एमसीसी सम्झौताबारे नेकपा बहस : राष्ट्रियता ठुलो कि पैसा ठुलो ?

काठमाडौं । सत्तारुढ दल नेकपाभित्र अमेरिकी विकास तथा सहयोगसम्बन्धी निकाय मिलेनियम च्यालेन्ज कर्पोरेसन(एमसीसी)बारे बहस पेचिलो बन्दै गएको छ । नेकपाको शीर्ष तहमै एमसीसी सम्झौता गर्ने कि नगर्ने भन्ने विषयमा विवाद निस्किएपछि बहस पेचिलो बन्दै गएको हो । एकातिर प्रधानमन्त्री एवं अध्यक्ष केपि शर्मा ओली एमसीसी सम्झौतालाई तत्कालै संसदबाट पारित गराउने मनस्थितिमा छन् भने अर्का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ थप अध्ययन आवश्यक रहेको बताउँछन् । नेकपाका बरिष्ठ नेता झलनाथ खनाल, विदेश विभाग प्रमुख माधवकुमार नेपाल, बामदेव गौतमलगायतका नेताहरु एमसिसि इण्डो–प्यासिफिक कार्यक्रमअन्तर्गत आएको कार्यक्रम भएकोले सूक्ष्मरुपले अध्ययन नगरी स्वीकार्न नहुने पक्षमा छन् ।

हाम्रा नेताहरु एमसीसीलाई इन्डो–प्यासिफिक रणनीतिअन्तर्गतको अंग होइन भनेका छन्, तर अमेरिकी अधिकारीहरु एमसीसी इन्डो–प्यासिफिक रणनीतिअन्तर्गतकै अंग भएको बताईरहेका छन् । शंकाको सूई यहिनेर घुमिरहेको छ । एमसीसीलाई इन्डोप्यासिफिकअन्तर्गत ल्याएको हो भने यसलाई कुनै हालतमा स्वीकार गर्न सकिँदैन । त्यसरी सम्झौता गर्दा नेपालको राष्ट्रियता नै जोखिममा पर्छ ।

नेपाल असंलग्न र पञ्चशिलताको सिद्धान्त अबलम्बन गरेको राष्ट्र भएकोले यसमा सहभागि हुने नहुने पक्षमा उनीहरु रहेका छन् । विदेश विभाग प्रमुखसमेत रहेका पूर्वप्रधानमन्त्री नेपालले बिना शर्त एमसीसी नेपालले स्वीकार गरे राष्ट्रियता नै खतरामा पर्न सक्ने सार्वजनिक रुपमै टिप्पणी गरेका छन् । गत महिना बसेको नेकपा स्थायी समिति बैठकले एमसीसी इन्डोप्यासिफिक रणनीतिको अंग भए/नभएको भनेर अमेरिकाले प्रष्ट नपारेसम्म स्वीकार गर्न नहुने निर्णय गरेको थियो । शर्तसहित एमसीसीबारे निर्णय लिने जिम्मा पार्टी सचिवालयलाई दिइएको थियो । सो बैठकमा स्थायी समिति सदस्य भीम राव, देव गुरुङ, मणि थापा, रघुजी पन्त, लिलामणि पोखरेललगायतका नेताहरुले एमसीसी इण्डो–प्यासिफिक रणनीतिकै अंग भएकोले स्वीकार्न नहुने धारणा राखेका थिए । स्थायी समिति सदस्य एवं परराष्ट्रमन्त्री प्रदिप ज्ञवालीले एमसीसी नेपालको हितमा नै रहेकोले तत्कालै सम्झौता गर्नुपर्ने बताइरहेका छन् । सम्झौतामार्फत आउने ५५ अर्ब रकमले नेपालको विद्युतीय प्रशारण लाइन र भौतिक पूर्वाधार बिकास ठूलो टेवा पुग्ने दाबी गर्दै आएका छन् । उनले उक्त रकम कुनै सैन्य गठबन्धन वा कुनै देशविरुद्धको रणनीति तर्फ लक्षित नभएको भन्दै एमसिसिलाई संसदबाट अनुमोदन नगरे अन्तर्राष्ट्रिय रुपमा नै नेपालले विश्वासनियता गुम्न जाने तर्क अगाडि सारेका छन् । तरपनि एमसिसिबारे नेकपाभित्र ठोस निष्कर्षमा पुग्न नसक्दा संसदबाट पारित हुने नहुनेमा अन्योल भने कायमै छ । एमसीसी सम्झौता बारे नेकपाको दृष्टिकोण, पार्टीभित्र भएको बहस–छलफल र सम्झौता गर्दा दिर्घकालिन रुपमा पर्ने प्रभावको विषयमा खबर डबलीले नेकपाका नेता बेदुराम भुषाल, देवेन्द्र पौडेल र मणि थापासँग कुराकानी गरेको छ । नेकपाका नेता भुषाल, पौडेल र थापासँग एमसीसी सम्झौताबारे गरिएको कुराकानीको सम्पादित अंश :