चैतमा आधा घट्यो रेमिट्यान्स

काठमाडौं । विदेशबाट प्राप्त हुने रेमिट्यान्स चैतमा भारी मात्रामा घटेकोे छ । चालु वर्षका अघिल्ला ८ महिनामा मासिक औसत ७४ अर्ब रेमिट्यान्स भित्रिने गरेको नेपालमा चैतमा ३४ अर्ब ४८ करोड मात्रै भित्रिएको छ ।

आजको अन्नपूर्ण पोष्ट दैनिकमा खबर छ - यो करिब ५५ प्रतिशतको गिरावट हो । फागुनको तुलनामा यो अझै उच्च दरको गिरावट हो । फागुनमा ७९ अर्ब २० करोड रेमिट्यान्स भित्रिएको थियो । विश्वभर कोरोना भाइरस महामारीको असर बढ्न थालेपछि चैतदेखि रेमिट्यान्स आयमा भारी गिरावट आउने अनुमान गरिएको थियो ।

रेमिट्यान्ससँगै अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार खुम्चिएको पनि राष्ट्र बैंकले बताएको छ । त्यस्तै, सरकारी राजस्व र खर्च पनि कोराना भाइरसका कारण प्रभावित भएको र यसले लगातार ७ प्रतिशतको आर्थिक वृद्धिमा रहेको मुलुकलाई तेस्रो त्रैमाससम्म २ प्रतिशतको विस्तारमा धकेलेको राष्ट्र बैंकले उल्लेख गरेको छ ।

नयाँ तथ्यांकले मूल्यवृद्धि भने बढेको देखाएको छ । मूल्यवृद्धिको औसत दर ९मुद्रास्फीति० चैतसम्म ६।७४ प्रतिशत बढेको छ । गत वर्षको यही समयमा यस्तो वृद्धिदर ४।४४ प्रतिशत थियो । चैतमा पनि तरकारी, फलफूल, दाल, गेडागुडीको भाउ उच्च दरमा बढेको छ ।

चैतसम्म नेपालले ७८ अर्ब ८२ करोडको सामान बेचेर ९ खर्ब ८२ अर्ब ५३ करोड रुपैयाँको सामान विदेशी बजारबाट किनेको छ । मानिसलाई विदेशमा पैसा लान नियन्त्रण गर्ने नीतिगत सुधारपछि पनि चैतसम्म विदेशीले नेपालमा सेवा लिएर खर्चने भन्दा नेपालीले विदेशमा खर्चने पैसा नै बढी भएको छ । तथापि, चैतसम्म पैसा बाहिरिने भन्दा भित्रिने रफ्तार नै बढी देखिएको छ ।

चैत मसान्तमा शोधनान्तर स्थिति ३६ अर्ब ६१ करोड बचतमा रहेको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ । तर, विदेशी मुद्राको ढुकुटी भने पहिलेभन्दा पनि बलियो भएको देखिएको छ ।

कोरोना महामारी सुरु भएपछि औद्योगिक कच्चा पदार्थदेखि ठूला विकास परियोजनाले मगाउने सामग्रीसम्मको आयात घटेको छ । पेट्रोलियम पदार्थको मूल्यमा भएको भारी गिरावटले पनि मुलुकको आयात गत वर्षभन्दा साढे ७ प्रतिशत घटेको देखिएको छ । यसको असर विदेशी मुद्राको ढुकुटीमा परेको छ ।

गत चैतसम्म नेपालसँग ११ खर्ब ५५ अर्ब ९० करोड बराबरको विदेशी विनिमय सञ्चिति रहेको राष्ट्र बैंकले बताएको छ । यो पैसाले अहिलेको अवस्थामा साढे ९ महिनाको आयात थेग्नसक्ने देखिएको छ ।

तर, अन्तर्राष्ट्रय बजारमा अमेरिकी डलर र सुनको भाउ महँगिएकाले पनि यो रकम उच्च देखिएको हो । नेपालले पनि डलर र सुनमा लगानी गरेका कारण त्यस्तो लगानीको नेपाली रुपान्तरण अहिले महँगो पर्न गएको छ । आगामी दिनमा डलर सस्तियो र तेलको भाउ बढ्यो भने मुलुकले यो स्तरको आयात सामथ्र्य कायम राख्न सक्दैन ।