महाभूकम्पको सात महिना हुँदा पनि पुनर्निर्माणको काम अन्यौलमै

सिन्धुपाल्चोक । बैशाखमा गएको विनाशकारी भुकम्प गएको सात महिना पुगेको छ । तर पनि अहिलेसम्म पुननिर्माणको काम अझै अन्यौलमा नै परेको छ । भूकम्पपछि घरबार बिहिन भएकाहरु ७ महिनादेखि त्रिपाल र जस्तापाताको टहरोमा बस्दै आएका छन् । यस्तो हुँदासमेत सरकारी पक्षबाट हुन भनिएको पुनर्निर्माणको काम अन्यौलमै परेको छ । सरकारी पक्ष अहिलको यस्तो भूकम्पको पीडा भुलेर आफ्नै काममा भुलेर बसेको छ । पुनर्निर्माण योजना आयोगले नै यसको जिम्मा लिएको भएता पनि उसले तत्काल रुपमा काम गर्ने बताए पनि अहिलेसम्म पनि कुनै कदम चलाएको छैन । पीडित भने ७ महिनादेखि टहरोमा नै बसेर कहिले बर्षाको पानीको भेल र अहिले हिउँदको चिसोमा कष्टकर जीवन गुजारा गरिरहेका छन् । पीडितले यस्तो कष्टकर जिवन गुजारा गर्दा समेत सरकारी पक्ष आँखामा पट्टी बाधेर बसेको छ । बस्ती सार्न जग्गाकोे पहिचान गरी सो स्थानमा  घर बनाउँन हुुने वा हेरेर मात्र घर बनाउँन पर्ने सहरी विकास तथा भवन निर्माण डिभिजन कार्यालयका प्रमुख टंकप्रसाद गौतमले बताए । ‘सरकारले अहिलेसम्म १७ वटा घरको डिजाईन गरेको छ’ उनले भने । भूकम्प गएको यति लामोे समयसम्म पनि सरकारले एउटा त्रिपाल र अस्थायी आवासको लागि भने १५ हजार रुपैयाँ भन्दा अरु केहि दिन नसकेको सिन्धुपाल्चोक जिल्लाका स्थानीय विकास अधिकारी कृष्णबहादुर शाहीले बताए । सरकारले अब छिट्टै पक्की घरको लागि २ लाख दिने उनले बताए । दुई लाख पीडितलाई दिने काम अहिले अन्तीम चरणमा पुगेको छ । पीडितको हातमा स्थायी र भूकम्प प्रतिरोधात्मक घर बनाउनको लागि २ लाख रुपैयाँ लैजानको लागि पुनर्निर्माण योजनना आयोगले काम गरिरहेको बताए । नेपाल सरकारको मन्त्री परिषद्बाट पारित भई पूनर्निर्माण कार्यविधि प्राप्त गर्न डिभिजन कार्यालयको प्रमुख रहने गरी गठन भएको छ । सरकारले डिजाई गरेको घर २ लाखदेखि २५ लाख सम्ममा बनाउन सकिने सहरी विकास तथा भवन निर्माण डिभिजन कार्यालयका प्रमुख गौतमले बताए । ‘हामीहरुले उपयुक्त ठाउँको एकिन गरेर मात्र घर बनाउन भनेपछि मात्र पिडितहरुले पक्की घर निर्माण गर्न आग्रह गरे ।’ घर बनाउन सरकारी इन्जिनियरहरुले आएर घरको डिजाइन गरेर मात्र घर बनाएपछि सरकारी अनुदान रकम पाउने समेत बताए । ढुङ्गामाटोको परम्परागत घरहरु भुकम्प प्रतिरोधि नहुने भएकाले यस्तो कच्ची घर नबनाउन स्थानीय विकास अधिकारी शाहीले सबैलाई आग्रह गरेका छन् । ‘अहिलेको अवस्थामा सहरी विकास तथा भवन निर्माण डिभिजन कार्यालयले कहाँ घर बनाउदा उपयुक्त हुने भनेर जानकारी गराउदा समस्या भएको छ ।’ पक्की ठाउँको पहिचान गर्न नसक्दा अहिले अर्को समस्या थपिएको छ । स्थानीयहरुलाई पक्की ठाउँमा स्थानान्तरण गर्नको लागि उपयुक्त वातावरण मिलाउन नसक्दा र आफ्नो ठाउँ छाड्न स्थानीयले नमान्दा अर्को ठूलो समस्या भएको शाहीले बताएका छन् । दुई लाख रुपैयाँ पनि चार किस्ता गरी आउने र पहिलो किस्ताको काम भनेको जस्तो प्रभावकारी तवरले भएमा मात्र दास्रो तेस्रो किस्ता आउने उनले बताए । अनुदान रकम लिनेले शौलिएत ऋण लिन नपाउने समेत जानकारी गराए । पुनर्निर्माणको कामलाई छिटो सञ्चालन गर्नलाई जिल्ला दैवि उद्धार समितिले निरन्तर पहल गरिरहेको समेत बताए । उता सरकारले पूननिर्माणको काम छिटो गर्न नसक्दा आफुले पुरानै संरचनाको घर बनाउन बाध्य भएको भोटसिपा ५ का धनहादुर थापाले बताए । ‘सरकारले सात महिना पुग्दा समेत स्थायी घर बनाउन कुनै पहल नगरेकाले आफूले पुरानै संरचनाको घर बनाएको छु,’ थापाले भने, ‘सरकारले २ लाख अनुदान रकम लिनेलाई सहुलियत ऋण लिन नपाउने भएपछि सोचेको जस्तो घर बनाउन पाइएको छैन ।’