पढ्ने उमेरमा भागेर बिहे

काठमाडाैं, फागुन १३ । चितवनको कालिका नगरपालिका भटेनी स्थित पृथ्वी माध्यमिक विद्यालयमा नौ कक्षा पढ्दै गरेकी पदमपुर निवासी १६ वर्षीय सुष्मा चेपाङले तीन साता अघि विवाह गरिन् । उनले चितवनका काउले गाविस–४ राक्सिराङका १७ वर्षीय सुसन चेपाङसँग भागेर विहे गरिकी हुन् । अाजको अन्नपूर्ण पोष्टमा खबर छ–आफ्नो भाउजु सुनिताका सहोदर भाइ सुमनसँग मायाप्रति बसेपछि सुष्माले पढाइ छाडेर भाउजुको माइतीमा बुहारी बन्न निधो गरिन् । आफुले मनपराएको सुसनसँग घरजम गर्न पाउँदा खुशी देखिएको सुष्मालाई पढाइ छाड्नु परेकोमा कुनै पछुतो छैन । ‘हाम्रो लभ परेको तीन महिना भएको थियो’ घाँटीमा झुन्डिएको सुनको तिलहरी खेलाउँदै सुष्माले भनिन्, ‘माघ २० गते घरबाट भागेर उहाँसित यो गाउँमा आएँ ।’ सुष्मा पहिलो पटक यो गाउँमा दुई वर्षअघि भाउजुसँग आएकी थिइन् । त्यतिबेला सुष्मा र सुसनको देखादेख मात्र भएको थियो । गत वर्ष पुनः भाउजुसँगै सुष्मा आए पछि आफुहरुको बोलचाल भएको सुसन बताउँछन् । \'दिदीसँग सुष्मा घर आएका बेला उनलाई देखेपछि मन पराउँन थालें\', लजाउँदै भुईतिर हेरेर सुसनले भने, ‘त्यसपछि म पनि दिदीलाई भेट्न पदमपुर जान थालेँ ।’ फोनमा पहिले दिदीसँग र पछि सुष्मासँग कुरा गर्न थालेपछि सुष्माले पनि आफुलाई मन पराउन थालेको सुमन बताउँछन् । तीन कक्षा पढेपछि पढाइ छोडेर मजदुरी गर्न हिँडेका सुसन घरमा बावुसँग सल्लाह गरेरै सुष्मालाई भगाएर ल्याएको बताउँछन् । सुसनले विहेपछि ससुराली नगएको जानकारी गराउँदेै भने, फागुन २० गते पोङ (कोसेली) लिएर ससुराली जान्छु । गाउँमा त बिहे गरेको भोलिपल्ट कुखुराको भाले काटेर गाउँलाई भोज खुवाइसक्यौँ ।’ कोराक गाविसका तीन, चार र पाँच नम्बर वडामा उत्थानशील चेपाङ समुदाय निर्माणका लागि एकीकृत कार्यक्रम सञ्चालन गरिरहेको नेपाल ग्रामीण आत्मनिर्भर अभियान (रुसेक) नामक संस्थाका अध्यक्ष रविकिरण पौडेल शिक्षा र चेतना अभावमा चेपाङ समुदायमा उमेर नपुग्दै बिहेबारी हुने गरेको बताउँछन्। उनीहरूको चेतनास्तर विकासका लागि रुसेकले महिला, पुरुष र बाल समूह गठन गरी तालिम र छलफल कार्यक्रम गर्दै आएको उनले जानकारी दिए।