पर्यटन व्यवसाय चौपट !

ईश्वर थापा धनकुटा ।  सन २०१५ मा पर्यटक आगमनमा उत्साहजनक वृद्धिले फुरुङ्ग पूर्वका पर्यटन व्यवसायी वर्षको अन्त्यमा आइपुग्दा निराश भएका थिए । एउटा बिर्सन लायक वर्ष विदा गर्दा पनि पर्यटन क्षेत्रको लागि नयाँ वर्ष फलदायी बन्ने संकेत छैन । सन २०१५ विनाशकारी भूकम्पको क्षति र पीडा कायमै रहेको, तराईमा मधेसवादी दलको आन्दोलन लम्बिरहेको र भारतको अघोषित नाकाबन्दी जारी रहेर आन्तरिक संकट चुलिएको अवस्थाले सन २०१६ मा पनि पर्यटन उद्योग अनिश्चयको भयमा पर्ने चिन्तामा व्यवसायी रहेका छन् । आज राम्रो होला कि भोलि राम्रो होला कि भन्ने आस पालेको लामो समय भयो ।पर्यटन व्यवसायी निरकुमार कार्की भन्छन्, खै अवस्था सुध्रने छाँटकाँट नै छैन, यसले पूर्वको पर्यटन व्यवसाय चौपट नै भएको छ । केही वर्षअघि दिल्लीको ताज होटल आक्रमण भएलगत्तै भारतले बंगलादेशी नागरिकलाई भ्रमण भिसा उपलब्ध गराउन छोडेपछि पूर्वको पर्यटन क्षेत्र नराम्ररी प्रभावित भएको थियो । अहिले त्यस्तै अवस्था छ । पूर्वी नाकाबाट पैदलमार्ग हुँदै नेपाल प्रवेश गर्ने पर्यटकको संख्यामा गिरावट आएको कारण यसको प्रभाव परेको काकडभिट्टा स्थित अद्यागमन कार्यालयले जनाएको छ । यसअघि नेपालमा हुने आमहडताल, सडक अवरोध, यातायात बन्द लगायत विविध कारणले पर्यटकको संख्यामा लगातार गिरावट थियो । कार्यालयका अनुसार सन २०१५ सकिन लाग्दा यो नाकाहुँदै विभिन्न मुलुकका आठ हजार छ सय २० पर्यटक नेपाल घुम्न आएका थिए । कार्यालयका अनुसार भूकम्पपछि नेपाल आउने पर्यटकको संख्या ह्वात्तै घटेको छ । २०१५ मे २५ मा गएको भूकम्पपछि पर्यटकको संख्यामा कमि आएको नायब सुब्बा हीराबहादुर खड्काले बताए । खड्काका अनुसार मेमा चार सय ९८ विदेशी पर्यटक यो नाका भएर नेपाल आएका थिए । अप्रिलमा एक हजार दुई सय एक पर्यटकले नेपालका विभिन्न स्थानको भ्रमण गरेका थिए । भूकम्पपछि नेपाल आउने पर्यटकको संख्यामा ५० प्रतिशत गिरावट आएको कार्यालयको भनाइ रहेको छ । भारतको दार्जिलिङ, सिक्किम लगायत पूर्वोत्तर भारत भ्रमण पछि विदेशी पर्यटक नेपालसम्म आउने गर्थे । राजनीतिक अवस्था सुध्रिँदा दस हजारभन्दा बढी पर्यटक काकडभिट्टा नाकाबाटै नेपाल प्रवेश गरेको उदाहरण पनि छ । तर, पछिल्लो केही वर्षमा दार्जिलिङसम्म आएका पर्यटक पनि नेपाल भित्र्याउन सक्ने अवस्था नभएको व्यवसायी बताउँछन् । यसमा नेपालको आन्तरिक असुरक्षा नै मुख्य कारण रहेको उनीहरूको भनाइ रहेको छ।