अपाङ्गताले छेकेन प्रतिभा

बागलुङ । ‘अपाङ्ग नि मानव हैन र, उसको पनि अधिकार छैन र’ – पाल्पाकी दृष्टिविहीन गायिका सम्झना थापाले प्रस्तुत गीत गाउँदा सडकमा झुम्मिएका दर्शक स्तब्ध बने । मन छुने स्वर–लयमा अपाङ्ग अधिकार, सामाजिक न्याय, मानवीयता र प्रेमका मुद्दामा थापाको गीत सबैलाई लोभ्याउने खालको थियो । शारीरिक अपाङ्गता भएर पनि ‘ह्विल चेयर’ मा बसेर सुरिलो भाका हाल्ने पाल्पाकै अर्जुन रानाको स्वर पनि कुनै व्यावसायिक गायकको भन्दा कम्तीको थिएन । उत्तिकै जोश र उत्साहका साथ गीत गाउने रानाको प्रतिभा देखेर नलोभिने दर्शक सायदै थिएन होलान् । पाल्पादेखि गीत–सङ्गीतमार्फत अपाङ्गहरुको हक, अधिकारका पक्षमा आवाज उठाउँदै बागलुङ आइपुगेका अपाङ्गता भएका कलाकारले आफ्नो प्रतिभामात्रै प्रस्तुत गरेनन्, सबैको प्रशंसा पनि बटुले र केही आर्थिकसमेत जोहो गरे । मेलमिलाप नेत्रहीन तथा अपाङ्ग केन्द्र, पाल्पाको तर्फबाट साङ्गीतिक अभियान लिएर अपाङ्गता भएका कलाकार विभिन्न जिल्ला पुग्ने क्रममा यहाँ आइपुगेका हुन् । केही दिन बागलुङ सदरमुकामका विभिन्न स्थानमा आफ्ना कला–प्रतिभा प्रस्तुत गरेका कलाकारले संस्थाका लागि आर्थिक रकम पनि जुटाउन सफल भए । कलाकारले गीत–सङ्गीतमार्फत अपाङ्गहरुको सामाजिक न्याय र सुरक्षाको माग गरेका थिए । कलाकार समूहमा पाल्पा, चितवन, नवलपरासीलगायतका अपाङ्ग भएका व्यक्ति सहभागी थिए । ‘अपाङ्गता भएका व्यक्तिलाई सीपमूलक तालिम सञ्चालन गर्न साङ्गीतिक अभियान चलाएका हौं ’ अपाङ्ग कलाकार विष्णुप्रसाद ढकालले भन्नुभयो – ‘अभियानमा सङ्कलन भएको रकमले संस्था चलाउन पनि सहयोग पुग्नेछ ।’ गत वर्ष स्थापना भएको अपाङ्ग केन्द्र आर्थिक अभावमा सञ्चालन गर्न कठिन भएको ढकालले बताए । कलाकार समूहमा दृष्टिविहीन र शारीरिक अपाङ्गता भएका कलाकार संलग्न रहेको केन्द्रले जनाएको छ । दैनिक रुपमा कला प्रदर्शनबाट सङ्कलित रकमले कलाकारले दैनिक खर्च पनि धानेका छन् । चितवनका अपाङ्ग कलाकार शिव भण्डारीले अपाङ्गहरुलाई राज्यले सुरक्षा दिनुपर्ने धारणा राखे । अहिले पनि कतिपय अपाङ्गता भएका व्यक्ति सामाजिक सुरक्षा पाउनबाट वञ्चित छन् ’ भण्डारीले भने –‘अपाङ्गहरुले सामाजिक न्याय र सुरक्षा पाउनुपर्छ, सबैले समान अवसर प्राप्त गर्नुपर्छ ।’ पाल्पामा रहेको अपाङ्ग केन्द्रले अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरुको सम्मानपूर्वक जीवनयापन गर्न पाउने अधिकारको पक्षमा कार्य गर्दै आएको भण्डारीले बताए । अपाङ्गता भएका व्यक्तिलाई सीप र दक्षता प्रदान गरी आत्मनिर्भर बनाउने केन्द्रको प्रमुख लक्ष्य रहेको छ । देशका विभिन्न भागमा पुगी आफ्नो साङ्गीतिक अभियानमार्फत आर्थिक सहायता जुटाउने कलाकारले बताएका छन् । यात्राका क्रममा दर्शकबाट प्राप्त साथ र सद्भावले आफूहरु उत्साहित भएको समूहकी दृष्टिविहीन गायिका इन्दिरा थापा क्षेत्रीले बताइन । रासस