मंसिर ४ को निर्वाचन किन बनेन एमाले पहिलो दल? यस्तो छ ओलीको तर्क

काठमाडौँ। नेकपा एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली आफ्ना गल्ती हत्पती स्वीकार्दैछन्।

उनी जिद्दी स्वभावका नेतामा दरिन्छन्। तर पछिल्ला घटनालाई लिएर उनी रक्षात्मक बन्न पुगेका छन्। गएको मंसिर ४ को निर्वाचनमा बहुमत नआउनुको कारण पनि आन्तरिक कारण प्रमुुख रहेको औल्याएका छन्। आजबाट सुरु भएको एमाले केन्द्रीय कमिटी बैठकमा ओलीले 

अपेक्षाकृत नतिजा नल्याउनुमा आन्तरिक र बाह्य चार कारण औँल्याएका छन् । 
एक्लै बहुमत ल्याउने दाबीसहित चुनावमा होमिएको एमालेलाई सबैभन्दा भारी कांग्रेस नेतृत्वको पाँच दलीय गठबन्धन बन्न पुगेको थियो। 

त्यसबाहेक पार्टीभित्र देखा परेका व्यक्तिवादी प्रवृत्ति, विकृति, संगठनात्मक शिथिलता र अराजकता महत्त्वपूर्ण कारण रहेको अध्यक्ष ओलीले राजनीतिक प्रतिवेदनमा औँल्याएका छन् । 

प्रत्येक वडामा कुल मतदाताको अनुपातमा कम्तीमा ३ प्रतिशत सदस्य कार्ययोजना सफल हुँदा एमालेको मिसन १५० पूरा हुने उसको रणनीति थियो ।

३१ वैशाख २०७९ को स्थानीय तहको निर्वाचनमा पाएको ३४ दशमलव लोकप्रिय मतमा ६ प्रतिशत वृद्धि गरे बहुमतनजिक पुगिने लक्ष्य राखेको अध्यक्ष ओलीले प्रतिवेदनमा उल्लेख गरेका छन् । तर, आम निर्वाचनमा लोकप्रिय मत करिब २८ प्रतिशतमा मात्र सीमित हुँदा मिसन असफल भएको उनले बताएका छन् । 

‘कम्तीमा पनि सबैभन्दा ठूलो दलका रूपमा सरकारको नेतृत्व गर्दै मुलुकलाई सही दिशा दिने हाम्रो अपेक्षा थियो । तर, परिणाम त्यसअनुरूप आउन सकेन,’ केन्द्रीय कमिटीमा पेस गरिएको राजनीतिक प्रतिवेदनमा भनिएको छ, ‘यसमा तत्कालीन सत्ता गठबन्धनले खडा गरेका घेराबन्दी, षड्यन्त्र, दुष्प्रचार र आक्रमणको भूमिका त छ नै । तर, पार्टीभित्र देखापरेका व्यक्तिवादी प्रवृत्ति, विकृति, सङ्गठनात्मक शिथिलता र अराजकता महत्त्वपूर्ण कारणका रूपमा रहेका छन् ।’

चुनावी प्रचारमा एमालेले एकल बहुमतको दाबी गरिरहँदा प्रतिस्पर्धी पार्टीहरू र विश्लेषक मात्र होइन, अगुवा कार्यकर्ताले नै पत्याएका थिएनन् ।

एमाले नेतृत्व भने निर्वाचनमा ‘प्रत्येक पार्टी सदस्यसँग एउटै अपेक्षा, दुई मतको वृद्धि गर्नुः पाँच मतको रक्षा’ भन्ने आह्वान गरेकाले आशावादी थियो । तर, त्यो लक्ष्य पूरा हुन नसकेको ओलीले स्वीकारेका छन् । 

बाह्यभन्दा ज्यादा आन्तरिक कारणले पार्टीले पराजय ब्यहोरेको ओलीको चुनावी समीक्षा छ ।

‘कतिपय कमिटीहरू क्रियाशील नै नभएको र जनसम्बन्धबाट टाढिएको, कतिपय आकाङ्क्षीहरू आफूले उम्मेदवारी नपाउनेबित्तिकै असमझदारी, असहयोग र अन्तर्घातसम्म गर्ने र विपक्षीसँग साँठगाँठ गर्ने प्रवृत्ति देखापर्‍यो,’ उनले भनेका छन् ।

पूर्वउपाध्यक्ष एवं असन्तुष्ट नेता भीम रावल र पूर्वउपमहासचिव घनश्याम भुसालप्रति संकेत गर्दै उनले भनेका छन्, ‘हिजोसम्म पार्टीको माथिल्लो ओहोदामै रहेका कतिपय नेताहरू पार्टीविरुद्धको षड्यन्त्रमा संलग्न भए । त्यसले स्थापित विचार र सिद्धान्त, पार्टीले सरकारमा हुँदा हासिल गरेका महत्त्वपूर्ण उपलब्धि एवं पार्टीका संकल्प र प्रतिबद्धताहरू जनताबीच प्रचार गर्ने र समाजमा स्थापित गर्ने काम प्रभावकारी हुन सकेन ।'