सुनको भण्डार भएको शीर्ष १० देशः यी खानीबाट निकालिन्छन् सुन

काठमाडाैं । सुन अप्ठेरोस्थितमा काम लाग्छ । थुप्रै देशले यसलाई सिंचित गरेर राख्ने गर्दछन् । सुनलाई सिंचित गरेर राख्ने देशमा चीन निकै तीव्र गतिमा अघि बढिरहेको छ । भर्खरै आएको एक रिपोर्ट अनुसार चीनले रुसदाई पछारेर सुन सिंचित गर्ने शीर्ष १० देशको पाँचौं स्थानमा उक्लिएको छ । वल्र्ड गोल्ड काउन्सिल (डब्लूजीसी) को रिपोर्ट अनुसार सबैभन्दा सुन भण्डार गर्ने देशमा अमेरिका पहिलो स्थानमा आउँछ । यी सबैबिच संसारको कुन खानीबाट कति सुन निकालिन्छ भन्ने कुरा थाहा पाउनु पनि रोचक हुन्छ । सुनलाई भण्डार गर्ने शीर्ष १० देशहरुः यी हुन् सुन निकाल्ने सबैभन्दा ठूलो खानी १.मुरुन्तोः सुनको खानीको कुरा गर्दा सबैभन्दा अत्यधिक सुनको उत्पादन उज्बेकिस्तानस्थित मुरुन्तौको खानीमा हुनेछ । यो खानीबाट सन् २०१४ मा कुल २६ लाख औंस सुन निकालियो । यो पुर्ण रुपमा ओपन पिट माइन हो । यो खानीको आयामः३.३५ किलोमिटर – लम्बाईः २.५ किलोमिटर, चौडाई ५६० मिटर । यो सुन सरकारको अधिनमा छ । एक अनुमानका अनुसरा अहिले पनि यो खानीमा १७०० लाख औंस सुन निकाल्न सकिन्छ । २. ग्रासबर्गः इन्डोनेसियास्थित यो खानी ओपन पिट माइन हो । सुन उत्पादनको आधारमा यो संसारको दोस्रो स्थानमा पर्छ । पछिल्लो वर्ष यो खानीबाट ११.३१ लाख औंस सुन निकालिएको थियो । यो खानीमा सन् २०१७ सम्मको लागि उत्खनन गर्ने अनुमती दिइएको छ । ३. प्यूब्लो विएजोः यो खानीमा दुई कम्पनी ब्यारिक र गोल्ड कर्प संयुक्त रुपमा सुन निकाल्ने काम गरिरहेको छ । यो खानीमा ब्यारिकको ६० प्रतिशतको हिस्सा छ भने गोल्ड कर्पको ४० प्रतिशत । यो खानीको सुरुवात डोमिनिकन रिपब्लिकमा सन् २०१२ मा भएको थियो । सन् २०१४ मा यो खानीबाट ११.०८ औंस सुन उत्पादन गरेको थियो । ४. यान्नकोचाः साउथ अमेरिकास्थित यो खानी डिपार्टमेन्ट र काजमार्काअन्तर्गत आउने गर्दछ । यो खदान नर्थइस्ट लीमाबाट ८०० किलोमिटर टाढा रहेको छ । यो समुन्द्र सहतदेखि ३,५००–४१०० मिटरको उचाईमा छ । यो खानीबाट सन् २०१४ मा कुल ९.७० लाख औंस सुन निकालिन्छ । ५. कार्लिन ट्रेन्डः न्यूमोन्ट कार्लिन ट्रेन्ड माइन कम्प्लेक्स अमेरिकाको नेवाडामा छ । यान खानी भूमिगत हुनुका साथै ओपन पिट माइन हो । सुनको उत्पादनको आधारमा यो संसारको पाँचौं स्थानमा आउँछ । पछिल्लो वर्ष यो खानीको उत्पादनमा १३ प्रतिशतबाट घटेर ९.०७ लाख औंस रहेको छ । जबकी सन् २०१३ मा १०.२५ लाख औंस सुनको उत्पादन भएको थियो ।