अक्षर टिप्ने कलिला हात भूकम्पले भाँचेपछि .....

काठमाडौं, सिभिल अस्पतालको जनरल वार्ड बेड नम्बर २० मा  उनी मस्त निन्द्रामा थिइन् । दायाँ हातमा प्लास्टर गरिएको थियो ।  बायाँ हात पनि उस्तै थियो, खुट्टा भाँच्चिएको थियो  । ‘मामाघर नपठाएको भए यस्तो हुँदैन थियो ।’ ५ वर्षीया रचना दनुवारकी आमा भन्दै थिइन् – ‘धन्न ठूलो भाग्यले बचायो ।’ सिन्धुपाल्चोकको दारा गाविसबाट मजदुरीको लागि राजधानी झरेका रचनाका बुवा–आमा काठमाडौंको शंखमुलमा बस्थे । बुबा राजकुमार दनुवार फर्निचरमा  मजदुरी गर्छन् । यस्तैमा छोरीको भर्ना गर्ने  उमेर आयो । बैशाखमा ५ वर्ष पुगिन् ।  उनको रेखदेख मात्रै गर्न परिवाले सक्ने अवस्था थिएन । राजकुमार दम्पत्ती नै मजदुरी गर्थे । रचनालाई दिदिसँगै पढ्नको लागि भन्दै उनको परिवारले काठमाडौंबाट सिन्धुपाल्चोक पठायो । नजिकैको मामाको घरमा रचना पढ्ने भइन् । गाउँमै मामाले उनलाई स्कुल भर्ना गरिदिए ।  किताब ल्याएर रचनाले पढ्न थालिन् । अक्षरहरुसँग खेल्ने दिनभन्दा फरक दिन शनिबार आयो । त्यो दिन मध्यान्ह उनी आफ्नै घर नजिकै दिदिसँग भाँडाकुटी खेल्दै थिइन् । घरको नजिकै । गाउँमा  ढुङ्गा माटोले बनेको घर थियो । हल्लिन थाल्यो । ७ वर्षीया दीदि रञ्जीता भागिन् । उनलाई भाग्ने मेसो नै आएन । नजिकै रहेको मामाको घर भत्कियो । माथीबाट आएको घरको माटो र ढुङ्गाले पुर्यो । मामाले आफ्नै भाञ्जी रचनालाई खोजे । ढुङ्गाको कापबाट मामाले निकाले । ‘निकाल्दै गर्दा बाँचेको जस्तो लागेकै थिएन रे ।’ मामाको भनाई उद्धृत गर्दै उनका बुवा राजकुमार भन्छन्, ‘हतार–हतार गरेर काठमाडौं ल्याउन नसकेको भए छोरीको अनुहार पनि हेर्न नपाउने ।’ रचनाको दायाँ हातमा अप्रेसन गरिएको छ । परिवारलाई रचनाको पीर छ त्योभन्दा ठूलो पीर उनलाई  आफ्नै हातको छ । त्यसैले त  पटक–पटक आफ्नै हात हेर्छिन्, ‘ऐया...ऐया..गर्दै रुने गर्छिन् ।’ महाभूकम्पले अक्षरहरुको चिन्ता गर्नुपर्ने उनको अनुहारमा यतिबेला आफ्नै शरिरको चिन्ता मडारिरहेको छ । ‘दुख्यो भन्छिन्,’ उनका बुवा राजकुमार छोरीको बेदना उद्धृत गर्दै भन्छन् – ‘भाग्य ठूलो रहेछ घरमा पुरिएर पनि बाँची ।’ ०००                ०००                    ००० ६ वर्षीया आशिका तिमल्सीना आफ्नी हजुरआमासँगै सिन्धुपाल्चोक माखा गाविसमा रहेको मामाघरमा खेल्दै थिइन् । हजुरआमाले चाउचाउ खुवाउँदै नातिनी आशिकालाई बाहिर टाढा नजानु है भन्दै थिइन् । हुटुहुटुको आवाज आयो । घरमै भाग दौड मच्चियो । गाउँमा टायलले छाएको दुई तलाको घर थियो । त्यो घर त्यहिँ लड्यो । तीनजना परिवार भाग्न सफल भए । आशिकाको हजुरआमा विष्णुमाया पराजुलीले नातिनीलाई जोगाउन खोेज्दै थिइन् । माथिबाट आएको ढुङ्गा उनको टाउकोमा बजारियो । उनी आफै ढलिन् । ढुङ्गा र माटोमा उनी आफैँ चार घण्टासम्म पुरिन् । छोराहरु आएर निकाले । एक छिन अघिसम्म सँगै रहेको नातिनी कता पुरिइन् उनलाई त्यो चिन्ताले पिरोल्यो । छोराहरुले एक घण्टा लगाएर ढुङ्गामाटो हटाए । त्यो भित्र नातिनी आशिका रक्ताम्य अवस्थामा देखिइन् ।  उनलाई निकाल्दा हजुरआमा आफै पनि उस्तै अवस्थामा थिइन् । ‘उपचारको लागि खाडीचौर अस्पताल पुग्दा त्यहाँ  सिटामोल पनि थिएन ।’ ७० वर्षीया विष्णुमाया भन्छिन् – ‘मेरो नातिनीको हात खुट्टै भाँचिएको अवस्था थियो कसरी उपचार हुन्थ्यो  र ?’ राजधानीको शंखमूलमा आफ्नै आमाबुवासँगै बाल कक्षामा पढ्दै आएकी उनी भूकम्प आउनुभन्दा दुई दिन अघि मामाको घर सिन्धुपाल्चोक गएकी थिइन् । गएको शनिबार आएको महाभूकम्पमा परि उनको हात र खुट्टा भाँच्चिएको छ भने टाउकोमा गम्भिर चोट लागेको छ । उनको सिन्धुपाल्चोक जिल्लाकै खाडीचौर अस्पतालमा उपचार नभएपछि राजधानीको सिभिल  अस्पतालमा उपचार भईरहेको छ । सिभिल अस्पतालको जनरल वार्ड बेड नं २७ मा भेटिएकी उनलाई यतिबेला आफ्नो नातिनी आशिकासँगै गाउँ फर्कने चिन्ता छ । ‘मेरो घर मात्रै होइन । गाउँ सबै लगेको छ ।’ उनी भन्छिन् – ‘हामीलाई त भाग्यले बचाएको हो ।’