सरकारी जागिर छोडेर तरकारीखेतीमा

५ असार, जुम्ला । सरकारी जागिर छोडेर तरकारीखेतीमा लागेका जुम्ला चन्दननाथ–१ का पूर्णप्रसाद न्यौपाने अहिले तरकारीबाटै लखपति बनेका छन् । विसं २०५१ मा मुखिया पदमा लोकसेवा पास गरेका उनी जुम्लामा तरकारीको अभाव र उत्पादनको सम्भावनालाई देखेर जागिरै छोडेर यो व्यवसायमा निकै चुनौतीका साथ होमिएका हुन् । व्यावसायिक दौरानमा अनेकौँ चुनौतीको सामना गर्दै निरन्तर पेसाप्रति सङ्घर्षशील न्यौपाने गाउँलेलाई पनि राम्रै रोजगारी दिलाउन सफल भएका छन् । तरकारीखेतीबाट पाएको व्यावसायिक सफलतासँगै उनले जिल्लाकै उत्कृष्ट व्यवसायीको रुपमा यसै वर्ष ‘राष्ट्रपति कृषक पुरस्कार’ समेत प्राप्त गरे । \'जुम्लामा तरकारीको अभाव थियो, उत्पादनको सम्भावना प्रसस्त थियो तर किसान यो खेती गर्न रुचाउँदैनथे, यो जिल्लालाई तरकारीखेतीमा आत्मनिर्भर बनाउने उद्देश्यले म जोखिम मोलेर निरन्तर लागेर यो सफलता पाएँ\' – उनले भने । धान कोदोलगायतका अन्नबालीमा कम उत्पादन हुने र जीविकोपार्जन गर्ने कठिनाइ हुने भएकाले तरकारीमा उत्पादन तथा नगद आम्दानी बढी हुने भएकाले यो पेसामा लागेको उनले बताए । विसं २०५२ मा जिल्ला कृषि कार्यालयको प्राविधिक सहयोगमा व्यवसाय सुरु गरेका उनले सुरुका वर्षमा सामान्य उत्पादन गर्दै आएपछि पछिल्ला समय निकै राम्रो व्यावसायिक सफलता पाएका छन् । जुम्लामा आफूजस्तै करिब २०० व्यवसायी तरकारीखेतीतर्फ लागेको उनले जानकारी दिए । उनले राधा तरकारी तथा बीउ उत्पादन उद्योगका नाममा तरकारी तथा तरकारीको बीउ उत्पादन गरी बिक्री गर्ने लक्ष्यका साथ जिल्लाकै ठूलो तरकारी फार्म सञ्चालन गरेका छन् । तरकारी उत्पादन उपआयोजना अन्तर्गत उच्च पहाड कृषि व्यवसाय तथा जीविकोपार्जन सुधार हिमाली आयोजनाको अनुदान सहयोगमा तरकारी फार्म विस्तार गरेका हुन् । कुल २६ लाख ५७ हजार २७० लागतमा ६० रोपनी क्षेत्रफलमा व्यवसायी न्यौपानेले तरकारीखेती सञ्चालन गरेका हुन् । यो रकममध्ये हिमाली आयोजनाले २१ लाख २५ हजार ८१६ अनुदान दिएको छ । राधा तरकारी तथा बीउ उत्पादन उद्योगमा काउली, भन्टा, फर्सी, मुला, केराउ, गोलभेँडा, प्याज आलुलगायत उत्पादन हुन्छ । मौसममा दैनिक पाँच हजारदेखि १४ हजारसम्म तरकारीबाट कमाई हुने गरेको छ । जुम्लामा तरकारीखेती गरेर व्यवसायी न्यौपानेले काठमाडौँमा तीन छोरा र छोरीलाई राम्रो शिक्षा दिलाइरहेका छन् । व्यवसायी न्यौपानेले अघिल्लो वर्ष तरकारीबाट १८ लाख कमाएकामा सबै खर्च कटाएर सात लाख फाइदा भएको बताए । अर्गानिक जिल्लाका रुपमा चिनिएको जुम्ला अहिले तरकारीमा पूर्ण आत्मनिर्भर भइसकेको छ, यहाँ व्यावसायिक तथा सामूहिक तरकारीखेती निकै फस्टाएको छ । जुम्लामा उत्पादित तरकारी मुगु, कालीकोट, नेपालगन्ज, काठमाडौँ र विराटनगरसम्म पुग्ने गरेको व्यवसायी बताउँछन् । जिल्ला कृषि विकास कार्यालय, बागवानी अधिकृत विष्णु महतले जिल्लामा उत्पादनका हिसाबले सिमी र स्याउपछि तरकारीखेतीतर्फ किसानको आकर्षण बढेको बताउछन् । प्राङ्गारिक जिल्ला घोषणा भएको र जैविक विषादीको आपूर्ति कम हुने भएकाले कृषकमात्र होइन उपभोक्ताको पनि जुल्लाको तरकारीप्रति आकर्षण बढेको उनले बताए । जुम्लामा व्यावसायिक तरकारीखेतीको सम्भावनालाई मध्यनजर गर्दै हिमाली आयोजनाले कृषि उत्पादनतर्फ तरकारीखेतीलाई प्राथमिकताकासाथ अनुदान दिएको आयोजनाका पशु चिकित्सक डा मनोजकुमार शाहीले बताए ।   हिमाली आयोजनाले जुम्लामा ३८ वटा विभिन्न व्यावसायिक उपआयोजना सञ्चालन गरिरहेको छ, त्यसमध्ये तरकारीमा पाँच वटा आयोजना छन् ।