मोदीको चिठ्ठीको जवाफ इमरानले ट्वीटरबाट दिएपछि…

पाकिस्तानका नवनिर्वाचित प्रधानमन्त्री इमरान खानले भारत–पाकिस्तान शान्ति प्रक्रियालाई फेरि सुरु गर्ने इच्छा व्यक्त गरेका छन् । प्रधानमन्त्रीको रुपमा शपथ लिएपछि पहिलोपटक भारत पाकिस्तान सम्बन्धबारे प्रतिक्रिया दिँदै इमरानले यस उपमहाद्विपबाट गरिबी हटाइ क्षेत्रीय विकासको लागि दुई देशबीचको सम्बन्ध सुधार गर्नुपर्ने बताएको इन्डियन एक्सप्रेसले लेखेको छ । मंगलबार ट्वीट गर्दै उनले भनेका छन्, ‘दुवै देशले वार्ता र छलफलको माध्यमबाट काश्मिर मुद्दालगायत अन्य समस्यामा समाधान गरी दुई देशबीच व्यापार बढाउनुपर्छ ।’ खानले अंग्रेजी र उर्दु दुवै भाषामा ट्वीट गर्दै भनेका छन्, ‘अब समृद्धिको लागि पाकिस्तान र भारतले छलफल सुरु गर्नुपर्छ र काश्मिरलगायत अन्य मुद्दामा भएको विवादको समाधान गर्नुपर्छ ।’ खानले १८ अगस्टमा भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले पठाएको पत्रको पहिलो प्रतिक्रिया ट्वीटरमार्फत दिएका हुन् । मोदीले पत्रमा दुई देशबीचको विवाद समाधान गर्नका लागि अर्थपूर्ण र रचनात्मक सम्बन्ध कायम गरिनुपर्ने आवश्यकता औंल्याएका थिए । भारतीय प्रधानमन्त्री निकट स्रोतका अनुसार मोदीको पत्रमा दुई देशबीच ‘असल छिमेकीको सम्बन्ध’ कायम गर्ने, अर्थपूर्ण र रचनात्मक सम्बन्ध कायम गर्ने र क्षेत्रीय विकासको लागि दुई देशले सहकार्य गर्ने प्रमुख बुँदाहरु रहेका छन् । पत्रमा मोदीले भारतीय उपमहाद्विपलाई हिंसा र आतंकबाट मुक्त गर्नुपर्ने समेत उल्लेख गरेका थिए । तर, खानले मोदीको यो चासोको बारेमा भने कुनै प्रतिक्रिया दिएका छैनन् । यद्यपि खानले यसअघि एक अवसरमा आतकंवादको शिकार भएका मानिसहरुको सहयोगको लागि अन्तराष्ट्रिय समुदायले हातेमालो गर्दै अगाडि बढ्नुपर्ने बताएका थिए । त्यस्तै मंगलबार नै खानले राजनीतिज्ञ बनेका पूर्वभारतीय क्रिकेटरबाट नवजोत सिंह सिद्धुको समेत बचाउ गरेका थिए । भारतको पञ्जाब राज्यका मन्त्री रहेका सिद्धुले खानको सपथ ग्रहण समारोहमा भाग लिन पाकिस्तान आउँदा पाकिस्तानी सेनाका प्रमुख कमर जावेद बाज्वासँग अंकमाल गरेपछि पञ्जाबका मुख्यमन्त्री अमरिन्दर सिंहले आक्रोश व्यक्त गरेका थिए । ‘मेरो शपथ ग्रहण समारोहमा आएकोमा सिद्धुलाई धन्यवाद दिन चाहन्छु । उनी शान्तीका दुत हुन् र पाकिस्तानी जनताले उनलाई धेरै स्नेह गर्छन्,’ खानले लेखेका छन्, ‘भारतका केहीले उनको पाकिस्तान भ्रमणलाई निशाना बनाएका छन् । उनीहरुले यो क्षेत्रमा शान्ति कायम गर्ने कुरालाई ध्यान दिएका छैनन र शान्तीबिना हामीले प्रगति गर्न सकिँदैन ।’ दुई देशबीच औपचारिक छलफल कहिले हुन्छ भन्ने तय भएको छैन तर, भारतीय विदेशमन्त्री शुष्मा स्वराज र पाकिस्तानी विदेशमन्त्री साह महमुद कुरेसीबीच सेप्टेम्बरमा हुने संयुक्त राष्ट्रसंघको महासभामा साइडलाइन बैठक हुने सम्भावना रहेको बताइएको छ । अहिलेसम्म दुई देशबीच भएका वार्ताहरु औपचारिक मात्रै भएका छन् र दुई देशबीचको सम्बन्धमा तिक्तता कायमै छ । सन् २०१६–१७ मा दुई देशबीचको व्यापारमा थोरैले कमी आएर २.२८ अर्ब डलर कायम भएको छ । जसमा भारतबाट १.८३ अर्ब डलरको सामान पाकिस्तान निर्यात भएको थियो भने पाकिस्तानबाट ४५६ मिलियन डलरको मात्रै सामान भारत निर्यात भएको थियो । एजेन्सी