थलिएको कांग्रेसमा अब त्रिपक्षीय भिडन्त

काठमाडौं । सबैभन्दा ठूलो दल भएर पनि राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपति, प्रधानमन्त्री, सभामुख जस्ता महत्वपूर्ण पद हात पार्न नसकेको नेपाली कांग्रेस यतिखेर तनावको अवस्थामा छ । शक्ति केन्द्र र पार्टीका स्वार्थ समूहको उक्साहटमा सभापति सुशील कोइरालाले प्रधानमन्त्रीमा उम्मेदवारी दिएपछि सबैथोक गुमाएको कांग्रेसकै नेतादेखि कार्यकर्ताहरुले टिप्पणी गर्न थालेका छन् ।   सभापति कोइरालाले हारेपछि नेता शेरबहादुर देउवा र उपसभापति रामचन्द्र पौडेलका कारण आफूले उम्मेदवारी दिएको जिकिर गरे । तर, पनि उनीहरु दुवैजना यो आरोप स्वीकार्न तयार छैनन् । उनीहरु दुवैको निष्कर्ष कोइराला निकट स्वार्थ समूहको कारण पार्टीले सबैथोक हत्याउने उनको सोचले कांग्रेस पछारिएको तर्क छ ।   कोइरालाको यही अव्यवहारिक प्रयासले कांग्रेसले सबैथोक गुमाउनुपरेपछि अब देउवा र पौडेल १३ औं महाधिवेशनबाट आफू जसरी पनि स्थापित हुने दाउमा लागिसकेका छन् । आइतबारबाट सुरु हुने केन्द्रीय समितिको बैठकमा कोइरालाले लिएको असफल नीतिकै कारण ठूलो दल भएर पनि कांग्रेसले सबैथोक गुमाउनुपरेको जस्ता तथ्यमा टेक्दै दुवै नेता पक्षधरले महाधिवेशनको लागि अहिलेदेखि नै आधार बनाउने तयारी गरेका छन् ।   ‘सबैथोक गुमाउनुपरेको कारण सभापतिजीको घेरा र वहाँको आफ्नै सबै आफैं लिनुपर्छ भन्ने सोचले गर्दा हो’ संस्थापन निकट एक नेता भन्छन्, ‘ठूलो दलले सबै गुमाएपछि यसकै अपजसलाई देखाउँदै देउवा र पौडेलले अब १३ औं महाधिवेशन केन्द्रित तयारी गर्दै सक्रियता देखाउने तयारी गरेका छन् ।’ सोही तयारी अनुसार केन्द्रीय समितिमा उनीहरुले कोइरालाले पार्टी सभापति भएदेखि नै पार्टी हाँक्न नसकेको जस्ता विषय उठाउनेछन् ।   अब कांग्रेसको १३ औं महाविधेशन आगामी फागुन २० देखि २३ गतेसम्म काठमाडौंमा हुँदैछ । सो महाधिवेशन अब त्रिपपक्षीय भिडन्त हुने बुझाई कांग्रेस केन्द्रीय सदस्यहरुको नै छ ।   ‘अबको महाधिवेशनमा त्रिपक्षीय प्रतिस्पर्धा हुने देखिन्छ’ केन्द्रीय सदस्य मीन विश्वकर्मा भन्छन्, ‘देउवा दाई सधैंझैं यसपटक पनि मुख्य प्रतिस्पर्धी हुनुहुन्छ । रामचन्द्र दाईले यसपटक छोड्न हुदैन । सुशीलदाई दिइए दुई नेता ड्यामेज हुन्छन् । त्यसैले तीन नेताको भिडन्त हुने देखिन्छ ।’   संस्थापनमा रहेर सधैं सहयोग गर्दै आएकोले पौडेल यसपटक नेतृत्वको दौडबाट दायाँबायाँ नगर्ने रणनीतिमा छन् । सभापति नै जित्न सक्ने गरी पकड नभए पनि कोइराला वा देउवालाई बिगार्न सक्ने मत उनको पक्षमा छ । त्यसैले अन्तिम अवसर भन्दै पौडेल थोरै तर, महत्वपूर्ण शक्तिकासाथ बार्गेनिङमा हुनेछन् ।   देउवा पक्ष भने अब कोइरालाले सभापतिमा दाबी नगरी देउवालाई छोडिदिने हो भने पौडेललाई समेत चित्त बुझ्ने बाटो खुल्ने पक्षमा छ । ‘सभापतिजीले अब बिदा लिएर सभापतिमा देउवालाई सहयोग गर्नुभयो भने अर्कोपटकलाई सभापतिमा पौडेलजीलाई बाटो खुल्छ ।’ देउवा पक्षीय एक नेता भन्छन् । कहिले गिरिजा त कहिले सुशीलसँग पराजित हुँदै आएका देउवालाई अर्कोपटकदेखि उमेरले पनि साथ नदिने भएकोले गर या मरको अवस्था छ ।   तर, मुखले भने कोइरालालाई पद प्यारो छ । कोइरालाले टिका लगाएर ल्याएका केन्द्रीय सदस्यहरुको राजनीति सुरक्षित गर्न र कांग्रेसमा कोइराला खानदानको राजनीतिक जोगाउन पनि सुशील अघि बढ्नुपर्ने स्थितिमा छन् । सुशील अघि नबढे कांग्रेस सत्ता सदाको लागि देउवा खेमामा जाने भन्दै प्रधानमन्त्रीको उम्मेदवार बनाएर सहिद बनाउने पनि संस्थापनमै छन् ।