Ntc summer Offer
Khabar Dabali ९ मंसिर २०८१ आईतवार | 24th November, 2024 Sun
Investment bank

दम रोग कसरी हुन्छ ? लक्षण, उपचार, जान्नै पर्ने कुरा

अहिले हाम्रोमा दमका बिरामीहरू बढिरहेको पाउँछौं । हस्पिटलमा पनि हामीले अन्य बिरामीभन्दा दमका बिरामी बढिरहेको पाउन सक्छौं । खासगरी जाडो महिनामा दमका बिरामी बढ्छन् । दम धेरै किसिमका हुन्छन् । दम कुनै एउटा रोग होइन, यो त एउटा लक्षण मात्रै हो । साधारणतः वृद्धहरूलाई श्वास–प्रश्वास बढिरहेको हुन्छ, त्यसैलाई हामीले दम मान्छौं । तर, दम त एउटा सानो बच्चालाई पनि हुन सक्छ ।

\"Dam-Asthama\"दम भनेको के हो ?

सामान्य भाषामा दम भनेको सास फेर्न गाह्रो हुने अवस्था हो । विभिन्न किसिमका फोक्सोका रोगले गर्दा श्वास फेर्न गाह्रो भइरहेको हुन्छ । आश्माको रोग छ भने, सानो बच्चाहरूमा पनि श्वास फेर्न गाह्रो हुन्छ । ब्रोन्किअल आश्मा अर्कै रोग हो ।

त्यस्तै, क्रोनिक ब्रोन्काइटिस भन्ने रोग छ, यो चुरोट खाँदा, आगोको धुँवामा बस्दा वा वातावरणीय प्रदूषणका कारण लाग्छ सक्छ । यस्तै, विभिन्न किसिमका रोग फोक्सोमा लाग्छन्, जस्तो क्षयरोगलाई पनि लिन सकिन्छ । क्षयरोगले धेरै किसिमले फोक्सोलाई कमजोर बनाएको हुन्छ । पछि गएर क्षयरोगको बिरामीलाई पनि सास फेर्न गाह्रो हुन्छ ।

दमको कारण

प्रायः नेपालीलाई क्रोनिक ब्रोन्काइटिस भएर दम हुन्छ । किनभने, यो चुरोट खाने, चुलोको धुँवामा बस्नेलाई बढी हुन्छ । र, वातावरणीय प्रदूषणले पनि बढी हुन्छ । योबाहेक सानोमा छातीको संक्रमण वा क्षयरोग रोग हुनेलाई पनि पछि गएर दम हुने सम्भावना बढी हुन्छ । त्यस्तै, फोक्सोमा अन्य विभिन्न रोग लाग्न सक्छन् । यस्ता रोगले फोक्सो बिगारेको छ भने सुरुमा खोकी लाग्ने, खकार आउने हुन्छ, पछि गएर दम हुने सम्भावना बढ्छ ।

फोक्सोको सरुवा रोगको कारण पनि धेरैलाई दम हुन सक्छ । त्यस्तै, कसैलाई वंशाणुगत कारण पनि दम हुन हुन्छ । यसरी हेर्दा चुरोट खानेलाई र धुँवा, धुलो प्रदूषणमा बस्नेलाई दम हुन सक्छ । त्यस्तै, धुँवाजन्य र धुलो हुने कारखानामा काम गर्नेलाई पनि पछि गएर दम हुन सक्छ । त्यस्तै, मुटुको रोगले गर्दा पनि बिरामीलाई श्वास फेर्न गाह्रो हुन्छ ।

चुरोट खानेलाई मात्रै होइन, अम्मलीको वरिपरि बस्नेलाई पनि दमरोग हुन सक्छ । त्यस्तै, गर्भवती महिलाले चुरोट खान्छिन् भने बच्चालाई पनि दम हुने सम्भावना रहन्छ ।

लक्षण

दमको मुख्य लक्षण खोकी लाग्ने, खोक्दा खकार निस्कने, श्वास फेर्न गाह्रो हुने हुन्छ । सुरुमा हिँड्दा, उकालो–ओरालो गर्दा श्वास बढ्छ । पछि गएर बसिरहँदा पनि श्वास बढ्न सक्छ । त्योबाहेक कसैकसैलाई छातीमा दुख्ने पनि हुन सक्छ । दम भएका मानिसलाई खोक्दा रगत आउने पनि हुन्छ । क्रोनिक ब्रोन्काइटिस रोगमा रगत आउँछ ।

क्षयरोगले फोक्सो बिग्रेको छ भने पनि खोक्दा रगत आउन सक्छ । त्यस्तै, साना ट्युमर, क्यान्सरले पनि खोक्दा रगत आउन सक्छ । खकारमा रगत देखियो भने त्यसलाई सहज रुपमा लिनु हुँदैन, चेकजाँच गराउनुपर्छ । कहिलेकाहीँ धेरै खोक्दा सामान्य रुपमा घाँटीबाट मात्रै पनि रगत आएको हुन सक्छ, तर चेकजाँच त गराउनैपर्छ ।

त्यस्तै, कहिलेकाहीं छातीमा पानी जमेर पनि सास फेर्न गाह्रो हुन्छ, तर वास्तविकता पत्ता लगाउन शरीरको चेकजाँच गराउनुपर्छ । चेकजाँच विभिन्न किसिमका हुन्छन् ।

उपचार

दमको उपचार रोग हेरेर हुन्छ । विभिन्न किसिमका रोगका कारण श्वास फेर्न गाह्रो हुने भएकाले पहिले कुन रोगका कारण श्वास फेर्न गाह्रो भयो भन्ने पत्ता लगाउनुपर्छ र त्यस रोगको उपचार गर्नुपर्छ ।

दमका रोगीले खाने, पिउने, सुँघ्ने औषधि पाइन्छ । अहिले कति बिरामीको गलत धारणा छ कि औषधिले बानी पर्छ कि भन्ने । जस्तो, औषधि खाएका बेला वा सुँघेका बेला मात्रै निको हुने हो कि भनेर ठान्ने । तर, कतिपय रोग औषधि खाएर सुँघेर पूरै निको हुन सक्छ ।

रोकथाम

दम छातीकै रोगका कारण हुने हो । त्यसैले सानोमा छातीको संक्रमण देखियो भने त्यसमा पूर्ण उपचार गराउनुपर्छ । त्यस्तै, धुलो, धुँवाबाट बच्नुपर्छ । दाउराको चुलो छ भने धुँवा बाहिर जाने गरी बनाउनुपर्छ । धुलोमा हिँड्दा, काम गर्दा माक्स लगाउन सकियो । त्यस्तै, चुरोट खानु हुँदैन र चुरोट खानेको वरिपरि बस्नु पनि राम्रो होइन । सामान्यतः फोक्सोलाई स्वस्थ राख्न सकियो भने दमरोगबाट बच्न सकिन्छ । फोक्सो मात्रै होइन, हामीले शरीरको सम्पूर्ण भाग, अंगलाई स्वस्थ राख्नैपर्छ ।

दमरोगको मात्रै कुरा गर्दा छातीको कुनै संक्रमण देखियो भने चेकजाँच गराएर डाक्टरको सल्लाहअनुसार औषधोपचार गराउनुपर्छ । औषधि खाने, सुँघ्ने विधि जान्नुपर्छ । निरोगी मानिसले कुनै पनि रोगबाट जोगिन खानपान, व्यायाम र आफ्नो वातावरणमा ध्यान दिनुपर्छ ।

(डा. दिलजान मंसूरले दमरोग विशेषज्ञ डा. रमेश चोखानीसँग गरेको कुराकानीमा आधारित)

Khabardabali

यो नेपाली भाषाको अनलाइन समाचार संस्था हो । हामी तपाईहरुमा देशविदेशका समाचार र विचार पस्कने गर्छौ । तपाईको आलोचनात्मक सुझाव हाम्रा लागी सधै ग्रह्य छ । हामीलाई पछ्याउनुभएकोमा धन्यवाद । हामीबाट थप पढ्न तल क्लिक गर्नुहोस् ।

बाँकेमा थप ६ कोरोना संक्रमितको मृत्यु 

काठमाडौं । बाँकेमा पछिल्लो एक रात र विहान गरी ६ जना कोरोना संक्रमितको मृत्यु भएको छ ।  भेरी अस्पताल नेपालगंजमा ४ र नेपालगंज कलेज कोहलपुरमा २ जना  ग...

पञ्जाबविरुद्ध दिल्लीको शानदार जित, उक्लियो शीर्ष स्थानमा

काठमाडौं । भारतमा जारी १४औँ सिजनको आईपीएलअन्तर्गत पञ्जाब किंग्सविरुद्ध दिल्ली क्यापिटल्स सात विकेटले विजयी भएको छ । पञ्जाबले दिएको १ सय ६७ रनको लक्...

ओलीलाई विश्वासको मत लिनका लागि राष्ट्रपतिले बोलाइन् प्रतिनिधिसभा बैठक

काठमाडौं । राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले प्रतिनिधिसभाको अधिवेशन आह्वान गरेकी छिन् । प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीलाई विश्वासको मत लिने प्रयोजनका लागि...

पोखरेललाई अर्को झड्का : एमाले लुम्बिनिका सांसद दृगनारायणको पदबाट राजीनामा

काठमाडाैं ।  नेकपा एमालेका लुम्बिनी प्रदेशसभा सदस्य दृग नारायण पाण्डेले राजीनामा दिएका छन् । कपिलबस्तु २ (क) बाट निर्वाचित पाण्डले सभामुखसामू राजीनामा...

शंखर पोखरेललाई झड्का : बिमला वली माओवादी प्रवेश गरेपछि एमालेकाे बहुमत गुम्यो

लुम्बिनी। लुम्बिनी प्रदेश सांसद बिमला वली माओवादीमा प्रवेश गरेकी छन्। ओली माओवादीमा प्रवेश गरेसँगै शंकर पोखरेलको बहुमत गुमेको छ।  माओवादी र एमाले विभा...

मुख्यमन्त्री पोखरेलले राजिनामा दिनुको रहस्य !

काठमाडौं। लुम्बिनी प्रदेशका मुख्यमन्त्री शंकर पोखरेलले आज बिहान पदबाट राजीनामा दिएका छन्। पोखरेलले एकल बहुमतको सरकार बनाउन राजीनामा दिएको बुझिएको छ। ...

मुख्यमन्त्री पोखरेलको राजिनामा स्विकृत : एकल सरकारको दावी 

काठमाडौं । लुम्बिनि प्रदेशका मुख्यमन्त्री शंखर पोखरेलले मुख्यमन्त्रीबाट दिएको राजिनामा स्विकृत भएको छ ।  पोखरेलले दिएको राजिनामा प्रदेश प्रमुख धर्म...

लुम्बिनि प्रदेशका मुख्यमन्त्रीको अकस्मात राजिनामा 

काठमाडौं । लुम्बिनि प्रदेशका मुख्यमन्त्री शंखर पोखरेलले राजिनामा दिएका छन् । अविश्वास प्रस्तावको सामना गरिरहेका पोखरेलले अकस्मात राजिनामा दिएका हुन् ।...

भरतपुरमा दुई स्थानमा आइसोलेसन केन्द्र बनाइने

चितवन । भरतपुरस्थित वागीश्वरी र शारदानगरमा आइसोलेसन केन्द्र बनाउन जिल्लाको उच्चस्तरीय टोलीले  स्थलगत अध्ययन तथा छलफल गरेको छ ।  चितवनबाट प्रतिनिधित...

कारमा मृत भेटिएका तीनैजना बालकको पहिचान खुल्यो

दाङ् । तुलसीपुर उपमहानगरपालिका–६ को स्याउली बजार नजिक रोकिराखेको भारतीय नम्बरको कारभित्र हिजो शनिबार बेलुका मृतावस्थामा भेटिएका तीनैजना बालकको आज पहिच...

अरु धेरै
Vianet Nepal Internet
world Link Nepal
Right Path
Alphabet Education Consultancy

प्रतिकृया लेख्नुहोस्:

NIBL RIGHT SIDE Salt Trending Alphabet Education Consultancy