कांग्रेसमा महाधिवेशनको भिडन्त अहिल्यैदेखि

काठमाडौं । आफूलाई सबैभन्दा ठूलो प्रजातान्त्रिक दल दाबी गर्ने कांग्रेसमा १३ औं महाधिवेशन केन्द्रित तयारीको अस्वस्थ र गुटगत राजनीति तीव्र बन्दै गएको छ ।   महाधिवेशनमा संस्थापन र देउवा पक्षले आफ्नो पक्षको पल्लाभारी बनाउनका लागि आफू निकटलाई क्रियाशील सदस्य बनाएपछिको विवाद सतहमा आएको हो । संस्थापनका निकटका केन्द्रीय सदस्य नरहरि आचार्य संयोजकत्वको क्रियाशील सदस्यता छानविन समितिले केन्द्रीय समितिमा प्रतिवेदन पेश गरेलगत्तै प्रतिवेदनमाथि बोल्दै संस्थापन र देउवा पक्षका नेताहरु आमनेसामने भएका हुन् । आचार्य नेतृत्वको समितिले विधि र प्रक्रिया नपुगेको भन्दै बरिष्ठ नेताहरुकै कतिपय पूरै जिल्ला, निर्वाचन क्षेत्र, गाउँ र नगरका सदस्यलाई महाधिवेशनमा भाग लिन नपाउने गरी रोक लगाएको छ । तर, देउवा पक्ष सदस्यमाथिको यस्तो रोकावटलाई हटाई सबैलाई महाधिवेशनको कार्यक्रममा भाग लिन दिनुपर्ने पक्षमा छ ।   महाधिवेशनमा आफ्नो पक्षको पल्लाभारी गराउनका लागि देउवा पक्षले विधि र प्रक्रिया पूरा नगरी सदस्यता बाँडेको आरोप संस्थापन पक्षले लगाएको छ । धाँधली गरी देउवा पक्षले देशका अधिकांश ठाउँमा विधि र प्रक्रिया मिचेर सदस्यता बाडेकोले विवादित ठाउँका सदस्यता रोक्न्ुपर्ने पक्षमा संस्थापन पक्ष छ ।   शुक्रबारकै केन्द्रीय समितिको बैठकमा समेत संस्थापनपक्षका नेता बलबहादुर केसीले शेरबहादुर देउवाको दादागिरीमा पार्टी कब्जा गर्न खोजिएको आरोप लगाएका थिए । ‘विधि र प्रक्रियालाई मिचेर मेरै जिल्मा जिम्मेवार नेतालाई क्रियाशील सदसय बन्न दिइइन’ नेता देउवाको नाम नै लिएर यस्तो गर्नु गम्भीर भूल भएकोले नयाँ सूची खारेज गरी १२ औं महाधिवेशनको सूची अनुसार क्रियाशील सदस्यलाई महाधिवेशनमा भाग लिन दिनुपर्ने माग गर्दै उनले भने, ‘यस्तै रवैया रहे पार्टी सकिन्छ ।’   कांग्रेसमा १२औं महाधिवेशनमा ३ लाख १६ हजार ८ सय ६६ सदस्य थिए । तर, यो पाँच वर्षमा ४ लाख ७० हजार ६ सय ५५ जना सक्रिय सदस्य पुगिसकेका छन्। यसमा २ लाख ५७ हजार ४ सय २ ले सदस्यता नवीकरण गरेका छन् । त्यस्तै २ लाख २ हजार १ सय ७९ जनाले नयाँ सदस्यता लिएको विवरण आचार्य समितिले केन्द्रीय समितिमा पेश गरेको छ ।   छानविन समितिले नुवाकोट, महोत्तरी, सिरहा, सप्तरी, पर्साका सबै निर्वाचन क्षेत्रका सबै नयाँ सदस्यहरुले महाधिवेशनमा भाग लिन नपाउने र १२ औं महाधिवेशनको सदस्यता सूची अनसार मात्र भाग लिने पाउने प्रतिवेदन तयार गरेको छ । तर, देउवा पक्ष यसलाई मान्ने पक्षमा छैन । विधि नै नपुगेका केही ठाउँको सदस्यता समितिको प्रतिवेदन अनुसार जान सकिने भए पनि देउवा पक्षले ५ वर्षमा बल्ल बनेका सदस्इलाई महाधिवेशनमा भाग लिने अवस्थाबाट रोक्न नहुने पक्षमा छ । शुक्रबार देउवा निकट केन्द्रीय सदस्य डा. प्रकाशरण महतले पाँच वर्षमा सदस्यता वितरण हुँदै आएको भन्दै आफ्नो अनूकूलता र प्रतिकूलताका आधारमा सदस्यतालाई मान्ने र नमान्ने गर्नै नहुने बताएका थिए ।   कांग्रेसमा क्रियाशील सदस्यबाटै वडा, गाउँ र नगरहुँदै क्षेत्रीय अधिवेशन हुने र क्षेत्रीय अधिवेशनले प्रत्येक निर्वाचन क्षेत्रबाट १२÷१२ जनाका दरले महाधिवेशन प्रतिनिधि छनोट गर्छ । त्यसैले आफ्ना पक्षका प्रतिनिधि धेरै ल्याउनकै लागि कांग्रेसमा संस्थापन र देउवा पक्षबीच यस्तो मारामार चल्ने गरेको छ । यो पटक पनि देउवा पक्षले आफूलाई जिताउन सदस्यता फारम आफूखुशी बाँडेको भन्दै धेरै नयाँ सदस्यलाई महाधिवेशनमा भाग लिन नपाउने गरी सूची तयार गरेको हो । सबै नयाँ सदस्यलाई महाधिवेशनका कार्यक्रममा भाग लिन दिइए आफ्नो पक्षले पराजयको सामना गर्नुपर्ने बुझाई देउवा पक्षको छ ।   कांग्रेसमा १३ औं महाधिवेशन आगामी फागुन २० देखि २३ गतेसम्म काठमाडौंमा हुँदैछ । त्यसको एक महिना अघिसम्म वडा, गाउँ, नगर, क्षेत्र र जिल्लाको अधिवेशन भइसक्नुपर्ने कार्यतालिका छ ।   संस्थापनमा सुशील कोइराला र अर्को पक्षबाट नेता शेरबहादुर देउवा सभापतिका प्रवल दाबेदार हुन् । कोइरालाले मुख नखोले पनि देउवा घोषित जस्तै उम्मेदवार हुन् । तर, कोइराला पनि रामचन्द्र पौडेल वा अरु कसैलाई सभापतिको उम्मेदवार बनाउन तयार छैनन् ।