नेपाली बैज्ञानिक लुजेन्द्र ओझालाई अर्को सफलता

काठमाडाैं । नेपाली मूलका वैज्ञानिक लुजेन्द्र ओझासहितको टोलीले मंगल ग्रहमा बगिरहेको पानीको श्रोत भएको पत्ता लगाएका छन् ।

अमेरिकी अन्तरिक्ष संस्था नासामा आबद्ध नेपाली वैज्ञानिक ओझासहितको टोलीले मंगल ग्रहमा पानीका स्रोत रहेको र भौगोलिक रुपमा सक्रिय रहेको पक्ता लगाएको हो । यसअघि ओझासहितको टोलीले मंगल ग्रहमा पानी भएको पत्ता लगाएको थियो । अहिले वैज्ञानिकहरुले मंगल ग्रहमा गहिरो र तीव्र गतिमा बगेका पानीका श्रोत समेत पत्ता लगाएका हुन् ।

यो मंगल ग्रहमा जीवजन्तुको लागि उपयुक्त वातावरण भएको भन्ने दरिलो प्रमाण बन्ने वैज्ञानिकहरुले विश्वास लिएका छन् ।

नेपाली वैज्ञानिक ओझासहितका शोधकर्ताले नेचुरल जियोसाइन्स जनरलमा यो खोज प्रकाशित पनि गरिसकेका छन् । हिजो प्रकाशित भएको यस खोजबाट मंगल ग्रहमा मानवीय जीवनको संभावना बढेको निष्कर्ष निकालिएको छ । भविष्यमा मंगल ग्रहमा जाने अन्तरिक्ष यात्रुहरु त्यहाँ सहज रुपले बस्न सक्छन् कि सक्दैनन् भन्ने बहस वैज्ञानिकहरुबीच चलिरहेको बेला यस्तो तथ्य बाहिर आएको हो ।

लामो समयदेखि मंगल ग्रहमा बगिरहेको पानीको श्रोत छ या छैन भन्ने खोजी गरिरहेका वैज्ञानिकहरुले अन्ततः यो सफलता हात पारेका हुन् । सन् २०२४ भित्र मंगल ग्रहमा मानवीय बस्ती बसाउने गरी बनिरहेको योजनालाई यसले थप बल पुर्याएको छ ।

मंगल ग्रहमा पानी भेटेका स्थानको नाम पनि नेपाली नेपाली वैज्ञानिक लुजेन्द्र ओझाले यसअघि नै मंगल ग्रहमा पानीको श्रोत फेला पारेर ती ठाउँलाई नेपाली नाम दिएका थिए । उनले पत्ता लगाएका ठाँउको नाम जोमसोम, दिपायल, पोखरा, काठमाडौं, फेवा, सगरमाथा, रारा, बेगनास र तिलिचो नाम राखेका छन् । उनले सन् २०११ मा नै मंगल ग्रहमा ११ स्थानमा पानी छ भनी सोधपत्र तयार पारेका थिए । उनकोे शोधपत्रको निष्कर्षलाई नासाले ११ जुलाई सन् २०११ मा नै पुष्टि गरेको थियो ।

कहाँ जन्मिएका थिए ओझा

डोटी महादेवस्थान,गाविस–२ मा जन्मिएका ओझा सन् २००८ मा अमेरिका जानु अगाडिसम्म काठमाडौंको म्हैपीमा बस्दै आएका थिए । ग्यालेक्सी पब्लिक स्कुलमा अध्ययन गरेर उनी बाबुको पिएचडीसंगै अमेरिका गएका थिए । मंगलग्रहमा पानीको सतह भएको पत्ता लागेको घोषणासंगै त्यसको अनुसन्धानको श्रेय नेपाली मूलका नागरिक लुजेन्द्रलाई दिइएको थियो ।

लुजेन्द्रलाई भारतीय नागरिक भन्न पछि परेन भारत नेपालमाथि पटक पटक धावा बोल्ने गरेको भारतले त्यसपछि ओझालाई भारतीय नागरिक भनि प्रचार–प्रसार गरेको थियो । तर ओझाले मंगल ग्रहमा फेला पारेका स्थानलाई नेपालका ठाँउ अनुसार नामाकरण गरेपछि भारतपछि हट्न बाध्य भएको थियो । भारतले नेपालमा पर्ने विश्वको सर्बोच्च शिखर सगरमाथा भारतमा पर्छ मात्रै भनेको छैन । शान्तिका अग्रदुत गौतम बुद्धको जन्म पनि भारतमा नै भएको दाबी गर्ने गरेको छ ।