तत्कालै ढल्दैछ कोइराला सरकार !

काठमाडौं, प्रधानमन्त्री एवम् कांग्रेस सभापति सुशील कोइराला र एमाले अध्यक्ष खड्गप्रसाद ओलीबीचको झगडा उत्कर्षमा पुगेको समाचार छ । संविधान नबनाएर सत्ता मात्रै ओगटिरहने दाउमा कांग्रेस लागिपरेको भन्दै एमालेले तत्कालै सरकारबाट हटेर कोइराला नेतृत्वको वर्तमान सरकारलाई तत्काल ढालिदिने भित्री निर्णय लिइसकेको जानकारी प्राप्त भएको छ । संविधानसभामा सबैभन्दा ठूलो दल भए तापनि कांग्रेससँग सरकार बनाउन चाहिने संख्याभन्दा लगभग आधा मात्रै हैसियत छ । त्यसैले कांग्रेस नेतृत्वको सरकार मूलतः एमालेकै भरमा बनेको हो । कोइराला नेतृत्वको वर्तमान सरकार बन्नुअघि नै एमाले–कांग्रेसबीच कोइराला सरकारको आयु जम्मा एक वर्षको मात्रै हुने ‘तमसुक’ त्यतिबेलै भइसकेको थिो । सम्भवतः कोइराला सरकारले एक वर्ष काट्दानकट्दै संविधान बनिसक्ने र संविधान नबने पनि एक वर्षलगत्तै कोइरालाले सत्ताबाट हटेर ओलीका लागि ठाउँ खालि गरिदिने ‘भद्र सहमति’ दुई पार्टीबीच भएपछि मात्रै त्यतिबेला सार्वजनिक ढंगको औपचारिक सहमति भएको एमालेका एक नेताले खबरडबलीलाई बताए । क्यान्सरजस्तो प्राणघातक रोगको गम्भीर बिरामी रहेका कोइराला र ओलीबीच आफूहरुको जीवनको कुनै ठेगान नभएको भन्दै एकाध वर्षभित्र दुवैले पालैपालो सत्ता चलाएर राष्ट्रको कार्यकारी प्रमुख बन्ने अवसर हासिल गर्ने र इतिहासमा नाम लेखाउने ‘भद्र सहमति’ दुई नेताबीच व्यक्तिगत तवरमै समेत भएको ती नेताले बताए । ‘भद्र’ तथा ‘औपचारिक’ दुवै सहमतिमाथि भर परेर ०७१ माघ ८ को आसपासमै सत्ताको बागडोर सम्हाल्न पूरै तम्तयार बनेका ओली त्यतिबेला छाँगाबाट खसेजस्तो भए, जतिबेला कांग्रेसले संविधान बनाउने कुरालाई अल्मल्याइराखेर अरु एक–दुई वर्ष बित्दासम्म पनि सत्ताको नेतृत्व ओली र एमालेलाई नदिने खेल खेलिरहेको कुराको गुह्य थाहा पाए । कांग्रेसको यस्तो मनशाय र व्यवहार बुझेपछि ओली रिसले आगो भएका छन् । र, संविधान बने बनोस्–नबने नबनोस् अनि भावी सरकार जसको पोल्टामा परे पनि परोस् तर कोइरालालाई अब निमेषभर पनि सत्ताको नेतृत्वमा चाहिँ बस्न दिन्नँ भन्दै ओली बुरुक्क उफ्रेका छन् । उता ओलीले जतिसुकै घुर्की, फुर्ति र धम्की दिए पनि नगल्ने र नयाँ संविधान नबनी कुनै हालतमा सत्ताको नेतृत्वका एमालेलाई नसुम्पने निष्कर्ष कांग्रेसले निकालेको छ । ‘एमाले र ओलीजीहरुलाई राष्ट्रको निकास तथा नयाँ संविधान चाहिएकै होइन रहेछ, जसरी हुन्छ– प्रधानमन्त्रीको कुर्सी खालि गराउनु र त्यहाँ आफू पुग्नुमा मात्रै उहाँहरुको एकोहोरो ध्यान देखिन्छ’, कोइरालानिकट एक कांग्रेस नेताले भने– ‘ओलीजीहरु बाधक नबनिदिएको भए माघ ८ मै बनिसक्थ्यो संविधान । संविधान बनेपछि राष्ट्रपति–उपराष्ट्रपति, सभामुख–उपसभामुखसहित सरकार पूरै फेरिने सहमति त छँदै छ नि ।’ सत्ताको नेतृत्वमा आफैं बसेर पनि निर्धारित समयमा संविधान नबनाउने त तपाईंहरु नै होइन र भन्ने खबरडबलीको जिज्ञासामा ती कांग्रेस वरिष्ठ नेताले भने– ‘त्यो हुनुपर्थ्यो, सकिएन । हामी पनि पानीमाथिको ओभानो बने पन्छिन त मिल्दैन, पन्छिँदैनौं पनि । तर, तपाईंले यथार्थता बुझ्ने प्रयास गर्नुभयो भने संविधान बनाउन नदिने एमाले नै हो भन्ने कुरा सजिलै बुझ्न सक्नुहुन्छ ।’ ‘त्यत्रो लडाइँबाट आएको एमाओवादी र संविधानसभा बाहिरका अरु शक्तिहलाई धेरथोर सहमतिमा नल्याई कसरी बन्छ संविधान ?’ प्रतिप्रश्न गर्दै ती नेताले भने– ‘हामी सबैले धेरथोर त्याग गरौं, सहमति गरौं, निकास निकालेर संविधान बनाऔं र मुलुकलाई संक्रमणकालबाट मुक्त पारौं भनेर धेरै प्रयास गरेको हो कांग्रेसले । तर, माओवादीको नाम सुन्नासाथ उतर्सेर भाग्ने, बैठकमै नआउने र आइहाले पनि माओवादीका कुरा सुन्नै नसक्ने अनि कांग्रेस र एमाओवादी मिलेर हामीलाई सिध्याउने भए भनेर बच्चा झैं झस्कने को हो ? कांग्रेस हो ? होइन, ओलीजीहरु नै हो ।’ संविधानसभाको दोस्रो निर्वाचनमा लगभग बराबरजस्तै हैसियत प्राप्त गरेका कांग्रेस र एमालेबीच सत्ता भागबन्डाको विषयमा उतिबेलै चर्को झगडा परेको थियो । एमालेलाई पनि बराबरी हैसियतको प्रमुख पार्टीका रुपमा जनताले उभ्याइदिएपछि राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्री दुवै पद कसरी कांग्रेसलाई दिन सकिन्छ भनेर दुई पार्टीबीच चर्केको झगडा अहिले फेरि बल्झिएको हो । भदौमा महाधिवेशन घोषणा गरेका कांग्रेस सभापति सुशील कोइरालाले प्रधानमन्त्रीको ‘पावर’ मा महाधिवेशन प्रभावित गराएर फेरि जित्ने आफ्नो इच्छा लुकाएकै छ्रनन् । त्यसलगत्तै दसैंतिहारजस्ता लामा चाडपर्व र बिदा आउने र हिउँदमा पनि संविधान लेखनको काम पूरा हुन नसक्ने बताइसकेको छ । छिटोभन्दा छिटो भएछ भने पनि २०७३ सालको जेठसम्म नयाँ संविधान बन्न सक्ने सम्भावना छ र नयाँ संविधान नबनी कुनै हालतमा कोइरालाले सत्ता नछाड्ने पक्कापक्की छ । कांग्रेसको यही मनोभावना र अप्रत्यक्ष खुलासा समेत बुझेपछि एमाले अध्यक्ष खड्गप्रसाद ओलीले संविधान घोषणा गर्ने नयाँ समयतालिका तत्काल सार्वजनिक गर्न दबाब दिए । ओलीको यो दबाबलाई कांग्रेस र प्रधानमन्त्रीले टेरपुच्छर नलगाएपछि ओली एमालेलाई सरकारबाट निकालेर कोइराला सरकार ढालिछाड्ने निष्कर्षमा पुगेको स्रोतको दावी छ ।