नयाँ दिल्ली छेउमा एउटा निरक्षर गाउँ

$\"151105120358_bbijnor_inchawala_village__624x351_narendrakaushik\"$ काठामाडौं । भारतलाई विकासको पथमा लम्किरहेको उदाउँदो देशको रुपमा लिइन्छ । तर त्यही देशको राजधानी नजिकै एउटा यस्तो गाउँ छ; जहाँका मानिसहरुले अक्षर चिन्दैनन् । भारत सरकारले शिक्षा अधिकारलाई मौलिक अधिकारको रुपमा घोषणा गरेको छ । सरकारले भारतलाई डिजिटल इन्डिया बनाउने भनेर जोड गरिरहेको छ । तर राजधानी दिल्लीबाट लगभग २ सय किलोमिटर उत्तर प्रदेशको बिजनौर छेउमा इच्क्षावाला नाम गरेको एउटा यस्तो गाउँ छ जहाँ एक जना छाडेर पुरै गाउँ अनपढ छ । त्यस गाउँमा न कोही नाम लेख्न सक्छन्, न कोही हस्ताक्षर नै गर्न सक्छन् । $\"151105122037_bijnor_inchawala_village_up_624x351_narendrakaushik\"$ गाउँमा एउटा पनि स्कुल छैन । न सडक छ, न अस्पताल, न कुनै पसल छ न कुनै बिजुली बत्ति । गाउँको पञ्चायत प्रमुख अख्तर बाहेक आज सम्म कसैले पनि रेलसम्मपनि चढेका छैनन् । गाउँमा राष्ट्रपति को हो भनेर कोही पनि जान्दैनन् । ५०० सय भन्दा बढी जनसंख्या भएको त्यो गाउँबाट आजसम्म एक जनापनिले पनि सरकारी र प्राइभेट जागिर खाएका छैनन् । उक्त गाउँमा पुग्नका लागि पहिला गंगा नदी पार गरेर जानुपर्छ त्यसपछि फेरी करिव चार किलो मिटर पैदल जंगलको बाटो हिड्नु पर्छ । त्यहाँका बासिन्दा अख्तरले भने, हामी सबै औंठा छाप हौं । सिर्फ मेरो एउटा नाति सैयद अली छोडेर’ उनले १० कक्षासम्म हरिद्धारको एउटा गाउँमा पढेको छ ।’ उनले बताए । प्रत्येक वर्ष मार्च देखि अक्टोबरसम्म गंगा नदीले उक्त गाउँलाई डुबाउँछ । उनीहरु ज्यान जोगाउन अर्को गाउँमा जाने गर्छन् । त्यहाँका सबै घरहरु खरले बनेका छन् । पेशाले उनीहरु खेति गर्ने, पशुपन्छी पाल्ने र माछा मार्ने गर्छन् । उनीहरुलाई माछा बेच्न शहर जानु पर्दैन । व्यापारीहरु गाउँमै लिन आउँछन् । उनीहरु हरेक वर्ष नोभेम्बरमा सम्पूर्ण गाउँले मिलेर राजापुरको छेउ गंगा नदीमा अस्थायी पुल बनाउन जुट्छन् । $\"151105120625_bbijnor_inchawala_village_uttarpradesh_624x351_narendrakaushik\"$ सन् २०१३ मा उत्तर प्रदेशको सरकारले इच्छावाला गाउँमा साक्षरता बढाउनका लागि दुईजना शिक्षकहरु मनमोहन सिंह र अतीक अहमतलाई नियुक्त गरेका थिए । राजारामपुर गाउँको प्राथमिक स्कुलका प्रधानाध्यापक अमहद भन्छन् ‘ उनीहरु दुईजनाले त्यहाँ बच्चाहरुलाई नोभेम्बर महिना सम्म पढाए त्यसपछि पानी प¥यो । गाउँ जाने बाटो विग्रियो । त्यसपछि उनीहरु गएनन् । त्यसपछि पुनः मेघराज सिंह नाम गरेको शिक्षकलाई नियुक्त गरियो । तर त्यो गाउँका सबै बच्चाहरु माछा मार्न र खेतीमा अभिभावकलाई सघाउन जाने भएका कारण पढाई हुन सकेन । शिक्षक सिंहले भने, “ म १० दिन भित्रमा २÷३ पटक त्यो गाउँ पढाउन सकिन्छ कि भनी पुगेकोछु । तर त्यहाँका बच्चाहरु घरमा कोही पनि थिएन ।’ विविसी डट कम हिन्दीबाट