आकाश गड्गडाउन थालेपछि उठिवास हुन्छ सेतीकिनारका बासिन्दाको

९ असार, तनहुँ । सेती नदीको कटानले बर्सेनि तनहुँको शुक्लागण्डकी नगरपालिका क्षेत्र अन्तर्गत वडा नं ३ र १३ स्थित सेतीनदी किनारमा बसोबास गर्ने बासिन्दा आकाश गड्गडाउन थालेपछि सुरक्षित स्थानमा भाग्नु कुनै नौलो होइन । जब आकाशमा बादल मडारिन थाल्छ अनि उनीहरुको भागदौड सुरु हुन्छ । यो उनीहरुको लागि सामान्य नै बन्दै गएको छ, तर कति बेला के हुन्छ भन्ने डर र त्रास भने उनीहरुमा छँदैछ । । उक्त नदीको कटानले विस्तारै जमिन खोतल्दै जाँदा यस क्षेत्रको पाँचसय मिटर दुरीको जमिन भासिने र चर्किन थालेपछि नदी किनार आसपासमा बसोबास गर्दै आएका विस्थापित हुन थालेका छन् । गत वैशाख १२ गते गएको भूकम्पका कारण नदी किनारका जमिन तथा चट्टान खस्न जाँदा सेती नदी साँघुरिदै गएको छ । पानीको कटान तथा भूकम्पका कारण जमिन तथा घर चर्कन थालेपछि नदीवारी पुलचोक क्षेत्रका ३४ र नदी पारी पुलचोकका २४ गरी ५८ घरपरिवार पूर्णरुपमा प्रभावित भएका छन् । त्यसैगरी, ३५ घरपरिवार विस्थापित भइसकेको अवस्था छ । वर्षायाम सकिएसँगै नदीमा पानीको बहाव घट्दै गएपछि पुनः त्यही स्थानमा बस्दै आएका मानिस अब वर्षायाम सुरुसँगै कता गएर सुरक्षित ठाउँमा बसोबास गर्ने हो भनेर चिन्तित हुन थालेका छन् । अन्यत्र जग्गा जमिन हुने त सुरक्षित स्थानमा गइसके तर हामी अन्यत्र जग्गा जमिन नहुने डर र त्रासले भएपनि बाध्यताले बस्नुपरेको दुखेसो पोख्नुहुन्छ पुल्चोक निवासी रतनकुमार मल्ल । नदी कटान र भूकम्पले जमिन हल्लिएर वारिपारी नै चिराचिरा परेर भासिन थालेपछि झनै खतरा बढेको छ मल्लले भने । अब यस स्थानमा बस्न जोखिम भएको छ, अर्का स्थानीय कोपिला खाँणले भने, ‘वर्षायामसँगै त्रासैत्रासमा दिनहरु बित्ने गरेका छन् ।’ आकाशमा कालो बादल मडारिन थालेपछि त्यसक्षेत्रका बासिन्दा घरपसलका ढोका बन्द गरेर सुरक्षित स्थानमा भाग्नुपर्छ, खाँणले भने ।’ सुरक्षित स्थानमा पुनःस्थापना गर्न पटकपटक सरकारी निकायमा आग्रह गरिएपनि कुनै पहल नहुँदा दुःख लागेको उनले बताए । त्यस क्षेत्रका बासिन्दाको एउटै स्वर छ सुरक्षित स्थानमा पुनःस्थापना हुनुप¥यो । ‘समयमा सरकारका कुनै पनि निकायको ध्यान पुग्दैन, जब घटना घट्छ अनिमात्र निकाय तात्छन् ।’ शुक्लागण्डकी वडा नं–३ दुलेगौँडा बजारक्षेत्र र शुक्लागण्डकी नगरपालिका–१३ भोटेक्याम्प जोड्ने क्षेत्रमा तीनवटा पुलमध्ये सुरुको काठको, बीचको झोलुङ्गे र अन्तिमको पक्की पुल रहेकोमा झोलुङ्गे पुलको बीचभागमा धाँजा फाटेर ढुन्ढुरो पर्दा ठूलो बाढी, पहिरो आएको समयमा रुख बगाएर ल्यायो भने कुनै नदी थुनिने खतरा बढिरहेको खैरेनीटार बजार इकाइका सभापति अर्जुनकुमार श्रेष्ठले जानकारी दिए । उक्त नदी थुनियो भने दुलेगौँडा बजारको केही क्षेत्रलाई समेत ठूलो धक्का पर्नेछ, उनले भने। नदी कटान र भूकम्पले गर्दा नदी किनारका चट्टान खसेर नदी साँघुरो हुँदै गएकाले वर्षायामको नदीले थप क्षति पु¥याउन सक्ने देखिएकाले जतिसक्दो चाँडो नदीबाट ढुङ्गा हटाउनुपर्ने देखिन्छ शुक्लागण्डकी नगरपालिकाका कार्यकारी अधिकृत हरिराम नागिलाले भने, ‘नदीबाट ढुङ्गा हटाउन सकिएन भने दुलेगौँडा बजारलगायत नदी किनारमा बसोबास गर्दै आएका झन्डै तीन हजार घर प्रभावित हुनेछन् ।’ ‘उक्त नदीबाट ढुङ्गा हटाउनका लागि चाहिने बजेट नगरपालिकासँग छैन’, उनले थपे । नदीको अवस्था र त्यसले पु¥याउनसक्ने क्षतिका बारेमा जिल्ला दैवी प्रकोप उद्धार समितिलाई समेत जानकारी गराइएको छ । त्यसैगरी, भूकम्पपछि जिल्लाको अवस्था बुझ्न आएको संसदीय अनुगमन टोलीलाई समेत यस बारेमा जानकारी गराएको तर यस विषयमा कुनै सुनुवाई नभएको कार्यकारी अधिकृत नागिलाले बताए। यस विषयमा समयमै सरकारी निकायको ध्यान पुग्न नसक्ने हो भने जुनसुकै बेला पनि घटना नघट्ला भन्न नसकिने अवस्था रहेको छ ।