१६ बुँदेमा हस्ताक्षर गर्दाका चार मलिन चेहरा

काठमाडाैं, सात वर्षदेखि संघीयताको अल्झोलाई बल्ल प्रमुख राजनीतिक दलका नेताले २५ जेठ (सोमबार) अर्थात गएराती ८ प्रदेशको संघीयता निर्माण गर्ने गरी टुंग्याए । पहिचानका ५ र सामथ्र्यका ४ अाधार   गरी ८ प्रदेश बनाउने र संसदबाट निर्वाचित प्रधानमन्त्री कार्यकारी हुने शासकीय व्यस्थामा सहमति गरे । साथै, निर्वाचनमण्डलबाट निर्वाचित सवैधानिक राष्ट्रपतिमा दलहरुले सहमति गरे । ८ प्रदेशको नाम प्रदेश सभाले र सीमाङकन संघीय आयोग गठन गर्ने समझदारी पनि दलबीच बन्यो । दलहरु २७५ सदस्ययीय कूल प्रतिनिधिमा १६५ प्रत्यक्ष निर्वाचित र ११० समानुपातिक बनाउने सहमति भयो । सोमबार बिहान र बेलुकादेखि राती ११ बजेसम्म दलहरुले अन्ततः फास्ट ट्रयाकबाट संविधान बनाउनका लागि १६ बुँदे समझदारी गरे । लामो समयदेखिको ‘डेडलक’ लाई तोड्न सफल भएका दलहरुले सहमतिलाई पत्रकारकै सामू हस्ताक्षर गर्दैै शीर्ष नेताहरुले थप प्रतिवद्धता जनाउँने भन्दै बालुवाटारको प्रांगणमा कुर्सी खडा गरिए । तर, सहमति पत्रमा ‘बहुलवाद’ शब्द नपरेको भन्दै प्रधानमन्त्री कोइरालाले असन्तुष्टी जनाएपछि शीर्ष नेताले बाहिरै सहमतिपत्रमा हस्ताक्षर गर्ने तयारी एकाएक भाँडियो । प्रधानमन्त्रीको असन्तुष्टीपछि एमाओवादी अध्यक्ष प्रचण्ड पनि झोक्किए र साना कुरामा लफडा गरेको भन्दै एमाले अध्यक्ष केपी ओली पनि प्रधानमन्त्रीसँग असन्तुष्ट हुन पुगे । फलस्वरुप बालुवाटारकै कोठामा अन्ततः काग्रेसका तर्फबाट सुशील कोइराला, एमालेका तर्फबाट केपी ओली, एमाओवादीका तर्फबाट प्रचण्ड र फोरम लोकतान्त्रिकका तर्फबाट विजयकुमार गच्छदारले एकैठाउँमाउ पनि नबसी अलगअलग ठाउँबाटै हस्ताक्षर गे । यस अघिका विभिन्न सहमति र सम्झौता गर्दा उत्साही र हर्षित देखिने नेताहरु सोमबार राती हस्ताक्षर त्यस्तो देखिएनन् । ८ प्रदेशमा सहमति गर्न प्रधानमन्त्रीले उपसभापति रामचन्द्र पौडेलको असन्तुष्टी, एमाले अध्यक्षले माधव नेपालको असन्तुष्टी, प्रचण्डले र विजयकुमार गच्छदारले ३० दलीय मोर्चाका दल र केही मधेसी दलको असन्तुष्टी झेल्नुपरेको थियो । एकातिर बल्ल जुटेको सहमति त्यसमाथि पार्टी भित्र र बाहिरै असन्तुष्टीबीच नेताहरुले १६ बुँदेमा हस्ताक्षर गरे । शीर्ष नेताले भित्री हस्ताक्षर गरेपछि प्रमुख सचेतकको उपस्थितीमा कांग्रेस प्रमुख सचेतक चीनकाजी श्रेष्ठले १६ बुँदे सहमती पढेर सुनाए । नेताहरुले हस्ताक्षर गर्दै गर्दा सँगै रहेका नेताहरुमा पनि कुनै उत्साह देखिएन । शीर्ष चार नेताले हस्ताक्षर गर्दै गर्दा एमाओवादी नेता वर्षमान पुनले खिचेको फोटा यस्ता छन् :