त्यो गीत, जसले मेरो जीवनको बाटो मोडिदियो : रमण थामी

काठमाडौं, २८ साउन । नेपाली संगीत क्षेत्र धेरै कोणबाट धनी क्षेत्र हो । यस क्षेत्रमा धेरै कलाकारहरुले आफ्नो पसिना खर्चेका छन् । विश्व सामु नेपाली संगीतको उपस्थिति बढ्दो छ । हामीले नेपाली संगीतको क्षेत्रमा समर्पित विभिन्न श्रष्टाहरुका संगीत साधनाको अनुभूति समेट्ने प्रयास गरेका छौं । यस पटकको ‘मेरो संगीत साधना’मा दोलखा लापिलाङका गायक रमण थामी : संगीत साधनाको अनुभूति उनको आफ्नै शब्दमा यसरी लागियो जनवादी सांस्कृतिक अभियानमा संगीत क्षेत्रमा म सानैदेखि लागेको हुँ । सानो हुँदा गाउँघरमा विवाह, पूजा, जात्रा जहाँ पनि हिडिन्थ्यो । त्यहाँ गएर नाँच्न र गाउँन अघि सरिन्थ्यो । लाग्छ, त्यतिबेलैदेखि संगीतको नशा म भित्र लागिसकेको थियो । म सांगीतिक क्षेत्रमा अलि फरक पृष्ठभूमिबाट आएको हुँ । उतिखेर देशमा माओवादी आन्दोलन निकै तीव्र रुपमा चर्किरहेको थियो । त्यसको प्रभाव देशैभर थियो । यसै शिलशिलामा गाउँमा माओवादी पार्टीका मान्छेहरु आउने, सांस्कृतिक कार्यक्रमहरु गर्ने अर्थात नाच्ने गाउने गर्थे । फेरि आफू नाँचगान भनेपछि भुत्तुक्कै हुने, यस्तै प्रक्रिया धेरै समयसम्म चलिरह्यो । यसकै प्रभावले म सहित गाउँका ३\\४ जना साथीहरू एकैदिन जनवादी सांस्कृतिक अभियानमा लाग्यौं । अहिलेसम्म पनि संगीत क्षेत्रमै छु, यसैमा बाँचिरहेको छु । हिन्दी गीत बुझ्दिन थिएँ सबैभन्दा बढी फिल्मी र आधुनिक गीत सुन्थेँ । हिन्दी भाषा नबुझे पनि हिन्दी गीत निकै सुनिन्थ्यो । रेडियोमा गीत बज्यो कि शरिरभित्र एकप्रकारको भिन्नै रक्तसञ्चार प्रवाह हुन्थ्यो । कुनै पनि गीतको पूरा अंश आउँदैनथ्यो, जति आउँथ्यो दिनभरलाई काम पुग्थ्यो । दिनभर गुनगुनाईरहन्थें र त्यही गीत स्कुलमा साथीहरूलाई सुनाउथें । ६३÷६४ सालतिर हुनुपर्छ । जब निर्मला घिसिङ र मेरो युगल स्वरमा ‘तिमी झन् आगो बन्नु’ भन्ने गीत रेकर्ड भयो, त्यसपछि म भित्र गायक नै बन्ने सपना पलाउन लाथ्यो । इन्द्रबहादुर थिङ ‘छिन्ताङ’ ले लेख्नुभएको त्यो गीतलाई चन्द्र अधिकारी ले संगीत भर्नु भएको थियो । जनवादी प्रेम कस्तो हुनुपर्छ भन्ने एउटा आदर्श बोकेको गीत गाएपछि गायक नै बन्छु भनेर लागेँ । त्यसपछि संगीतको साधना कति गाह्रो रहेछ भन्ने बुझ्न थालेँ । हिसाव छैन, कति हन्डर खाइयो । मेरा संगीत गुरुहरु स्वरलाई परिस्कृत गर्न गुरुदेव कामत, डाक्टर किरात, अर्जुन पोख्रेल, माइला लामा, सरगम थपलिया, चन्द्र अधिकारीसँग संगीत सिकेँ । उहाँहरुसँग सिकेको ज्ञान संगीतको महासागरमा पौडिन सहयोगी बन्यो । तर कस्तो अचम्म, संगीतको क्षेत्रमा गुरुको मात्रै भर परेन नहुने रहेछ। आफैले नयाँ गोरेटो खन्नुपर्ने रहेछ । एक दिन अचानक भेट भयो संगीतकार भरत लामासँग । बुढा मुडी स्वभावका । तर संगीतको क्षेत्रमा अलग्गै शिखर चुमेका व्यक्तित्व । राजेश पायल राईको स्वर र उहाँको संगीतमा रहेको ‘नमाग म सँग सहारा नमाग...’ गीत हजार पटक सुने हुँला । उहाँका संगीतले मलाई अलग्गै किसिमले तानेको थियो । उहाँसँग भेट भएपछि निकै घनिष्ट सम्बन्ध भयो । उहाँबाट संगीतको अझ बढी ज्ञान लिने मौका पाएँ । सय भन्दा बढि गीत गाएँ संगीत क्षेत्रमा लागेदेखि अहिलेसम्म एक सयको हाराहारीमा गीतहरु गाएँ हुँला । सुरुसुरुमा राष्ट्रिय भावका गीतहरु अलि बढी गाएँ । पछिल्लो समयमा मायाप्रेमका गीतहरु पनि रेकर्ड गराएँ लगभग एक दर्जन जति गीतमा लय भर्ने काम पनि गरेको छु । मैले चार वर्षअघि एउटा एल्बम बजारमा ल्याइएको थिएँ । त्यसको प्रतिक्रियापनि राम्रो पाएँ । त्यसले झनै संगीत क्षेत्रमा लाग्न प्रेरणा मिल्यो । थामी जातिबाट संगीत क्षेत्रमा यसरी लाग्ने निकै थोरै हुनुहुन्छ । जसमध्ये म पनि एक जना हुँ । मैले आफ्नो जातिको भाषा, संस्कृति र संगीतको लागि पनि केही गर्नुपर्छ भन्ने मनमा लागेको छ । मातृभाषाका गीतहरुपनि गाएको छु । चाँडै नै अर्को नेपाली भाषा र मातृभाषाको एल्बम ल्याउने तयारीमा छु । साथीहरुसँग मिलेर ‘कलेक्सन’ एल्बममा पनि गरिराखेको छु । भरत लामा किन ओझेलमा ? संगीत क्षेत्रमा मैले जीवनभर सम्झनुपर्ने धेरै जना हुनुहुन्छ । त्यसमध्ये म भरत लामा सरलाई कहिल्यै भुल्न सक्दिन । म उहाँलाई अत्यन्तै सम्मान गर्छु । मेरो संगीत यात्रामा उहाँका एक एक पसिनाका बुँदहरु छन् जस्तो लाग्छ । उहाँले म माथि गर्नु भएको लगानीको रिनी छु जस्तो लाग्छ । उहासँग लामो समयसम्म सहकार्य भयो । उहाँबाट नै मैले संगीतको विषयमा धेरै कुरा सिक्ने अवसर पाएँ । तर दुखको कुरा उहाँ जस्तो संगीत साधक आज ओझेलमा हुनुहुन्छ । संगीत मानिसका लागि अक्सिजन जस्तै मेरो अनुभुतिमा संगीत मानिसको लागि अक्सिजन हो जस्तो लाग्छ । मानिसको जीवनमा संगीत भएन भने सायद मान्छेहरु धेरै नकारात्मक हुन्छन् होला । घडीले समय मात्रै भन्छ भने संगीतले समयसँगै धुन पनि दिन्छ। संगितमा पनि ताल र समय भनेको महत्वपूर्ण कुरा हुन्छ। संगीत त ‘मेडिटेसन’ पनि हो । मान्छेहरु संगीतको तालमा चल्न सकेको भए हामी धेरै अघि हुन्थ्यौं होला । मलाई लाग्छ हरेक काम र क्रियाकलाप समय भित्रै गर्नुपर्छ । प्रस्तुतिः राजु स्याङ्तान   https://www.youtube.com/watch?v=OC3vkeY7vco