प्रचण्डको अध्यक्ष कार्डः ओलीलाई ‘थाल खाउँ न भात खाउँ’

काठमाडौं । नेकपा एमाले र नेकपा माओवादी केन्द्रबीच प्रदेश र प्रतिनिधिसभा सदस्य निर्वाचन लगत्तै हुने भनिएको पार्टी एकता अझै अन्योलमा छ । एमाले–माओवादीले तत्काल पार्टी एकता प्रक्रियालाइृ अघि बढाउने भन्दै एकता संयोजन समिति नै बनाएर चुनावी तालमेल गरेका थिए । ‘दुई हप्तामात्र समय पाएको भए चुनाव अघि नै पार्टी एकता हुन्थ्यो’ भनेका नेताहरुले एकता प्रक्रियालाई चार महिना बित्दासमेत निर्णयक बनाउन सकेका छैनन् । यसबिचमा माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल र एमाले अध्यक्ष ओलीले थुप्रै पटक ‘वान टू वान’ वार्ता गरे । दुबै दलका नेताहरु सम्मिलित एकता संयोजन समितिको बैठक बस्यो । तर, पार्टी एकताबारे ठोस निर्णय हुन सकेन । भावनात्मक एकता भइसकेको बताएका दुबै दलका नेताहरुको छलफल पछिल्लो समय पदीय भागबण्डामा केन्द्रित बनेको छ । माओवादी केन्द्रका एक नेताका अनुसार एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले सरकार र पार्टी दुबैको नेतृत्व आफैँले लिन खोजेपछि एकताकालागि सहमति जुट्न नसकेको हो । एकीकृत पार्टीको अध्यक्ष पदले नै एमाले र माओवादीबिचको पार्टी एकता टुट्ने संकेत देखा परेको उनले बताए । चुनावअघि दुई दलका अध्यक्षहरुमध्ये एकले सरकार र एकले एकीकृत पार्टीको नेतृत्व गर्ने मौखिक सहमति गरेका थिए । तर, चुनावी नतिजा आएलगत्तै एमालेका केही नेताहरुले सरकार र पार्टी दुबैको नेतृत्व ओलीले गर्नुपर्ने माग गर्न थालेका छन् । एमाले अध्यक्ष ओली र महासचिव ईश्वर पोखरेलले प्रचण्डलाई अध्यक्ष बनाएर पार्टी एकता नहुने निष्कर्ष नै निकालेको ओली निकटका एक एमाले नेता बताउँछन् । उनका अनुसार एकीकृत पार्टीको अध्यक्ष प्रचण्डलाई बनाउँदा पार्टी भित्र आफ्नो गुट कमजोर बन्ने र प्रचण्ड गुट शक्तिशालि बन्ने ओली–पोखरेलको बिश्लेषण छ । यसअघि पार्टी भित्रेका थुप्रै नेताहरुलाई चिढ्याईसकेका ओलीले एमाले भित्रकै नेताहरुबाट खतरा देखेको उनले खबरडबलीलाई बताए । उनले बताए अनुसार एमालेभित्र माधवकुमार नेपालसहितका नेताहरूको समूह कुनै हालतमा ओली गुटलाई पार्टी भित्रै अल्पमतमा पार्न मरिमेटेर लागेका छन् । एकीकृत पार्टीको अध्यक्ष छोड्दा नेपाल समुह प्रचण्डसँग मिलेर पार्टीभित्र बलियो बन्ने र ओली गुट अल्पमतमा पर्ने ओलीको ठम्याइ छ । एमालेभित्र नेपाललाई प्रचण्डप्रति नरम नेताका रुपमा लिइन्छ । यतिबेला एमालेभित्र ओली गुट प्रचण्डलाई कुनै पनि हालतमा अध्यक्ष नदिने, सह–अध्यक्ष वा अरू कुनै भूमिका दिएर एकता गर्ने अडानमा छ भने अर्को समुह प्रचण्डलाई अध्यक्ष र ओलीलाई प्रधानमन्त्री बनाएर एकता प्रक्रियालाई अघि बढाउनु पर्ने बताउँदै आएका छन् । पछिल्लो समय प्रचण्ड एमालेभित्र आफु हावी बन्ने प्रयासमा छन् भने माधव नेपाल, झलनाथ खनाल, वामदेव गौतमलगायतका नेताहरुले प्रचण्डलाई साथ दिएको देखिन्छ । राष्ट्रियसभाको चुनाव बहुमतीय प्रणालीमा गरिनुपर्ने अडान राखेका ओली राष्ट्रपतिबाट कुनै पनि हालतमा राष्ट्रियसभासम्बन्धी अध्यादेश जारी गर्न नहुने पक्षमा थिए तर, प्रचण्ड ओलीको बिपक्षमा उभिए । एमाले नेताहरु नेपाल, खनाल र गौतमले प्रचण्डलाई नै साथ दिएपछि ओली ‘ब्याक’ भए र एमाले नेता सुवास नेम्वाङलाई राष्ट्रपतिकहाँ पठाएर अध्यादेश स्वीकृत गर्न लगाए । एमाले नेताका अनुसार ओलीले सो कदममा नेताहरु नेपाल, खनाल र गौतमको साथ पाउने आशा गरेका थिए । आफ्नै पार्टीका नेताहरु प्रचण्डको पक्षमा उभिएपछि पार्टी एकतापछि प्रचण्ड एमालेभित्र सर्वमान्य नेता बन्ने त्रास ओलीमा पलाएको हो । एमालेभित्र लोकप्रिय बन्दै गएका युवा नेताहरु योगेश भट्टराई र घनश्याम भुसाल पनि यतिबेला पार्टीभित्रै ओलीबिरुद्ध देखिन्छन् । उनीहका पछिल्ला अभिव्यक्ति ओलिको कटाक्षमा देखिन्छ । एमालेले अबलम्बन गरेको पथप्रदर्शक सिद्दान्त जबजको च्याप्टर ‘क्लोज’ गर्नुपर्ने अभिव्यक्ति दिएका भुसाल ओलीबिरुद्द ‘क्याम्प’ खडा गर्न बलियो आधार र ओलीसमान हैसियतको नेतृत्वको खोजिमा छन् । नेता नेपाल, खनाल र गौतममा उनले त्यो राजनीतिक तागत देखेका छैनन् । एमाले महाधिवेशमा अध्यक्षमा ओलीलाई हराउन मरेर लागेका भट्टराई भुसाललाई साथ दिइरहेका छन् । एमाले सचिव समेत रहेका भट्टराई पछिल्लो समय प्रचण्डप्रति नरम देखिन्छन । यतिसम्मकि प्रचण्ड प्रमुख अतिथि र भट्टराई विशेष अतिथि रहेको एक समारोहमा बोल्दै ‘यस कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि हाम्रो पार्टीका अध्यक्ष कमरेड पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड’ भनिदिए । उनले झुक्किएर बोलेको भए सो अभिव्यक्ति सच्याउनु पर्ने हो तर, उनले सच्याएनन् । प्रचण्ड पछिल्लो समय एमालेभित्र ‘पपुलर’ बन्दै गएको यसले पनि पुष्टि गर्छ । एमालेभित्र ओली गुट भन्दा बाहेकका सबै अधिकांश नेता ओलीबिरुद्ध लागेको एमाले नेता बताउँछन् । यस्तो अवस्थामा पार्टी नेतृत्व छोड्दा आफु र आफ्नो समुह सधैँ पछाडि पर्ने जानेरै ओली प्रचण्डलाई अध्यक्ष दिन तयार नभएको उनले बताए । उनका अनुसार प्रचण्डलाई पार्टी अध्यक्ष दिँदा भविष्यमा पार्टी अध्यक्ष बन्ने बाटो बन्द हुने भन्दै आली गुटका अन्य नेताहरुले पार्टी एकतालाई टुङ्गोमा पुर्याउन नसकिने निष्कर्ष समेत निकालेका छन् । ‘ओलीजीलाई आफ्नै पार्टीका नेताहरुको डर छ, एकतापछि आफु इतरका सबै नेताले प्रचण्डसँग मिलेर मोर्चाबन्दी गरे भने आफु अल्पमतमा परिन्छ भन्ने उहाँको सोच छ,’ एमाले नेताले खबरडबलीसँग भने, ‘ओलीजी आफु र आफ्नो समुहको राजनीतिक भविष्य नै संकटमा पर्ने देखेर नै प्रचण्डलाई अध्यक्ष छाड्न नचाहानुभएको हो ।’