशी उच्च बाँधबारे दिल्लीमा छलफल, के भयाे सहमति ?

काठमाडौं । सप्तकाेशीमा पानीकाे वर्षायाम बहाव बढ्दा सम्झिने र हिउँदमा बहाव घट्दा बिर्सिने नेपाल भारतका टाेलीले यसपटक भने वर्षायाममै सप्तकाेशीकाे बहाव बारे छलफल गरेका छन् । नेपालमा भन्दा बढी भारतकाे बिहारमा क्षति गर्ने सप्तकाेशीकाे बहाव नियन्त्रण गर्न भारत तात्नु नाैलाे कुरा हाेइन । नेपाली सीमा क्षेत्रमा भारतले बनाएका बाँधका कारण तरार्इका विभिन्न भूभाग डुब्दा टुलुटुलु हेर्ने नेपाल र भारतका सरकारी निकायले कुनै ठाेस निर्णयमा पुगे दुबै देशका जनताले ठूलाे राहत महशुस गर्ने थिए ।

नेपाल भारतमा वर्षायाममा अाउने बाढीकाे दीर्घकालिन समाधानका लागि भारतको नयाँ दिल्लीमा नेपाल र भारतबीच सप्तकोशी उच्च बाँधको ज्वाइन्ट टिम अफ एक्सपर्ट्स (जेटीई) को बैठक सम्पन्न भएको छ । बैठकमा सप्तकोशीको बाढी नियन्त्रणको दिर्घकालीन समाधानको लागि उच्चबाँध सहित सुनकोशी–मरिण बहुउद्देश्यीय आयोजनाको प्राविधिक पक्षका जटिलता हल गर्ने विषयमा छलफल भएकाे छ ।

विद्युुत विकास विभागका महानिर्देशक मधुप्रसाद भेटवाल नेतृत्वको टोलीले भारतको केन्द्रीय जल आयोगको टोलीसँग गत बिहीबार र शुक्रबार बैठक गरेकाे हाे । भारतको जल आयोगले नेपालसँगकाे बैठकमा एक समझदारीमा हस्ताक्षर गरेकाे छ । तर, समझदारीको विवरण भने खुलाइएको छैन ।

सप्तकोसी नदीमा उच्च बाँध बनाउन भारत र नेपालले संयुक्त रुपमा सम्भाब्यता अध्ययन गरिररहेका छन् । विहारमा कोशी नदीले वर्षेनी निम्त्याउने बाढी नियन्त्रणका लागि नेपालतर्फ उच्च बाँध बनाउने योजना छ । तर प्रतिवेदन आइसकेकाे छैन ।

अध्ययनकै कामका लागि विराटनगरमा नेपाल र र भारतले संयुक्त कार्यालय नै खोलेका छन् । हाल सप्तकोशी उच्च बाँधका लागि ड्रिलिङ लगायतका काम अघि बढाउन खोजिएको छ । तर, बाँधबाट प्रभावित हुनुपर्ने भन्दै सप्तकोसी नदीमा मिसिने अन्य नदीका बेसिन क्षेत्रका बासिन्दाले यसको विरोध गरिरहेका छन् ।

यस्तो अवस्थामा भारत र नेपालबीच सप्तकोसी उच्च बाँध र सुनकोसी–मरिण डाइभर्सन आयोजनाका प्राविधिक समस्या हल गरेर अघि बढ्ने विषयमा छलफल भएको छ ।

बैठकमा भएका सहमतिका बुँदालाई हाल दुबै पक्षले गोप्य राखेका छन् । भारत सरकारले यो वर्ष पनि सप्तकोशी उच्च बाँधको डीपीआरका लागि बजेट छुट्याएको छ ।