यस्तो छ प्रचण्डसँग बदला लिने भारतीय रणनीति

काठमाडौं । संविधान निर्माण प्रक्रियामा आफुलाई नटेरेको आरोपमा नेपालमाथि अघोषित नाकाबन्दी लगाइरहेको भारतले एकिकृत नेकपा माओवादी र अध्यक्ष प्रचण्डमाथि बदला लिने रणनीति बनाएको छ ।   नेपालमा भारतविरोधी भावना जागृत हुनुमा एमाओवादी अध्यक्ष प्रचण्डको मुख्य भुमिका रहेको भारतले पछिल्लोपटक नेपालको राजनीतिमा पनि प्रचण्डकै कारण भारतीय भूमिका घटेको निष्कर्ष सहित उनीसँग बदला लिन थालेको छ ।   जेनेभामा जारी राष्टसंघीय मानवअधिकार परिषदको २३ औं विश्वव्यापी आवधिक समिक्षासत्रमा नेपालले भारतको नाम नलिईकनै नाकाबन्दीले मानविय संकट पैदा हुनसक्ने बताउँदै पारवहन सहजताको कुरा उठाएपछि भारतले नेपालको द्वान्दकालिन मुद्धा उठाएको हो ।   १० वर्ष जनयुद्द लडेको एमाओवादीलाई लक्षित गर्दै भारतले द्वन्दकालिन मुद्धा उठाएको हो । द्वन्दकालिन मुद्धामा आम माफि दिन लागेको भन्दै नदिनका लागि अन्तराष्ट्रिय मन्चमा भारतले पहिलोपटक कुरा उठाएको हो ।   यो घटनाबाट भारत एमाओवादी र मुख्यत एमाओवादीका अध्यक्ष प्रचण्डसँग बदला लिन खोजिरहेको बुझ्न कुनै कठिनाई हुँदैन । विना सन्दर्भ भारतले द्वन्दकालिन मुद्धा उठाउनुलाई कुटनीतिक क्षेत्रमा बदला लिने रणनीतिका रुपमा हेरिएको छ ।   प्रचण्डले भारतलाई अझै नटेरी द्वन्दकालिन मुद्धालाई अन्तराष्ट्रिय अदालतमा लैजाने रणनीतिमा भारत छ । यसरी प्रचण्डलाई गलाउने रणनीति भारतले अख्तियार गरेको देखिन्छ ।   यतिमात्र होइन भारत नेपालका उसका प्रतिनिधिमार्फत प्रचण्डलाई अख्तिायार लाउने रणनीतिमा समेत छ । अख्तियार प्रमुख लोकमान सिंहको नियुक्तिमा प्रमुख भुमिका खेलेको भारतले उनै लोकमानलाई आफ्ना प्रतिनिधि मार्फत संविधान निर्माण प्रक्रियाको अन्तिम अवस्थामा काठमाडौंको रानिवारीस्थित ओशो तपोवनमा भेटेर प्रचण्डलाई अख्तियार लाउन निर्देशन दिएको बुझिन्छ ।   लोकमानले संविधान निर्माण लगत्तै उनका अख्तियारका सहकर्मीहरुसँग यसबारेमा छलफल गरेका मात्रै थिएनन् पार्टी परित्याग गरेका बाबुराम भट्टराईसँग समेत छलफल गरेका थिए । सोही छलफललाई आधार मान्दै भट्टराईले नवलपरासि पुगेर प्रचण्डलाई अख्तियारले समात्ने उद्धघोष गरेका समेत थिए ।   पछि एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली र प्रचण्डले लोकमानको यो कदमबारे थाहा पाएपछि ओलीले आफ्ना प्रतिनिधिमार्फत ‘भारतको गोटी बनेर कुनै अप्रिय कदम चाले राम्रो नहुने’ कार्कीलाई खबर पठाएका थिए । यसैगरी प्रचण्डले पनि आफ्ना विरुद्ध कुनै षड्यन्त्र गरिए ‘चुप नबस्ने र लड्ने’ चेतावनी दिएपछि कार्की पछि हटेको अख्तियार स्रोत बताउँछ । स्मरण रहोस, एमाओवादी अध्यक्ष प्रचण्ड भारतीय नाकाबन्दी विरुद्ध खरो उत्रिएका नेपाली उच्च तहका नेता हुन् ।