बाबुरामलाई जनयुद्धको पत्र

कण, रातभरी सुतेको छैन ।  टाउको एक्कासी हिउँको घनले ठोक्किए जस्तो भएको छ । सायद तपाईलाई पनि यो रात सुत्न कठिन भए होला । राम्रोसंग चिनापचीर् तपाईसंग २०६० सालमै भएको हो, तर म तपाईलाई २०५० देखि नै चिन्थे । सम्झनु हुन्छ, भने वागबजारको भित्तो काण्डपछि, तपाईको सिंहदरबार घेराउ बिथोल्न लाठो लिएर जाने एक बिधार्थी म पनि हुँ । तर, तपाई प्रतिको मेरो आशक्ति अलि पुरानै हो । म पाटन क्याम्पस पढ्थे, तपाईंको जनमोर्चाको अफिस पनि पाटन ढोकामै थियो । कहिलेकाँही पाटन ढोकाका चियापसलमा तपाईलाई भेट्दा ,तपाईको व्यक्तित्व र बाैद्धिकताले मलाई थप  आर्कषण गर्दथ्यो । २०५७ मा माओवादी हुदैं गर्दा तपाईको नाम बाहेक मेरो आमालाई सम्झाउने अर्थोक थिएन । त्यही नफुलेको झुस्स दारी पालेर पाटन ढोकामा बेन्चमाथि उभिएर हेन्ड माईकमा भाषण गरेको बाबुरामको बिम्बले म युद्धमा हेलिए । केहि नढाटी भन्छु, २०६० सालसम्म म विद्यार्थी आन्दोलनमा थिए २०६० को त्रिविकाे अडिटोरियम हलमा तपाईको प्रमुख अतिथ्यमा कार्यक्रम संचालन गर्न पाउदा म दुनियाँको सर्वोत्तम मान्छे ठाँन्दथे । मलाई त्यही मूल्य सायद महंगो भो । ०६० मा मेरो कार्यक्षेत्रबाट तीनसय विद्यार्थी पूर्णकालीन बने । तपाईको बौदिकतालाई उदारण दिदैं जीवनको उज्यालो खोज्न तपाईको भावमा पूर्णकालीन बनेका लगभग १७ जना विद्यार्थी साथीहरु शहिद भए । आफू मरिएन, बेपत्ता भईएन र जेल परिएन । ठीक भनुँ की बेठिक भनुँ म युद्धप्रेमी भए र तपाइले फिट गरेको युद्ध पूर्जाका रुपमा आफूलाई फिट गर्ने कोशिष गरे । २०६२ मा मैले तपाईको कारवाही पछि केही कुरामा तात्कालीन कास्की जिल्ला इन्चाज क. यशाेदासँग बहस गरेको थिएँ । मेरो तर्क थियो विद्धानले विवेक गुमाउदैनन् र गाडिएको मियो दाई नसकी ढल्दैन । कण, एमाओबादीमा तपाईले खाएको् गोता म संझिन सक्छु तर ती तपाईका इमान्दार विरामका परिणामहरु हुन । तपाई भावनामा ब्रेक लाउनु हुन्न, कट्टरतामा लचकता अपनाउनु हुन्न । थाङनो सिलाउँने सियो त निउरिन्छ भन्छन् तर कहि कतै तपाईभित्रको बौदिक नैतिकताले तपाईलाई हल्लिन दिन्न । अनि मेसो मिल्दैन , कितावको गणित समाजमा फिट नखाएपछि तपाईलाई समाजप्रतिको अरुची उत्पन्न हुने कुरा स्वभाविक हो कतिपय आन्तरिक प्रशिक्षणमा तपाईले तपाईको बारेमा भनेको कुरा सहि हुन । तपाइ साधु हुनपर्ने मान्छे , साधु मनोदशाले कहिन कहि तपाईलाइ माक्सबादबाट अलग्याएनु पर्दथ्यो ,अलग्यायो ,यत्ति हो । घरमा मानिस मर्ने कि बाच्नेको दोसाँधमा रहदाँ गोठमा भैसि व्यायो निसन्देह यसमा कुनै उर्भरता छैन र जिवन्तता पनि ।

दिल्लीले सिल्लि बनाउने कुरा वाम भाषाको चल्तीमा छ । म भन्दिन नेहरु विश्वविद्यलयमा पढेकै कारण कसैलाई दिल्लीसंग जोड्नुपर्छ । भन्छन नी चितुवा आएको बेला बाख्रो फुके गोली बाख्रोलाई लाग्छ । तपाई चितुवा नभएपनि दिल्लीको गोली तपाईलाई लागेको छ

  एमाओवादीवाट अलग हुने कुरा तपाईको नैर्सगिक हक हो । तर असंख्य जिवनहरुलाई माओवादीको टाटनामा वाँधेर , तिनको दिमागमा बर्गसंर्घष भन्ने सहनै नसकिने आगो सल्काएर , सोही उन्मादमा ज्यान गुमाएका  असंख्य रित्ता काखका आँसुलाई पहेलो बस्त्रले बेरेर, भत्किएको घर ढल्यो भन्दै भाग्नु ईमान्दारिता हो वा जालसाजी ? भत्केको घरमा फर्किन नमिल्ने कुरा प्रति मेरो कुनै टिप्पणी छैन । तर ३० बर्ष सांगोपागो एउटै बाटोको मेसोमा हिडेको सहयात्री तपाईको अनुस्थिपतीमा के होला मेरो सहज अनुभव अनुमान छ । तपाईले माइकमा धुप हालेर लोकले देख्ने गरि बिच समुन्द्रमा छाडेको प्रचण्ड हेग जाओस भन्ने अकांक्षलाई म सलाम गर्न सक्तिन । निर्विवाद एमाओवादी कमजोर हुनु भनेको प्रचण्ड हेग जानु हो । तपाईको एमाओवादी संगको सम्वनध बिच्छेद यस्को इतिहास कर्म र परिणाम  संगको पनि सम्वन्ध बिच्छेद हो । यदि संविधानसभा तपाईको नारा थियो भने म तपाईको नाराका आधारमा र्बबादिको सम्मुख उभिएको मान्छे , म मेरो जिवन माग्छु, म चौध हजारको सपना माग्छु र ति असंख्य पिडाको मुल्य माग्छु । म ठान्दछु, भ्रम नै सहि एमाओवादी आजपनि देशकै लागी भनेर बर्बाद भएका कयौं ईमान्दारहरुको चौपारी हो । उपलव्धी नहुने नै सहि धक फुकाएर रुन मिल्ने यो चौपारीको एक वर आधि खोला संग पोइला जाने रहरले हकानिन्छ भने कण म के गरु ?म अन्त गएर रुन सक्तिन र अरुको ओक्ष्यान हुन पनि सक्तिन । दिल्लीले सिल्लि बनाउने कुरा वाम भाषाको चल्तीमा छ । म भन्दिन नेहरु विश्वविद्यलयमा पढेकै कारण कसैलाई दिल्लीसंग जोड्नुपर्छ । भन्छन नी चितुवा आएको बेला बाख्रो फुके गोली बाख्रोलाई लाग्छ । तपाई चितुवा नभएपनि दिल्लीको गोली तपाईलाई लागेको छ । म तपाईभन्दा बेसी मधेश पक्षधर हुँ । थारुवान तपाईलाई भन्दा मलाई दुख्छ, तपाईले तर्क बजारे पुग्छ तर मैले मुड्की बजार्नु पर्छ, तपाईको तर्क हार्छ तर म जीवन हार्छु । आज पनि भन्छु मधेश आन्दोलन ठीक छ । मधेशले उठाएको यो सिंहदरबारका विरुद्धको  तरवार जतिबेला सम्म हाम्रा भाईहरुसंग थियो त्यो ठीक थियो, अहिले त्यो वैरीसंग पुग्यो मेरो ठम्याई  यत्ति हो । युद्धका बेला तपाई नै भन्नुहुन्थो हाम्रो हातको हतियार सुरक्षा हुन्छ दुस्मनको हातको हतियार आतंक हुन्छ । मलाई भारतीय दबाब सहितको मेलोमा तपाई उभिएको स्थान मन परेन । कण ,के यसलाई मिलाउन मिल्दैनथ्यो । सायद मिल्दथ्यो तर बौद्धिक अधैर्यताले पनि  कहिलेकाही बिच्काउदो रहेछ । आजभोली संविधान र यस वरपरका सन्दर्भसंग जोडेर कांग्रेस एमालेको गाली तपाईलाई सरेकोमा मेरो खेद छ । तपाईले भनेकै सही बाली एउटाले लाउछ, अर्कैले थन्क्याउछ । योसंगै सत्य के हो भने जो थन्क्याउछ उ बाँच्छ , जो सक्दैन उ सकिन्छ । अरुका आँखामा सकिए पनि हाम्रो आँखामा बाबुराम सकिंदैन, तपार्ईको झोला बोकेको काँधले तपाईको कुभलो चिताउदैन । कुनै विद्युतीय आवाजमा रमाउने पात्रले तपाईको बिडों थाम्दैन । तपाई आज पनि उही बाबुराम हो र हुनुपर्दछ । त्यो बाबुराम, जो अगाडि हिड्छ, पटकपटक लड्छ तर, फेरी बाटोमै उभिन्छ दृढतापूर्वक बहस गर्छ । बहस के–के छन् र केमा गर्नुपर्दछ, पुरानो तपाईको भाषाको भत्किएको घरको भग्नावशेषमैं गरौं । आज हामी बाबुरामलाई नचाहिएको भएपनि हामीलाई बाबुराम चाहिन्छ । यो भग्नावशेषका सम्पूर्ण कण–कणले भन्छ, यही चौकिल्ला भित्र रहेर म फेरी दरबार बनेर उभिन सक्छु । कण माफ गर्नु होला बहकिए, चुत्थो बेशी नै चकचकिए, कहि न कहि विचारमा अलिकति बाबुराम संगतका यी १५ वर्षमा म भित्र पनि हावी होला । कण ! बाबुराम यी बाबुरामहरुको अपेक्षा नमार ।