गीत संगीत सुन्दा किन हल्लिन्छन् खुट्टाहरु ?

संगीतबिनाको मानव सभ्यता कल्पना गर्न पनि सकिदैन होला । संगीतका बिभिन्न शैलीहरु छन् र मानव शरीरमा बिभिन्न शैलीको आफ्नै किसिमको प्रभाव हुन्छ । संसारमा संगीत मन नपराउने ब्यक्ति कमै होला । मानव जाती मात्रै नभएर, जनावरहरुमा पनि संगीतले आफ्नु अस्तित्व कायम राख्न सफल छ । [caption id=\"attachment_109021\" align=\"alignleft\" width=\"300\"] डा. विवेक सिंह[/caption] धेरै जनावरहरु संगीतलाई बुझ्ने गरेको र संगीतमा रमाउने गरेको अध्ययन र अनुसन्धान दैनिक रूपमा सुन्न पाइन्छ । कहिलेकाँही म सोच्ने गर्छु दिन भरीको थकाई पश्चात घर फर्केर कुनै मन पर्ने संगीत सुनेपछि थकान किन कम हुन्छ ? कुनै मन पर्ने संगीत सुन्दा मेरा खुट्टा किन थाहा नपाई आफै हल्लिन थाल्छन ? किन कुनै संगीत सुन्दा मेरो पुरै शरीरले संगीतको महशुश गर्छ ? किन कुनै संगीत सुन्दा मेरो शरीरको रौंरौं ले त्यो संगीतको स्पर्श गर्छ ? किन कुनै संगीतले मेरो अतितलाई ताजा गराउँछ ?

संसारका बिभिन्न देशमा भएको अनुसन्धानले भन्छ, संगीतले शरीरमा केही महत्वपूर्ण रसायनको मात्रालाई बढाउने गर्छ जसले गर्दा दुखाइ, डिप्रेसन, तनाव कम हुने गर्छ । संगीतले शरीरको रक्त नलीहरुलाई संकोच हुन दिँदैन, जसले गर्दा रक्तचाप घटाउन सहयोग गर्छ । संगीतले मुटु, मस्तिष्क, रक्तनली सबैमा सकारात्मक भूमिका खेलेको हुन्छ । संगीतले मानिसको रोगसँंग लड्ने प्रतिरोधात्मक शक्तिको बिकाश गर्छ ।

६० हजार बर्ष भन्दा पुरानो इतिहास बोकेको यो संगीतको यात्राले मानिसको शरीर र स्वस्थ्यमा साँच्चै नै सकारात्मक भूमिका खेलेको छ । संगीत र स्वस्थ्य को सम्बन्धको बारेमा आज बिभिन्न अध्ययन र अनुसन्धानले निष्कर्ष निकालेको छ । डिप्रेसन, क्यान्सर, अल्जहाइमर्स, पार्किन्सन्स् जस्ता धेरै रोगमा “म्यूजिक थेरेपी“ को प्रयोग सुरु भएको छ । दैनिक तनाव घटाउँन र बिभिन्न किसिमको शरीरमा भएको दुखाइ कम गर्न “म्यूजिक थेरेपी” को प्रयोग गरिन्छ । संगीत शरीरको लागि मात्रै हैन, आत्माको लागि पनि बरदान हो । संगीतले मानव शरीरको कोशिकासम्म प्रभाव पर्ने गर्छ । संसारका बिभिन्न देशमा भएको अनुसन्धानले भन्छ, संगीतले शरीरमा केही महत्वपूर्ण रसायनको मात्रालाई बढाउने गर्छ जसले गर्दा दुखाइ, डिप्रेसन, तनाव कम हुने गर्छ । संगीतले शरीरको रक्त नलीहरुलाई संकोच हुन दिँदैन, जसले गर्दा रक्तचाप घटाउन सहयोग गर्छ । संगीतले मुटु, मस्तिष्क, रक्तनली सबैमा सकारात्मक भूमिका खेलेको हुन्छ । संगीतले मानिसको रोगसँंग लड्ने प्रतिरोधात्मक शक्तिको बिकाश गर्छ ।

डिप्रेसन, क्यान्सर, अल्जहाइमर्स, पार्किन्सन्स् जस्ता धेरै रोगमा “म्यूजिक थेरेपी“ को प्रयोग सुरु भएको छ । दैनिक तनाव घटाउँन र बिभिन्न किसिमको शरीरमा भएको दुखाइ कम गर्न “म्यूजिक थेरेपी” को प्रयोग गरिन्छ ।

एउटा नवजात शिशुको जन्म हुँदा त्यो शिशुले केहि दिनसम्म अस्पतालभित्र बिभिन्न उपकरणको आवाज सुन्ने गर्छ , तर यदि त्यो शिशुलाई केही प्रभावकारी संगीत सुनाउने हो भने त्यो शिशुको बिकासमा अझै सकारात्मक प्रभाव पर्ने कुरा केही अनुसन्धानले देखाउँछ । नवजात शिशु मात्रै न भएर बिभिन्न चरा चुरुङ्गी र जनावरहरुले संगीतको स्पर्श गर्छन् । डाक्टरको परामर्श अनुसारको औषधिसँगै “म्यूजिक थेरेपी” को प्रयोग गर्नाले अवश्य पनि फाइदा हुन्छ । @drbiveksingh