तातोपानीमा समाजवादी लेखन सम्बन्धी प्रशिक्षण

काठमाडौं, १७ पुस । अखिल नेपाल लेखक संघ केन्द्रीय समितिको आयोजनामा सिन्धुपाल्चोकको तातोपानीमा दुईदिने समाजवादी लेखन विषयक गोष्ठी सम्पन्न भएको छ। पुस १५ र १६ गते दुईदिनसम्म चलेको गोष्ठीमा काठमाडौंबाट गएका प्रशिक्षकहरुले विभिन्न विषयमा प्रशिक्षण दिएका थिए। जसमा ‘नेपालको सन्दर्भमा समाजवादी लेखन’सम्बन्धमा साहित्यकार आहुतिले प्रस्तुति दिएका थिए भने ‘साहित्यका विविध धारा र समाजवादी यथार्थवाद’सम्बन्धमा प्रा.डा. ताराकान्त पाण्डेयले प्रशिक्षण दिएका थिए। विभिन्न जिल्लाका करिब ५० जना कवि तथा लेखकहरुको उपस्थिति रहेको गोष्ठीमा ‘आजको काव्य लेखन’सम्बन्धमा प्रा. रमेशप्रसाद भट्टराई र उप प्रा.विष्णु ज्ञवालीले संयुक्त रुपमा प्रशिक्षण दिएका थिए। त्यसैगरी ‘आजको आख्यान लेखन’विषयमा उप प्रा.डा. धनप्रसाद सुवेदीले प्रशिक्षण दिएका थिए। प्रशिक्षण दिँदै साहित्यकार आहुतिले अबको लेखन समाजवादी लेखन हुनुपर्नेमा जोड दिए। उनले नेपाल पाँच महा सभ्यताको संगमस्थल भएकाले ती सभ्यताहरुले विकास गरेका कला साहित्यलाई समान ढंगले विकास गर्नुपर्ने बताए। प्रशिक्षणका क्रममा उनले साहित्यमा पहिचानको मुद्धालाई कला साहित्यका विषय बनाउनु पर्नेमा जोड दिँदै प्रकृति र पर्यावरणसम्बन्धमा पनि कविहरुले सिर्जना गर्नुपर्नेमा जोड दिए। समाजवादी यथार्थवादसम्बन्धमा प्रशिक्षण दिँदै प्रा.डा. ताराकान्त पाण्डेयले समाजवादी यर्थाथवादी साहित्यले मात्र श्रमजीवी वर्गको हित गर्ने बताए। सन् १९३४ मा रसियन क्रान्तिको सन्दर्भमा म्याक्सिम गोर्कीले विकास गरेको समाजवादी यथार्थवाद आजपनि उत्तिकै सान्र्दभिक भएको उल्लेख गर्दै नयाँ मान्छे निर्माणमा समाजवादी यथार्थवादी साहित्य कलाले भूमिका खेल्नुपर्ने बताए। प्रशिक्षण दिँदै प्रा. रमेश भट्टराईले प्रगतिवादी साहित्यकारहरुले स्वैरकल्पनालाई नकार्न नमिल्ने बताए। तर यथार्थबाट विमुख स्वैरकल्पनाले समाजको हित नगर्ने उनले बताए। त्यस्तै उप.प्रा.डा.धनप्रसाद सुवेदीले उपन्यास इतिहासको कलात्मक दस्तावेज भएको भन्दै इतिहासलाई उदात्तिकरण गर्नुपर्नेमा जोड दिए। उप प्रा.डा. सुवेदीले साहित्यले समाजमा भएका समस्याहरुको उचित सम्बोधन नगरेको तर्फ संकेत गर्दै उनले भने, ‘कणार्लीको दुःख साहित्यकारहरुले बेचिरहेका छन्। थारु महिलाको दुःख साहित्यकारहरुले बेचिरहेका छन्। तिमीहरु आत्महत्या गर्नमात्र लायक छौ भनिरहेका छन्। यसले समाजको वास्तविक चित्रण हुँदैन र यसले समाजको हित पनि गर्दैन।’ आजको काव्य लेखन विषयमा प्रशिक्षण दिँदै उप प्रा. विष्णु ज्ञवालीले २०६५ सालपछि काव्य लेखनमा ३ वटा धाराको विकास भएको बताए। जसमा पुरातनपन्थी धारा, संशोधनवादी धारा र प्रगतिवादी धारा साहित्यका देखिएको उनले भने।  साथै उनले आजको काव्य लेखनमा प्रतिक कमजोर र बिम्ब शक्तिशाली भएर आएको बताए। कार्यक्रममा सहभागी कवि रावतले प्रतिक्षण कार्यक्रमले साहित्य लेखनमा निकै सहयोग पुग्ने बताए। त्यस्तै अर्का सहभागी कवि स्वप्निल स्मृतिले प्रशिक्षण कार्यक्रम निकै राम्रो भएको प्रतिक्रिया दिए। आयोजक समितिका अध्यक्ष कवि तथा आख्यानकार विष्णु भण्डारीले प्रगतिवादी साहित्यको विकासका लागि सो कार्यक्रमको आयोजना गरिएको बताए। उनले आगामी दिनहरुमा समेत सोही प्रकृतिका कार्यक्रमहरु आयोजना गर्ने जानकारी दिए।