अपडेट : सयाैंकाे निधन, हजाराैं घाइते, <br>कराेडाैंकाे भाैतिक क्षति : ९० साल यताकै ठूलो भूकम्प

• बाँकी रहेन ऐतिहासिक धरोहर धरहरा
• हनुमानढोका दरबारस्क्वायर र दरबार हाइस्कुल समेत ध्वस्त
• पाटन क्षेत्रका मठमन्दिरमा व्यापक क्षति
• सयौं निधनको आशंका, ७० निधनको पुष्टि
• सिन्धुपाल्चोक, नुवाकोट, काभ्रे र रामेछापमा बढी क्षति
• शिक्षण अस्पतालमा करिव ५० को शब जम्मा

काठमाडौं, वि.संं. १९९० सालपछि नेपालमा सबैभन्दा ठूलो भूकम्प गएको छ । शनिबार दिउँसो ११ बजेर ५६ मिनेट २६ सेकेन्डमा सबैभन्दा ठूलो तेर्सो धक्का (होराइजन्टल सस्पेन्सन) सहित सुरु भएको भूकम्पको त्रासबाट अझैसम्म पनि ढुक्क हुन सकिएको छैन । दिउँसाे २ः४२ मा भूकम्पले फेरि झन्डै १२ बजेकै हाराहारीको अर्काे ठूलाे धक्का दिएकाे छ । त्यसअघि र पछि गरेर ठूलठूलै दर्जनबढी धक्का महशुस भइसकेका छन् । दिउँसो २ बजेसम्म राजधानीमा भूकम्पका ठूलै ११ वटा धक्का महशुस भइसकेका थिए । पहिलाे पटककाे धक्कापछि अाएका अरू धक्काहरूमध्ये कुनैले ठाडाे र कुनैले तेर्साे हल्लाइरहेका छन् । भूकम्पसम्बन्धी विश्वस्तरमै अध्ययन गर्ने र रेकर्ड राख्ने संयुक्त राज्य अमेरिकास्थित संस्था युएसजीएसले जनाए अनुसार भूकम्पको सबैभन्दा ठूलो धक्का लमजुङमा ७.९ र राजधानीमा ७.५ रेक्टर स्केल रहेको छ । यसअघि नेपालका विभिन्न सञ्चारमाध्यमले चितवनमा ११.५ र राजधानीमा ७.५ रेक्टर स्केलकाे भूकम्प गएकाे उल्लेख गरेका थिए । सयाैं निधनकाे अाशंका, ७० निधनकाे पुष्टि भूकम्पका कारण देशभर धेरै नागरिकको ज्यान गएको अनुमान गरिँदैछ । साढे २ बजेसम्म राजधानीको विभिन्न ठाउँबाट ल्याइएका ५० आसपास शब शिक्षण अस्पतालमा जम्मा भइसकेका छन् । भूकम्पका कारण नुवाकोटमा ६, भक्तपुरमा ५, सुनसरीमा २, मकवानपुरमा ३, सिन्धुपाल्चोकमा ३ र झापामा २ नागरिकको निधन भएको समाचार प्राप्त भइसकेको छ । ध्वस्त भए कयाैं एेतिहासिक धराेहर भूकम्पका कारण राजधानीस्थित ऐतिहासिक धरहरा ढलेको छ भने रानीपोखरीस्थित नेपालको सबैभन्दा पुरानो विद्यालय दरबार हाइस्कुल भत्केको छ । भूकम्पका कारण गोरखास्थित मनकामना मन्दिर समेत भत्केको त्यहाँबाट प्राप्त समाचारमा जनाइएको छ । राजधानीको बानेश्वरनजिक शान्तिनगरमा २ जना र सिन्धुपाल्चोकको जलविरेमा एक जनाको मृत्यु भइसकेको समाचार छ । जनधन क्षतिको विवरण आउने क्रम सुरु भएको छ । भूकम्पबाट राजनधानीका असन, इन्द्रचोक, कीर्तिपुर र भक्तपुरका विभिन्न स्थान, पुरानो ऐतिहासिक साँखु बजारलगायतमा व्यापक क्षति भएको प्रारम्कि तथ्य प्राप्त भएको छ । भूकम्पका कारण हनुमानढाेकास्थित दरबारस्क्वायर ध्वस्त भएकाे छ । भूकम्पबाट सिन्धुपाल्चोक, रामेछाप, काभ्रेलगायतमा थुप्रै घरहरु क्षतिग्रस्त भएका छन् । दर्जनाैपटक भूकम्पका धक्का अाइरहेपछि बानेश्वर क्षेत्रका धेरै मानिस अन्तर्राष्टिय सम्मेलन केन्द्र (संविधानसभा परिसर) भित्रकाे चाैरमा जम्मा भइरहेका छन् । भूकम्पकाे चपेटामा छिमेकी भारत पनि भूकम्पकाे धक्का सिलगुढी, बिहार, उत्तर प्रदेशका विभिन्न जिल्ला हुँदै भारतकाे राजधानी नयाँदिल्लीसम्म महशुस गरिएकाे नयाँदिल्लीस्थित खबरडबलीकर्मीले जनाएका छन् । वाईसीएल टोली उद्धारमा सक्रिय भूकम्पको सन्त्रास व्याप्त रहेकै बेला शनिबार दिउँसोदेखि वाईसीएल उपत्यकाको टोली राजधानीमा भूकम्प पीडितहरुको उद्धारमा सक्रिय भएको छ । वाईसीएलका उपत्यका अध्यक्ष दीपशिखाले उपत्यकाभर क्रियाशील मातहतका सम्पूर्ण कमिटी तथा सदस्यहरुलाई आ–आफ्नो कार्यक्षेत्रमा प्रहरी तथा उद्धारकर्मीसँग समन्वय गर्दै तदारुकताका साथ उद्धारकार्यमा तत्काल खट्न निर्देशन दिइसकिएको बताएका छन् । हताहतीको डरलाग्दो तथ्यांक ! शनिबार ११ः२६ देखि दिनभर चालू विनाशकारी भूकम्पका कारण देशभर मृत्यु हुनेको कहालीलाग्दो तथ्यांक प्राप्त हुन थालेको छ । खबरडबलीलाई प्राप्त प्रारम्भिक तथ्यांकमै ५ सय हाराहारीको हताहती पुष्टि भइसकेको छ । देशभरबाट हताहतीको विवरण प्राप्त हुने क्रम जारी छ । राजधानी उपत्यकामा मात्रै ४ सय ५३ जनाको निधन भइसकेको पुष्टि भएको छ । महानगरीय प्रहरी परिसरका एसएसपीले दिएको जानकारीअनुसार काठमाडौंमा २ सय ४२, भक्तपुरमा १ सय ४४ र ललितपुरमा ६७ जनाको शब सनाखत भइसकेको छ । भक्तपुर अस्पतालमा मात्रै ६५ जनाको शब सनाखत भइसकेको र अरु केही शब सनाखत गर्न बाँकी रहेको जानकारी अस्पतालले दिएको छ । राजधानीको कपनमा एउटा घर जगैदेखि उल्टिँदा ४० देखि ५० जनासम्मको शब उठाइएको र महानगरीय प्रहरी वृत्त चक्रपथको कार्यक्षेत्रभित्र ९५ शबको पुष्टि भएको जानकारी डीएसपी सानुराम भट्टराईले दिएका छन् । दोलखाको सिंगटीमा घर भत्किँदा एकै ठाउँमा २० जनाको शब निकालिएको र सुनखानी गाविसमा ५ जनाको शब फेला परेको चरिकोटबाट प्राप्त समाचारमा उल्लेख छ । सिन्धुपाल्चोकको बतोसे गाविसस्थित भोटेफुल्पिङमा १८ जना, जर्केबारीमा ६ जना, रानीटारमा ७ जना गरी एकै गाविसमा ३१ को मृत्यु भएको कालिका उच्च माविका शिक्षक डिल्लीप्रसाद सापकोटाले टेलिफोन सम्पर्कमा बताएका छन् । भूकम्पका कारण सिन्धुलीमा २ जनाको निधन भएको पुष्टि भइसके तापनि अरु विवरण प्राप्त हुन बाँकी रहेको सहकर्मी छविलाल दाहालले बताएका बताएका छन् । कलंकीस्थित चितवन तास गरमा ७५ जनाको एउटा बैठक चलिरहेका बेला भूकम्पले पूरै घर भत्काइदिएको छ । उक्त घरबाट ५ जनाको शब निकालिसकिएको छ भने अरुको अवस्था अज्ञात छ । यसैबीच गृह मन्त्रालयले शनिबार साँझ ५ बजेसम्म देशभर ६ सय जनाको निधन भइसकेको विवरण प्राप्त भएको जनाएको छ । गोरखा र धादिङमा अत्याधिक हताहती भएको बताइए तापनि यो समाचार तयार पार्दासम्म मृत्य हुनेहरूकाे यकिन तथ्यांका आइसकेको छैन । मृत्यु हुनेकाे तुलनामा गम्भीर घाइतेहरूकाे संख्या कयाैंगुणा बढी छ । (याे समाचार लगातार अपडेट गरिरहेका छाैं, पटकपटक रिफ्रेस गर्दै थप विवरण हेरिरहन सक्नु हुनेछ ।)