प्रदीप ज्ञवालीको नजरमा मधेस आन्दोलनका चार तत्व

काठमाडौं । नेकपा एमालेका सचिव तथा प्रभावशाली नेता प्रदीप ज्ञवालीले तराई–मधेसमा जारी मधेस आन्दोलनबारे चार गुह्य तथ्य पेश गरेका छन् । मधेस आन्दोलनलाई राजनीतिक आन्दोलन भनी स्वीकार गरिए पनि अराजनीतिक आन्दोलन भइरहेको उनको तर्क छ । उनले मधेसमा जारी आन्दोलनलाई राजनीतिक आन्दोलनकै रुपमा स्वीकार गरिएको भए पनि अराजनीतिक आन्दोलन भन्दै चार तथ्य पेश गरेका छन् । तत्व नम्बर एक मधेस आन्दोलनबारे एमाले नेता ज्ञवालीले ‘इमोश्नल कारण’लाई पहिलो तत्व मानेका छन् । मधेसी नेता कार्यकर्ताहरु इमोश्नल किसिमले आन्दोलनमा आएको तर्क पेश गर्छन् । उनले इमोश्नल कारण जायज नै भएको बताए । तत्व नम्बर दुई एमालेका प्रभावशाली नेता ज्ञवालीले मधेस आन्दोलनबारे दोस्रो तत्व पेश गर्दै भनेका छन्, ‘यो पोलिटिकल स्वार्थका लागि हो ।’ मधेसका १ सय १६ निर्वाचन क्षेत्र मध्ये मधेसवादी दलहरुले १२ सिट मात्रै जितेका छन् । मधेस सबै आफ्नै भन्नेहरु पराजित भएपछि आन्दोलनको बलमा ‘पोलिटिलक स्पेस’ बनाउन चाहेको उनको आरोप छ । तत्व नम्बर तीन एमाले सचिव ज्ञवालीको दृष्टिकोणमा मधेस आन्दोलनको तेस्रो तत्व भनेको ‘अतिवाद’ हो । मधेसका आन्दोलन अतिवादतर्फ उन्मुख भइहेको उनको तर्क छ । पछिल्लो पटक धनुषाको जनकपुरधामस्थित राम जानकी मन्दिरमा सम्मानित राष्ट्रपतिमाथि विधवा महिला भनेर अपहेलना गर्नु अतिवाद भएको ज्ञवालीको दाबी छ । तत्व नम्बर चार एमाले नेता ज्ञवालीले मधेस आन्दोलनको चौथो तत्वको रुपमा ‘जिओपोलिटिक्स’ भनेका छन् । भू राजनीतिक कारणले मधेसमा समस्या रहेको उनको तर्क छ । मधेसका जनताहरुलाई हेर्ने दृष्टिकोण त्यस्तै छ । रंगभेदका आधारमा मधेसका जनताहरु हेपिएका छन् । मधेसमा अझै पनि डुमलाई इनारमा पानी भर्न नदिने समस्या कायमै रहेको ज्ञवालीको भनाई छ । प्रजातन्त्रको लगानी चुक्ता गर्ने भारतको चाहना एमाले नेता ज्ञवालीले मधेस आन्दोलनबारे आफ्ना चार तत्व मात्र पेश गरेनन् । उनले नेपाललाई हेर्ने भारतको दृष्टिकोणबारे पनि खुलासा गरेका छन् । भारतको बुझाई–आफूले नेपालमा प्रजातन्त्रको लागि गरेको लगानी चुक्ता गर्नपर्छ भन्ने रहेको ज्ञवालीले बताए । नेपालको हरेक राजनीतिमा आफूले डिजाइन गर्ने भारतको सोंच नै सबै भन्दा गलत रहेको ज्ञवालीको भनाई छ । संविधान जारी गर्ने बेलामा आफू भारतको सद्भाव लिन जाँदा संविधान रोक्न आग्रह गरेकोसमेत ज्ञवालीले खुलासा गरे । निरंकुश पञ्चायती ब्यवस्थाप्रति सद्भाव र समर्थन राख्ने भारतले अहिलेको संविधानलाई समावेशी नदेख्नु आश्चार्यजनक रहेको ज्ञवालीको भनाई छ ।